|
İBNÜ’L-ESİR |
4. CİLT |
YAHYA BİN
MUHAMMED'İN MUSUL'A VALİ OLMASI VE O'NUN HAKKINDA DENİLENLER
Yine
bu sene Seffah kardeşi Yahya bin Muhammed'i Musul'a Muhammed bin Sul'ün yerine vali
yaptı. Bunun sebebi Musul halkının Muhammed bin Sul'a itaat etmemeleriydi.
Musul halkı: "Bize Has'am'in azatlısı valilik ediyor." dediler, O'nu
kendi aralarından çıkarıp uzaklaştırdılar. Muhammed bu durumu Seffah'a yazdı,
Seffah da onlara kardeşi Yahya bin Muhammed'i vali yaptı ve on iki bin kişi ile
oraya yolladı. Yahya geldi ve caminin yanındaki emirlik köşküne indi. Musul
halkına beğenmeyecekleri hiç bir şey göstermedi, yaptıkları şeylerde onlara
karşı çıkmadı. Sonra onları çağırdı ve aralarından on iki kişiyi öldürdü. Şehir
halkı savaşa hazırlandılar ve silahlandılar. Onlara teminat verdi ve
"Camiye kim girerse o emniyettedir." diye çağırılmasını emretti.
İnsanlar koşarak oraya geldiler. Yahya gelenleri caminin kapılarında durdurdu
ve onları ifrata varan bir şekilde çabucak katlettirdi. Denildiğine göre,
burada isyanda parmağı olan ve olmayanlardan on bir bin kişi gibi büyük bir
kalabalığı öldürmüştür.
Gece
olunca Yahya erkekleri öldürülen kadınların ağıt seslerini işitiyor, bu
seslerin ne olduğunu soruyor ve söylendiğinde: "Yarın bu kadınları ve
çocukları öldürün." diyor ve bu emir yerine getiriliyordu. Üç gün boyunca
öldürdü. Yahya'nın ordusu içinde dört bin zenci askeri bulunan bir komutan
vardı. Bu zenciler kadınları zorla alıyorlardı. Bunun üzerine Yahya üçüncü
günde Musul halkını öldürme işini bitirdi. Dördüncü günde önünde sıyrılmış
kılıçlar ve kargılar olduğu halde atına bindi. Bir kadın önüne çıktı ve
hayvanının dizginini tuttu. Adamları bunu öldürmek istedilerse de o
öldürmemelerini emretti. Kadın O'na şöyle dedi: "Sen Haşimoğulları'ndan
değil misin? Resulullah (S.A.V.)'ın amcasının torunu değil misin? Zencileri,
Müslüman Arap kadınlarıyla evlendirmeğe zorlamaktan niçin çekinmiyorsun?"
O'na cevap vermedi ve güven duyacağı yere kadar ulaştırılmasını sağladı. Bu
kadının sözü içerisine işledi. Ertesi gün zencilerin hepsini ilisanda bulunmak
için topladı. Bir araya geldiklerinde hepsi öldürüldüler.
Denildiğine
göre, Musul halkının katledilmelerinin sebebi Ümeyyeoğulları'na açıkça sevgi
göstermeleri ve Abbassoğulları'ndan hoşlanmayışları idi.
Bir
kadın başını yıkadı ve damdan attığı hatmi bitkisi bir Horasanlının başına
düştü. Horasanlı onun bunu kasden yaptığını sanarak o eve hücum etti ve
içindeki aileyi öldürdü. Şehir halkı da ayaklanarak bu Horasanlıyı öldürünce
fitne yayıldı.
Öldürülenler
arasında zahid ve abid olan Ma'ruf bin Ebi Ma'ruf da vardı.
Bu
zat sahabeden birçoğuna yetişmiş ve onlardan rivayette bulunmuştu.
ÇEŞİTLİ
OLAYLAR
Yine
bu yıl içinde Seffah kardeşi Mansur'u Cezire, Azerbeycan ve Armenia'ya vali
olarak gönderdi. Amcası Davud bin Ali'yi Küfe'ye vali tayin etti, Küfe
Valiliği'ndeki yerine de kardeşinin oğlu İsa bin Musa bin Muhammed'i vali
yaptı. İsa da İbn Ebi Leyla'yı Küfe'ye kadı yaptı.
Bu
yılda Basra'da vali Süfyan bin Uyeyne el-Mühellebi idi. Basra Kadılığı'na ise
Haccac bin Ertat bakıyordu. Sind'de Mansur bin Cumhur, Paris'de Muhammed bin
Eş'as; Cezire, Armenia ve Azerbeycan'da Ebu Ca'fer bin Muhammed bin Ali,
Musul'da Yahya bin Muhammed bin Ali, Şam'da Abdullah bin Ali, Mısır'da Ebu Avn
Abdülmelik bin Yezid, Horasan ve Cibal'de Ebu Müslim vali idiler. Haraç
Divanı'nın başında da Halid bin Bermek vardı.
Bu
sene Hac Emirliği'ni Davud bin Ali yaptı.
Abdullah
bin Ebi Nucayh ve İshak bin Abdullah bin Ebi Talha el-Ensari bu yıl içerisinde
öldüler.
Yine
bu yılda Mervan bin Muhammed ile Zab'da beraber bulunan Yahya h. Muaviye bin
Hişam bin Abdülmelik ve Endülüs'e kaçarak giren Abdurrahman'ın kardeşi Yahya
öldürüldüler.
Bu
sene Abdullah bin Ali Şam'a girdiğinde orada Yunus bin Mugire bin Halin
öldürüldü. Bu zat yüz yirmi yaşındaydı. Bunu Horasanlı iki adam bilmeden
öldürdüler. Tanıyınca da ağladılar. Bir rivayete göre O'nu hayvanlarından
birisi ısırmış ve bu yüzden ölmüştür. Ama idi.
Yine
bu yılda Humeyd bin Abdurrahman'ın azatlısı Safvan bin Süleym ve Medine Kadısı
olan Muhammed bin Ebi Bekr bin Muhammed bin Amr bin Hazm vefat ettiler. Humam
bin Münebbih, Abdullah bin Avf, Said bin Süleyman bin Zeyd bin Sabit el-Ensari
ve Hubeyb bin Abdurrahman bin Hubeyb bin Yesar elEnsari de bu yıl içinde vefat
etmişlerdir. Bu sonuncusu Ubeydullah bin Ömer el-Ömeri'nindayısıdır.
Ammare
bin Ebi Hafsa (Atik bin el-Ezd'in azatlısı Sabit adıyla anılır) babası,
(künyesi ‘‘Ebu Ruh’‘ olan Haremi'dir.) ile Abdullah bin TavUs bin Keysan
el-Hemedani (bu zat Yemen'in abidlerinden ve fakihlerindendir) de bu yıl vefat
edenlerdendir.
BİR SONRAKİ
SAYFA İLE DEVAM ETMEK İÇİN AŞAĞIDAKİ İSME TIKLA
HİCRETİN YÜZ OTUZ
ÜÇÜNCÜ YILI OLAYLARI (M. 750-751)
BİZANSLILARIN MALATYA'YI ELE
GEÇİRMELERİ