|
İBNÜ’L-ESİR |
4. CİLT |
HİCRETİN
YÜZ OTUZ ÜÇÜNCÜ YILI OLAYLARI (M. 750-751)
BİZANSLILARIN
MALATYA'YI ELE GEÇİRMELERİ
Bu
yılda Bizans Kralı Kostantin Malatya ve Kemah'a geldi. Ordugahını Kemah'ta kurdu.
Kemahlılar Malatya halkına kendilerine yardım etmeleri için haber gönderdiler,
bunun üzerine Malatya'dan sekiz yüz savaşçı geldi. Rumlar bunlarla savaşa
girdiler. Müslümanlar yenildi. Rumlar ardından Malatya'ya gelip burayı
kuşattılar. O gün Cezire önceden anlattığımız gibi karışıklıklar içindeydi.
Musa bin Ka'ab Harran'da bulunuyordu.
Kostantin
Malatya halkına şöyle bir haber gönderdi: "Ben Müslümanların durumunu
bildiğim için sıkıştırdım ve kuşattım. Malatya'yı ele geçirmeden önce size
Müslüman topraklarına dönüp gitmenize kadar eman veriyorum." Cevap
vermediler, bunun üzerine Kostantin mancınıkları kurdu, o zaman boyun eğdiler,
eman alarak Malatya'yı teslim ettiler ve taşınması mümkün olan mallarını
götürerek İslam memleketlerine göçtüler, taşıyamadıkları malları da kuyulara ve
derelere attılar.
Müslümanlar
şehirden gidince Bizanslılar Malatya 'yı tahrip ederek dönüp gittiler. Malatya
halkı Cezire topraklarına dağıldı. Bizans Kralı Kalikala'ya yürüdü,
Mercü'l-Hasi'de konaklayarak Kuşanül-Ermeni'ye haber gönderdi ve burasını
kuşattı.
Şehir
halkından Ermeni dostu bazı kimseler şehrin surundaki bir gediği yıkıp açtılar,
Kuşan ve O'nunla birlikte bulunanlar da şehre girerek burayı ele geçirdiler,
erkeklerini öldürüp kadınlarını esir ettiler. Şehrin idarecisi de Bizans
Kralı'na gönderildi.
ÇEŞİTLİ
OLAYLAR
Bu
yılda Sefffıh amcası Süleyman bin Ali'yi Basra ve havalisine, Dicle bölgesine,
Bahreyn, Umman ve Mihricankazak'a vali yaptı. Amcası İsmail bin Ali'yi ise
Ehvaz'a vali olarak tayin etti.
Yine
bu yılda Davud bin Ali Mekke ve Medine'de Ümeyyeoğulları'ndan ele geçirdiği
kimseleri öldürdü. Bunları öldürmek istediğinde Abdullah bin Hasan kendisine
şöyle dedi: "Kardeşim! Bunları öldürdüğün zaman neyi. elde etmiş olmakla
öğüneceksin? Bunların kendileri için aşağılayıcı ve kötü işlerde görünmeleri
sana yetmez mi?" Ancak O'nun bu sözünü kabul etmedi ve onları öldürdü.
Yine
bu yılda rebiyülevvel ayında Medine'de Davud bin Ali öldü. Öleceğini
anladığında yerine oğlu Musa'yı bıraktı. Ölüm haberi Seffab'a ulaşınca Mekke,
Medine, Taifve Yemame'ye dayısı Ziyad bin Abdullah bin Abdülmüdan el-Harisi'yi
vali yaptı. Muhammed bin Yezid bin Abdullah bin Abdulmüdan'ı da Yemen'e
gönderdi. Ziyad Medine'ye geldiğinde İbrahim bin Hassan es-Sülemi'yi (bu Ebu
Hammad el-Ebras bin el-Müsenna'dır.) Yemame'de bulunan Yezid bin Ömer bin
Hübeyre'ye gönderdi, O'nu (Yezid bin Ömer bin Hübeyre'yi) ve adamlarını
öldürttü.
Yine
bu yılda Muhammed bin Eş'as Afrika'ya geldi. Burayı fethedinceye kadar halkıyla
çok şiddetli bir şekilde savaştı. Yine bu yıl içinde Şerik bin Şeyb el-Mihri
Buhara'da Ebu Müslim'e karşı ayaklandı. Yaptıklarını beğenmeyerek O'nu
cezalandırmağa kalkıştı ve şöyle dedi: "Biz bunun için Muhammed (S.A.V.)
ailesine tabi olmadık. Kanlar dökülüyor, haksızlık yapılıyor." Bu şekilde
düşünmesinden dolayı peşinden otuz binden fazla kişi gitti. Ebu Müslim O'na
karşı Ziyad bin Salih el-Huzai'yi gönderdi. Ziyad O'nunla savaştı ve öldürdü.
Bu
yılda Ebu Davud Halid bin İbrahim Huttel'e girdi. Buranın hükümdarı Hubeyş bin
eş-Şibl O'na engelolamadı. Bunun üzerine kendisi ve Huttel'in ileri gelenleri
kaleye kapandılar. Ebu Davud kaleyi ele geçirmek için ısrarla yüklenince Hubeyş
ve yanında bulunan dihkanları ve eş-Şakiriyye birlikleri kaleden çıktılar,
Fergana'ya vardılar, sonra Türk topraklarına girdiler ve Çin topraklarına kadar
ulaştılar. Ebu Davud bunlardan yakaladıklarını Ebu Müslim'e gönderdi.
Bu
yılda Abdurrahman bin Yezid bin Mühelleb Musul'da öldürüldü. Kendisine
‘‘Esved’‘ denilen Süleyman. yazdığı eman mektubu sebebiyle O'nu yakalayıp
öldürmüştü ..
Bu
yıl içerisinde Salih bin Ali. Said bin Abdullah'ı Derveb'in geri taratlannda
bulunan Saife'de gaza etmesi için gönderdi.
Yine
bu yılda Yahya bin Muhammed Musul Valiliği'nden azledildi, yerine İsmail bin
Ali vali olarak gönderildi. Yahya Musul halkını öldürdüğü ve halk üzerinde kötü
iz bıraktığı için öldürülmüştür.
Bu
yıl Hac Emirliği'ni Ziyad bin Abdullah el-Harisi yaptı. İslam diyanndaki
valiler bu söylediğimiz kimselerdi. Hicaz, Yemen ve Musul'a tayin edilen valileri
daha önce zikretmiştik.
Yine
bu yıl içerisinde Fergana İhşidi (beyi) ile Şaş hükümdan arasında anlaşmazlık
çıktı. İhşid Çin İmparatoru'ndan yardım istedi, imparator da yüz bin savaşçı
ile yardım etti. Bu savaşçılar geldiler, Şaş Meliki'ni sıkıştırıp kuşattılar.
Şaş Meliki bunun üzerine Çin İmparatoru'na itaat göstermeğe razı oldu.
Kendisine ve adamlarına herhangi bir kötülük yapılıp ilişilmedi. Ebu Müslim
Çinlilerin gelişini haber aldı, bunlarla harp etmesi için Ziyad bin Salih'i
gönderdi. Tıraz (Talas) Nehri'nde birbirleriyle karşılaştılar. Müslümanlar
Çinlilere karşı zafer kazandılar ve elli bin kadarını öldürüp yirmi bin
kadarını da esir ettiler. Geriye kalanlar ise Çin'e kaçtılar. Bu olay 133
senesinin Zilhicce ayında vuku buldu.
Yine
bu sene Mervan bin Ebu Said, İbn Mualla ez-Züraki el-Ensari ve Cabir bin Semüre
es-Süvai'nin azatlısı Ali bin Bezime vefat ettiler.
BİR SONRAKİ
SAYFA İLE DEVAM ETMEK İÇİN AŞAĞIDAKİ İSME TIKLA
HİCRETİN YÜZ OTUZ
DÖRDÜNCÜ YILI OLAYLARI (M. 751-752)
BESSAM BİN İBRAHİM'İN BAŞKALDIRMASI