|
İBNÜ’L-ESİR |
3. CİLT |
BERBERİ
KÜSEYLE BİN KEMREM'İN UKBE'YE KARŞI İSYAN ETMESİ
Bu
Berberi Küseyle bin Kemrem EbU'l-Muhacir'in Afrika Valiliği sırasında İslam'a
girmiş ve güzel bir şekilde bağlanmıştı. Küseyle Berberilerin büyüklerinden ve
en çok sözü geçenlerinden birisi idi. Müslüman olduktan sonra Ebu Muhacir ile
beraber kalmaya başlamıştı. Ukbe tekrar Afrika Valiliği'ne geçince
Ebu'l-Muhacir Küseyle'nin mevkiini anlatmış ve O'nun bu durumunu göz önünde
bulundurmasını tavsiye etmişti. Fakat Ukbe bu tavsiyeleri kabul etmediği gibi
Küseyle'yi de küçümsemişti. Bir seferinde Ukbe bir miktar koyun getirip
Küseyle'ye bu koyunları keserek diğer yüzücülerle birlikte derilerini yüzmesini
emretmişti. Küseyle Ukbe'ye: "İşte benim hizmetçilerimle çocuklarım!
Bunlar benim böyle bir işi yapmama gerek bırakmazlar." dediyse de Ukbe
O'na hakaret ederek bu koyunların derilerini yüzmesini emretmiş, Küseyle de
dediğini yapmıştı. EbU'I-Muhacir Ukbe'nin huzurunda bu yaptığını iyi
görmediğini söylediyse de Ukbe yaptığından vazgeçmedi. Bunun üzerine
Ebu'l-Muhacir O'na: "O halde bu adamı zincire vur, onun sana bir kötülük
yapacağından korkuyorum." dediyse de Ukbe buna hiç aldırış etmedi. Küseyle
içinden isyan etmeye karar verdi. İşte bu zaman gelip Bizanslılar da Ukbe ile
birlikte olanların azlığını görünce Küseyle'ye haber gönderip Ukbe'nin durumunu
bildirdiler. Küseyle, Ukbe'nin askeri arasında bulunuyordu ve içten içe ihanet
etmeye karar vermişti. Bizanslılara da durumu bildirmiş ve bu konuda onlara bir
takım vaatlerde bulunmuştu. Haberi alınca içinden vermiş olduğu kararı açığa
vurarak ailesini, amcalarının çocuklarını toparlayıp Ukbe'nin üzerine yürüdü.
Zincirlere vurulmuş bir halde yanında bulunan Ebu'I-Muhacir Ukbe'ye:
"O'nun etrafındaki kalabalık güçlenmeden acele edip işini bitir."
dedi. Bunun üzerine Ukbe Küseyle üzerine yürüyünce Küseyle yanındaki
kalabalığın artması amacıyla yolunu değiştirdi. Du-rumu gören Ebu'I-Muhacir Sakifli
Ebu Mihcen'in söylediği şu beyitleri söyledi:
''Atlar
yollarda tozutup dururken Benim zincirlere bağlı kalmamın hüznü yeter. Ayağa
kalkınca zincirler ağır basıyor, Bağırınca kapılar da yüzüme kapanıyor.''
Ukbe
bunu haber alınca O'nu serbest bıraktı ve kendisine şunları söyledi:
"Haydi git, Müslümanlara yetiş, onların işlerini eline aL. Ben de şehit
olmak için fırsatı ganimet bileceğim." Ancak Ebü'l-Muhacir bunu kabul
etmeyerek şöyle karşılık verdi: "Senin gibi ben de şehit olmak istiyorum."
Bunun üzerine Ukbe ve Müslümanlar kılıçlarının kınlarını kırarak Berberilerin
üzerlerine yürüdüler ve onlarla savaşa tutuştular. Sonunda Müslümanlar
aralarından hiçbir kimse kurtulmaksızın öldürüldüler. Sadece ensardan Muhammed
bin Evs küçük bir grup ile esir alındı. Onları da Kafsa Beyi kurtarıp
Kayravan'a gönderdi. Bunun üze-rine Züheyr bin Kays el-Belevi savaşmağa karar
verdi, ancak San'ani askerleri bu konuda O'na muhalefet edip Mısır'a geri
döndüler. çoğu kimse de onlara tabi olunca Züheyr de onlarla birlikte dönmek zorunda
kaldı ve Berka'ya gidip orada ikamet etti.
Küseyle'ye
gelince, bütün Afrikalılar onun etrafında toplandı ve O da Afrika'ya doğru
yürüdü. Aciz Müslümanlarla kadın ve çocuklar orada bulunuyordu. Bunlar
Küseyle'den eman isteyince onlara eman verdi. Kayravan'a girdi ve böylece bütün
Afrika'yı eline geçirip istila etmiş oldu. Abdülmelik bin Mervan güçlenip
Afrika'ya Züheyr bin Kays el-Belevi'yi vali olarak tayin edinceye kadar orada
kaldı. Züheyr de Berka'da murabıt (ibadete bağlı, zahit) olarak ikamet etmekte
idi.
BİR SONRAKİ
SAYFA İLE DEVAM ETMEK İÇİN AŞAĞIDAKİ İSME TIKLA
ZÜHEYR BİN KAYS
EL-BELEVİ'NİN AFRİKA VALİLİĞİ, O'NUN VE KÜSEYLE'NİN ÖLDÜRÜLMESİ