|
İBNÜ’L-ESİR |
2. CİLT |
HİCRİ
YİRMİ DOKUZUNCU YIL OLAYLARI (M. 649-650)
EBU
MUSA'NIN BASRA VALİLİĞİ'NDEN AZLİ ve YERİNE İBN AMİR'İN TAYİNİ
Bu
yıl içinde Hz. Osman (R.A.) Ebu Musa el-Eş'ari'yi Basra Valiliği'nden azledip
yerine Abdullah b; Amir bin Kureyz bin Rabia bin Habib bin Abdişems'i tayin
etmişti. Abdullah bin Amir, Hz. Osman'ın dayısının oğlu idi. Başka bir
rivayette ise, bu azil ve tayin olayının Hz. Osman'ın hilafetinin üçüncü
yılında meydana geldiği kaydedilir.
Bu
azlin sebebi olarak şu olayanlatılır: lzeç halkı ile Kürtlerden bazıları Hz.
Osman'ın hilafetinin üçüncü yılında isyan etmişlerdi. Bunun üzerine Ebu Musa
el-Eş'ari insanlara hitap edip onları cihada davet etmiş ve cihadın faziletini
anlatmıştı. Ebü Musa bu konuşmasında yaya olarak cihada çıkmanın daha faziletli
olduğunu söylemişti. Bundan dolayı Müslümanlardan bir kısmı davarlarını bırakıp
yaya olarak sefere çıkmak konusunda anlaşmışlardı. Diğer bir kısım Müslümanlar
ise şöyle demişlerdi: "Biz bu konuda acele etmeyiz. Bakalım vali nasıl
davranacak? Eğer uygulamaları ve fiiliyatı söylediklerini doğrularsa biz de
O'na uyarız."
Ebü
Musa, kendi köşkünden ayrılırken, kırk katır çıkarıp eşyasını yüklemiş ve yola
koyulacağı sırada yukarda sözü geçen Müslümanlar hemen onun katırlarının
yularlarına yapışıp: "Bizi bu katırlara bindir ve sen de bizi teşvik
ettiğin gibi yürümeye devam et." demişlerdi. Bunun üzerine Ebu Musa onlara
bağırmış, onlar da davarlarını salıvermişler, böylece Ebu Musa oradan çıkıp
gitmişti. (Oradakilerin temsilcileri) Hz. Osman'a gelip durumu anlatarak her
istedikleri konuda kendilerine sual sorulmamasını rica etmişler, tek şeyin Ebü
Musa'nın azledilmesi olduğunu bildirmişlerdi. Hz. Osman Basralılara: "Kimi
istiyorsunuz?" diye sormuş, gelen Basralılar arasında bulunan Gaylan bin
Haraşe: "Bizim topraklarımızı yiyen bu adamdan başka kim olursa olsun
kabul ediyoruz. Sizin aranızda son derece düşkün olup da onu bu düşkünlüğünden
kurtarmak istediğiniz bir kimse yok mudur? İçinizde fakir olup da
zenginleştirmek istediğiniz bir kimse yok mudur? Ey Kureyş Kabilesi! Bu Eş'ari
Kabilesi'ne mensup olan yaşlı adam ne zamana kadar bu toprakların kanını emip
duracak?" diye haykırmıştı. Hz, Osman (R.A.) işittiği bu sözlere karşı
hemen durumu anlayarak Ebu Musa'yı görevinden azledip yerine Abdullah bin Amir
bin Küreyz'i Basra Valiliği'ne tayin etmişti. Ebu Musa yerine Abdullah'ın tayin
edildiğini işitince: "Size haraç toplayan ve mal biriktiren bir tıfıl
geliyor. Nineleri, teyzeleri, halaları cömert olan birisidir. O'nun için iki
ordu toplanır." demişti. Abdullah bin Amir yirmi beş yaşında idi. Ebu
Musa'nın ve Osman bin Ebi'l-As es-Sakafi'nin Umman ve Bahreyn'deki orduları bir
araya getirilip emrine verilmişti.
Yine
bu arada Hz. Osman (R.A.) Horasan Valiliği'ne Umeyr bin Osman bin Sa'ad'ı,
Sicistan Valiliği'ne de Abdullah bin Umeyr el-Leysi'yi tayin etmişti. Abdullah
bin Umeyr el-Leysi Sa'lebe Kabilesi'nden idi. Kabil'den oraya doğru yola
çıkmış, Umeyr bin Osman da Horasan'dan Fergane'ye kadar olan bölgeyi gayet iyi
bir şekilde ıslah etmiştİ. Mukran'a da Ubeydullah bin Ma'mer tayin edilmiş,
nehre ulaşıncaya kadar buraya girmişti. Ayrıca Abdurrahman bin Ubeys'i Kirman'a
göndermiş, Ahvaz ve Fars illerine de asker sevk etmişti. Diğer taraftan
Abdullah bin Umeyr'i azledip yerine Abdullah bin Amir'i tayin ederek bir yıl
sonra azledinceye kadar burada bırakmıştı. Arkasından Abdurrahman bin Ubeys'i
azletmiş ve Asım bin Amr'ı yerine görevlendirmiştİ. Adiyy bin Süheyl bin
Adiyy'i tekrar eski görevine tayin edip Ubeydullah bin Ma'mer'i Fars illerine
göndermiş ve onun yerine Umeyr bin Osman'ı tayin etmişti. Bu arada Horasan'a
Umeyr bin Ahmer el-Yeşkeri'yi Sicistan'a da İmran bin Hudayı el-Bercemi'yi
göndermişti. Kirman'da bulunan Asim bin Amr orada vefat etmişti.
BİR SONRAKİ
SAYFA İLE DEVAM ETMEK İÇİN AŞAĞIDAKİ İSME TIKLA
FARS İLLERİNİN
AHİTLERİNİ BOZMASI
BU YILIN
OLAYLARI:
FARS İLLERİNİN AHİTLERİNİ
BOZMASI
NEBİ (Sallallahu
aleyhi ve Sellem)'İN MESCİDİNİN GENİŞLETİLMESİ
OSMAN (R.A.)'IN
HAC MEVSİMİNDE NAMAZI DÖRT REKATA TAMAMLAMASI ve BU KONUDA MEYDANA GELEN
TARTIŞMALAR