|
İBNÜ’L-ESİR |
2. CİLT |
AZERBAYCAN'IN
FETHİ
Nuaym
bin Mukarrin, Hz. Ömer'in emri üzerine Rey şehrini fethettikten sonra Simak bin
Hareşe el-Ensari'yi Azerbaycan'da bulunan Bükeyr bin Abdullah'a yardımcı
kuvvetlerin başında göndermişti. Simak bin Hareşe el-Ensari Bükeyr'in bulunduğu
bölgeye ulaşmıştı. Bükeyr Azerbaycan'a gönderildiği sırada Cermizan Dağları'na
gelip tırmandığı sıralarda Vac Ruz Savaşı'nda yenilerek buralara kaçıp gelmiş
olan İsfendiyar bin Ferruhzad ile karşılaşmış bulunuyordu. Bükeyr'in Azerbaycan
bölgesinde tutuştuğu ilk savaş burada meydana gelen savaştı. İki ordu arasında
şiddetli çarpışmaların meydana gelmesinden sonra İranlılar büyük bir hezimete
uğramış ve Müslümanların kumandanı Bükeyr, İsfendiyar'ı esir almıştı. Esir
edilen İsfendiyar, Bükeyr'e:
"Sen,
barışı mı yoksa savaşı mı daha çok seversin?" diye sorunca, Bükeyr:
"Barıştan
yanayım" diye cevap vermişti. Bunun üzerine İsfendiyar, Bükeyr'e şöyle
demişti: "O halde beni yanında tut, ben seninle sulh yapıp onlara
varıncaya kadar Azerbaycan halkı kesinlikle sana itaat etmez. Onlar bölgenin
civarında bulunan dağlara çekilmiş ve buralarda karargahlarını kurmuşlardır."
Gerçekten Bükeyr O'nu yanında tutmuş, bunun üzerine de bir tek kale hariç bütün
bölge O'nun hakimiyeti altına girmişti. Bu arada Simak bin Hareşe elEnsari
yardımcı kuvvetlerin başında Bükeyr'in yanına varrmştı. İsfendiyar O'nun
esaretinde bulunduğu bu sıralarda fethedilmeyen kalenin kendi tarafından olan
kısmını fethetmiş, diğer yandan da Utbe bin Ferkad şehrin öbür tarafını ele
geçirmişti.
Bükeyr
bin Abdullah Hz. Ömer'e mektup yazıp durumu bildirmiş, buradan daha ileri bir
noktaya gitme konusunda izin istemişti. Hz. Ömer, Bükeyr'e el-Bab tarafına
doğru gitmeye izin vermiş ve fethettiği bölgelerde kendi yerine vekiller ve
görevliler tayin etmesini emretmişti. Bunun üzerine Bükeyr fethettiği yerlerde
Utbe bin Ferkad'ı tayin etmiş, Utbe de Bükeyr'in fethettiği yerlerde Simad bin
Hareşe'yi görevlendirmişti. Bu arada Hz. Ömer, Azerbaycan'ın tümünü Utbe bin
Ferkad'ın emrine vermişti.
Behram
bin Ferruhzad Utbe'nin yolunu keserek yolda askerlerini tabye haline getirmiş
ve Utbe üzerine saldırıya geçmişti. Aralarında meydana gelen çatışmalarda
Behram büyük bir yenilgiye uğramıştı. O'nun yenildiği haberi o sırada hala
Bükeyr'in elinde esir bulunan İsfendiyar'a ulaştığında "İşte artık sulh
gerçekleşmiş ve savaş fitnesi de tamamen sönmüştür." demişti. Bunun üzerine
artık Azerbaycan halkıyla bir sulh yapılmış ve Azerbaycan tümüyle İslam
hakimiyetine girmiş bulunuyordu. Bütün bu sulhların ve çarpışmaların bitiminden
sonra Bükeyr ve Utbe, Hz. Ömer'e durumu mektuplarla bildirmiş ve ele
geçirdikleri ganimetlerin beşte birini Medine'ye göndermişlerdi. Hz. Ömer
Bükeyr'in fethettiği yerlerin yönetimini Utbe'ye verince, Azerbaycan halkına bu
konuda mektup yazmıştı.
Bu
arada Utbe kendisine hediye edilen un helvasıyla birlikte Hz. Ömer'in yanına
varmıştı. Hz. Ömer her yıl muayyen bir mevsimde bütün valilerini toplayıp zulüm
yapmaktan uzak durmaları konusunda onlara gerekli nasihatleri yapıyordu.
BİR SONRAKİ
SAYFA İLE DEVAM ETMEK İÇİN AŞAĞIDAKİ İSME TIKLA