1 - باب
الأَمْرِ
بِالْوَصِيَّةِ
1- VASİYET ETMENİN
EMREDİLMESİ
حَدَّثَنِي
مَالِكٌ،
عَنْ
نَافِعٍ،
عَنْ عَبْدِ
اللَّهِ بْنِ
عُمَرَ،
أَنَّ
رَسُولَ اللَّهِ
r
قَالَ : « مَا
حَقُّ
امْرِئٍ
مُسْلِمٍ
لَهُ شَيْءٌ
يُوصَي فِيهِ،
يَبِيتُ
لَيْلَتَيْنِ،
إِلاَّ وَوَصِيَّتُهُ
عِنْدَهُ
مَكْتُوبَةٌ »(
Abdullah b. Ömer
(r.a)'den rivayete göre, Resulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem şöyle buyurdu:
"Vasiyet edilebilecek
bir mal'a sahip olan Müslüman kişinin yanında vasiyeti yazılı olmadan iki gece
geçirmesi doğru değildir."
Diğer tahric:
Buharı, Vesaya; Müslim, Vasiyet
قَالَ
مَالِكٌ :
الأَمْرُ
الْمُجْتَمَعُ
عَلَيْهِ
عِنْدَنَا :
أَنَّ
الْمُوصِيَ
إِذَا أَوْصَى
فِي
صِحَّتِهِ
أَوْ
مَرَضِهِ
بِوَصِيَّةٍ
فِيهَا
عَتَاقَةُ
رَقِيقٍ مِنْ
رَقِيقِهِ،
أَوْ غَيْرُ
ذَلِكَ،
فَإِنَّهُ
يُغَيِّرُ مِنْ
ذَلِكَ مَا
بَدَا لَهُ،
وَيَصْنَعُ
مِنْ ذَلِكَ
مَا شَاءَ
حَتَّى
يَمُوتَ،
وَإِنْ
أَحَبَّ أَنْ
يَطْرَحَ
تِلْكَ
الْوَصِيَّةَ
أَوَيُبْدِلَهَا
فَعَلَ،
إِلاَّ أَنْ يُدَبِّرَ
مَمْلُوكاً،
فَإِنْ
دَبَّرَ فَلاَ
سَبِيلَ إِلَى
تَغْيِيرِ
مَا دَبَّرَ،
وَذَلِكَ
أَنَّ
رَسُولَ
اللَّهِ r قَالَ : «
مَا حَقُّ
امْرِئٍ
مُسْلِمٍ
لَهُ شَيْءٌ
يُوصَي
فِيهِ،
يَبِيتُ
لَيْلَتَيْنِ،
إِلاَّ
وَوَصِيَّتُهُ
عِنْدَهُ
مَكْتُوبَةٌ »(
قَالَ
مَالِكٌ :
فَلَوْ كَانَ
الْمُوصِي
لاَ يَقْدِرُ
عَلَى تَغْيِيرِ
وَصِيَّتِهِ،
وَلاَ مَا
ذُكِرَ فِيهَا
مِنَ
الْعَتَاقَةِ،
كَانَ كُلُّ
مُوصٍ قَدْ
حَبَسَ
مَالَهُ
الَّذِي
أَوْصَى فِيهِ
مِنَ
الْعَتَاقَةِ
وَغَيْرِهَا،
وَقَدْ
يُوصِي
الرَّجُلُ
فِي
صِحَّتِهِ
وَعِنْدَ
سَفَرِهِ(
قَالَ
مَالِكٌ :
فَالأَمْرُ
عِنْدَنَا الَّذِي
لاَ
اخْتِلاَفَ
فِيهِ،
أَنَّهُ يُغَيِّرُ
مِنْ ذَلِكَ
مَا شَاءَ
غَيْرَ التَّدْبِيرِ.
* Malik der ki:
"Bizce ittifak edilen hüküm şöyledir: "Sağlığında veya hastalığında içerisinde
bir kölenin kölelikten azad edilmesi veya başka bir şey yazılı olan bir
vasiyetnamede kişi ölünceye kadar bu vasiyetnamesini değiştirebilir. Bu
vasiyeti tamamen değiştirmek isterse bunu da yapabilir. Ancak öldükten sonra
bir kölenin azad edilmesini vasiyet etmişse bunun değiştirilmesine imkan
yoktur. Vasiyetin bu hükmü Resulullah Sallallahu Aleyhi ve Sellem'in: "Vasiyet edilebilecek bir mala sahip
olan Müslüman bir kişinin yanında vasiyeti yazılı olmadan iki gece kalması
doğru değildir" buyruğunun gereğidir."
* Malik der ki:
"Vasiyet eden kişi vasiyetini ve vasiyetle açıklanan köle azad etmeyi
değiştirme hakkına sahip olmasaydı o zaman vasiyet eden kişinin azad etmeyi
vasiyet ettiği kölesinde ve diğer vasiyet ettiği mallarda tasarruf edememesi gerekirdi.
Halbuki kişi bazen sağlığında bazen de yolcu iken vasiyette bulunabilir."
* Malik der ki:
"Bizce ittifak edilen hüküm şöyledir: "Vasiyet eden kişi dilerse
vasiyetini değiştirebilir. Ancak ölümünden sonra köle azad etmeyi vasiyet
etmişse bunu değiştirme imkanı yoktur."