15 - باب
الْعَمَلِ
فِي صَدَقَةِ
عَامَيْنِ
إِذَا
اجْتَمَعَتا
15. Biriken İki Senelik
Zekatın Ödenmesi
قَالَ
يَحْيَى :
قَالَ
مَالِكٌ :
الأَمْرُ عِنْدَنَا
فِي
الرَّجُلِ
تَجِبُ
عَلَيْهِ الصَّدَقَةُ،
وَإِبِلُهُ
مِئَةُ
بَعِيرٍ، فَلاَ
يَأْتِيهِ
السَّاعِي
حَتَّى
تَجِبَ عَلَيْهِ
صَدَقَةٌ
أُخْرَى،
فَيَأْتِيهِ
الْمُصَدِّقُ
وَقَدْ
هَلَكَتْ
إِبِلُهُ
إِلاَّ
خَمْسَ ذَوْدٍ.
قَالَ
مَالِكٌ :
يَأْخُذُ
الْمُصَدِّقُ
مِنَ
الْخَمْسِ
ذَوْدٍ،
الصَّدَقَتَيْنِ
اللَّتَيْنِ
وَجَبَتَا
عَلَى رَبِّ
الْمَالِ،
شَاتَيْنِ
فِي كُلِّ
عَامٍ شَاةٌ،
لأَنَّ
الصَّدَقَةَ
إِنَّمَا
تَجِبُ عَلَى
رَبِّ
الْمَالِ يَوْمَ
يُصَدِّقُ
مَالَهُ،
فَإِنْ
هَلَكَتْ
مَاشِيَتُهُ
أَوْ نَمَتْ،
فَإِنَّمَا
يُصَدِّقُ
الْمُصَدِّقُ
زَكَاةَ مَا
يَجِدُ يَوْمَ
يُصَدِّقُ،
وَإِنْ
تَظَاهَرَتْ
عَلَى رَبِّ
الْمَالِ
صَدَقَاتٌ
غَيْرُ وَاحِدَةٍ،
فَلَيْسَ
عَلَيْهِ
أَنْ
يُصَدِّقَ إِلاَّ
مَا وَجَدَ الْمُصَدِّقُ
عِنْدَهُ،
فَإِنْ
هَلَكَتْ مَاشِيَتُهُ
أَوْ
وَجَبَتْ
عَلَيْهِ
فِيهَا
صَدَقَاتٌ،
فَلَمْ
يُؤْخَذْ
مِنْهَا شَيْءٌ
حَتَّى
هَلَكَتْ
مَاشِيَتُهُ
كُلُّهَا،
أَوْ صَارَتْ
إِلَى مَا لاَ
تَجِبُ فِيهِ
الصَّدَقَةُ،
فَإِنَّهُ
لاَ صَدَقَةَ
عَلَيْهِ،
وَلاَ ضَمَانَ
فِيمَا
هَلَكَ، أَوْ
مَضَى مِنَ
السِّنِينَ(
İmam Malik'ten:
Biz Medineliler arasındaki geleneğe göre, yüz devesi olan ve kendisine zekat farz
olan birine henüz zekat memuru gelmeden ikinci bir zekat daha farz olmuş olsa
ve zekat memuru gelince baksa ki adamın sadece beş devesi kalmış. Bu durumda:
imam Malik der
kiıZekat memuru, mal sahibinin vermesi gereken geçmiş iki seneye ait zekatı, m.evcut
bu beş deve üzerinden hesab ederek her seneye bir tane olmak üzere iki koyun
alır. Çünkü zekat memurunun görevi, zekat alındığı gün mevcut olan malın
zekatını almaktır. Şayet mal sahibinin geçmiş senelere ait birden daha çok
zekat borcu varsa memurun sadece onun elinde mevcut olan mal üzerinden zekat
alması gerekir. Ölmesi ya da geçmiş senelere ait bir çok zekat borcu olması
sebebiyle malı nisab miktarının altına düşen kişiden malının tamamı ölünceye
veya asgari nisab miktarından aşağı düşünceye kadar hiç zekat, alınmaz.
Çünkü bu durumda
ona zekat farz değildir. Ölenlerden veya geçmiş senelerden kalan borçlarını
tazmin etmesi de gerekmez.