|
SAHİH-İ MÜSLİM |
ZÜHD |
باب قصة
أصحاب
الإخدود
والساحر
والراهب والغلام
18- UHDUD ASHABI,
SİHİRBAZ, RAHİB VE ÇOCUĞUN KISSASI BABI
73 - (3005) حدثنا
هداب بن خالد.
حدثنا حماد بن
سلمة. حدثنا
ثابت عن
عبدالرحمن بن
أبي ليلى، عن
صهيب؛
أن
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم قال "كان
ملك فيمن كان
قبلكم. وكان
له ساحر. فلما
كبر قال
للملك: إني قد
كبرت. فابعث
إلي غلاما
أعلمه السحر.
فبعث إليه
غلاما يعلمه.
فكان في
طريقه، إذا
سلك، راهب.
فقعد إليه وسمع
كلامه.
فأعجبه. فكان
إذا أتى
الساحر مر بالراهب
وقعد إليه.
فإذا أتى الساحر
ضربه. فشكا
ذلك إلى
الراهب. فقال:
إذا خشيت الساحر
فقل: حبسني
أهلي. وإذا
خشيت أهلك
فقل: حبسني
الساحر.
فبينما هو
كذلك إذ أتى
على دابة عظيمة
قد حبست
الناس. فقال:
اليوم أعلم
آلساحر أفضل
أم الراهب
أفضل؟ فأخذ
حجرا فقال:
اللهم! إن كان
أمر الراهب
أحب إليك من
أمر الساحر
فاقتل هذه
الدابة. حتى
يمضي الناس.
فرماها
فقتلها. ومضى
الناس. فأتى
الراهب
فأخبره. فقال
له الراهب: أي
بني! أنت،
اليوم، أفضل
مني. قد بلغ من
أمرك ما أرى.
وإنك ستبتلى.
فإن ابتليت
فلا تدل علي.
وكان الغلام
يبرئ الأكمه
والأبرص
ويداوي الناس
من سائر
الأدواء. فسمع
جليس للملك
كان قد عمي.
فأتاه بهدايا
كثيرة. فقال:
ما ههنا لك
أجمع، إن أنت
شفيتني. فقال:
إني لا أشفي
أحدا. إنما
يشفي الله.
فإن أنت آمنت
بالله دعوت
الله فشفاك.
فآمن بالله.
فشفاه الله.
فأتى الملك
فجلس إليه كما
كان يجلس. فقال
له الملك:
من
رد عليك بصرك؟
قال: ربي. قال:
ولك رب غيري؟
قال: ربي وربك
الله. فأخذه
فلم يزل يعذبه
حتى دل على
الغلام. فجئ
بالغلام. فقال
له الملك: أي
بني! قد بلغ من
سحرك ما تبرئ
الأكمه
والأبرص
وتفعل وتفعل.
فقال: إني لا أشفي
أحدا. إنما
يشفي الله.
فأخذه فلم يزل
يعذبه حتى دل على
الراهب. فجئ بالراهب.
فقيل له: ارجع
عن دينك. فأبى.
فدعا بالمئشار.
فوضع المئشار
على مفرق
رأسه. فشقه
حتى وقع شقاه.
ثم جئ بجليس
الملك فقيل
له: ارجع عن دينك.
فأبى. فوضع
المئشار في
مفرق رأسه.
فشقه به حتى
وقع شقاه. ثم
جئ بالغلام
فقيل له: ارجع
عن دينك. فأبى.
فدفعه إلى نفر
من أصحابه
فقال: اذهبوا
به إلى جبل
كذا وكذا.
فاصعدوا به
الجبل. فإذا
بلغتم ذروته،
فإن رجع عن دينه،
وإلا فاطرحوه.
فذهبوا به
فصعدوا به
الجبل. فقال:
اللهم!
اكفنيهم بما
شئت. فرجف بهم
الجبل فسقطوا.
وجاء يمشي إلى
الملك. فقال
له الملك: ما
فعل أصحابك؟
قال: كفانيهم
الله. فدفعه
إلى نفر من
أصحابه فقال:
اذهبوا به فاحملوه
في قرقور،
فتوسطوا به
البحر. فإن
رجع عن دينه
وإلا فاقذفوه.
فذهبوا به.
فقال: اللهم!
اكفنيهم بما
شئت. فانكفأت
بهم السفينة
فغرقوا. وجاء
يمشي إلى
الملك. فقال
له الملك: ما
فعل أصحابك؟
قال: كفانيهم
الله. فقال
للملك: إنك
لست بقاتلي
حتى تفعل ما
آمرك به. قال:
وما هو؟ قال:
تجمع الناس في
صعيد واحد.
وتصلبني على جذع.
ثم خذ سهما من
كنانتي. ثم ضع
السهم في كبد
القوس. ثم قل:
باسم الله، رب
الغلام. ثم
ارمني. فإنك
إذا فعلت ذلك
قتلتني. فجمع
الناس في صعيد
واحد.
وصلبه
على جذع. ثم أخذ
سهما من
كنانته. ثم
وضع السهم في
كبد القوس ثم
قال: باسم
الله، رب
الغلام. ثم
رماه فوقع السهم
في صدغه. فوضع
يده في صدغه
في موضع
السهم. فمات.
فقال الناس:
آمنا برب
الغلام. آمنا
برب الغلام.
آمنا برب
الغلام. فأتى
الملك فقيل
له: أرأيت ما
كنت
تحذر؟
قد، والله!
نزل بك حذرك.
قد آمن الناس
فأمر
بالأخدود في
أفواه السكك
فخدت. وأضرم
النيران.
وقال: من لم
يرجع عن دينه
فأحموه فيها.
أو قيل له:
اقتحم. ففعلوا
حتى جاءت
امرأة ومعها
صبي لها
فتقاعست أن
تقع فيها.
فقال لها
الغلام: يا
أمه! اصبري.
فإنك على الحق".
7436-73/1- Bize Heddad
b. Halid tahdis etti, bize Hammad b. Seleme tahdis etti, bize Sabit,
Abdurrahman b. Ebu Leyla'dan tahdis etti, o Suheyb (radıyallahu anh)’DAN
rivayet ettiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu:
"Sizden öncekiler arasında bir kral vardı. Onun da bir sihirbazı vardı. Bu
sihirbaz Yaşlanınca krala: Ben Yaşlandım. Bu sebeple bana sihri öğreteceğim bir
çocuk gönder dedi. Ona kendisine (sihir) öğretsin diye bir çocuk gönderdi. Bu
çocuk yoluna gittiği zaman yolu üzerinde bir rahip vardı. Bu rahibin yanına
oturup onun söylediklerini dinledi. Dinledikleri hoşuna gitti. Bundan dolayı
sihirbaza gittiği zaman rahibe de uğrar, onun yanında bir süre otururdu.
Sihirbazın yanına gittiği zaman sihirbaz onu döverdi. Bundan dolayı rahibe
şikayet edince rahip: Sihirbazdan (seni döveceğinden) korkarsan ailem beni geç
bıraktı dersin. Ailenden' korkacak olursan sihirbaz beni geç saldı dersin dedi.
O bu halde iken
insanları alıkoymuş olan büyük bir hayvanın yanından geçti. Çocuk: Bugün
sihirbaz mı daha üstün yoksa rahip mi daha üstündür bileceğim gündür dedi ve
bir taş alıp: Allah'ım eğer rahibin durumunu sihirbazın durumundan daha çok
seviyor isen bu hayvanı (bu vesile ile) öldür ki insanlar yollarına devam etsin
dedi ve o taşı atıp hayvanı öldürdü. İnsanlar da yollarına devam etti. Rahibin
yanına giderek ona bunu haber verince rahip kendisine: Oğlum bugün sen benden
daha üstünsün. Senin durumun iŞtE şu gördüğün hale kadar ulaşmış bulunuyor.
Muhakkak sen belaya maruz kalacaksın. Belaya maruz kalacağın zaman beni kimseye
gösterme dedi.
Çocuk anadan doğma körü
ve abraşı iyileştiriyor ve diğer hastalıklardan insanları tedavi ediyordu.
Hükümdarın gözleri kör olmuş bir meclis arkadaşı işitince çok miktarda
hediyelerle onun yanına gitti ve: Eğer sen bana şifa verirsen burada
bulunanların hepsi senindir dedi.
Çocuk: Ben hiçbir
kimseye şifa veremem. Şifayı veren ancak yüce Allah'tır. Eğer Allah'a iman
edersen ben de Allah'a dua ederim, o da sana şifa verir dedi. O da Allah'a iman
etti, Allah da kendisine şifa verdi. Kralın yanına gitti ve daha önce oturduğu
gibi yanına oturdu. Bu sefer kral kendisine: Sana görmeni kim geri verdi dedi.
O: Rabbim dedi. Kral: Senin benden başka Rabbin varmı ki dedi. O: Benim de
senin de Rabbin Allah'tır dedi. Kral onu yakaladı ve çocuğu gösterinceye kadar
ona aralıksız işkence etti. Sonra çocuk getirildi. Kral ona: Oğulcağızım senin
sihrin anadan doğma körü ve abraşı iyileştirecek dereceye kadar şunları şunları
yapabilecek hale kadar ulaşmış bulunuyor dedi.
Çocuk: Ben hiçkimseye
şifa vermiyorum. Şifayı veren ancak Allah'tır dedi. Kral onu da yakaladı ve
rahibin yerini söyleyinceye kadar ona aralıksız işkence yaptı. Derken rahip de
getirildi: Rahibe: Dininden dön denildi. Bunu kabul etmedi. Bunun üzerine
testere getirilmesini istedi. Testere başının ortasına konuldu ve onu her bir
yarısı bir tarafa düşecek şekilde ikiye biçti. Sonra kralın meclis arkadaşı
getirildi. Ona da: Dininden dön denildi. O da bunu kabul etmeyince testere
başının ortasına yerleştirildi ve testere ile onu iki ayrı parçası düşünceye
kadar ikiye' böldü. Sonra çocuk getirildi ona: Dininden dön denildi. O da bunu
kabul etmedi. Kral onu arkadaşlarından birkaç kişiye teslim etti ve: Bunu alıp
şu şu dağa götürün, onu dağa çıkartın, dağın zirvesine vardığınız zaman
dininden dönerse mesele yok. Aksi taktirde onu atın diye talimat verdi.
Onlar da onu alıp
gittiler, onu dağa çıkardılar. Çocuk: Allah'ım beni dilediğin bir şekilde
bunlardan koru dedi. Dağ onları sarstı ve yere düştüler. Çocuk da yürüyerek
krala geldi. Kral ona: Arkadaşların ne yaptı dedi. O: Allah onlara karşı bana
yetti dedi. Bu sefer kral onu tekrar arkadaşlarından birkaç kişiye teslim etti
ve: Bunu alın ve bir gemiye koyun. Onunla denizin ortasına gelin. Eğer
dininçlen dönerse mesele yok değilse onu (denize) atın dedi. Onlar da onu alıp
gittiler. Çocuk: Allah'ım dilediğin şekilde beni bunlardan koru dedi. Gemi
içindekilerle devrildi ve (kralın arkadaşları) suda boğuldular. Çocuk da
yürüyerek krala geldi. Kral ona: Arkadaşların ne yaptı dedi. O: Allah onlardan
beni korudu dedi.
Sonra krala dedi ki:
Benim sana emrettiğimi yapmadığın sürece beni öldüremezsin dedi. Kral: O nedir
dedi. Çocuk: İnsanları bir düzlü-kte bir araya topla. Beni de bir ağacın
kütüğüne as. Sonra benim ok torbamdan bir ok al. Sonra o oku yayın ortasına
yerleştir. Sonra da çocuğun Rabbi Allah'ın adı ile de arkasından bana oku at.
Şüphesiz sen bunu yapacak olursan beni öldürebileceksin dedi.
Kral da insanları bir
düzlükte topladı, çocuğu bir ağacın kütüğüne astı.
Sonra ok torbasından bir
ok aldı. Arkasından oku yayın ortasına yerleştirdi. Sonra da çocuğun Rabbi
Allah'ın adı ile dedi. Arkasından ona ok attı. Ok çocuğun şakağına düştü. Çocuk
da elini okun şakağındaki yeri üzerine koydu ve öldü.
Bu sefer insanlar:
Çocuğun Rabbine iman ettik, çocuğun Rabbine iman ettik, çocuğun Rabbine iman
ettik dediler.
Bun un üzerine krala
gidildi ve ona: O senin korktuğun şey var ya. Allah'a yemin olsun ki işte
korktuğun başına geldi. İnsanlar iman etti dediler. Bunun üzerine kral yol
ağızlarında hendekler kazılmasını emretti. Hendekler kazıldı. Ateşler yakıldı
ve: Dininden dönmeyeni onun içine atın dedi. Yahut da ona: Buna kendini at
denildi. Dediklerini yaptılar. Nihayet beraberinde bir sabi çocuk ile birlikte
bir kadın geldi. Ateşin içine atılmakta tereddüt gösterince çocuğu ona:
Anacığım sabret, çünkü muhakkak sen hak üzeresin dedi. "
Diğer tahric: Tırmizi,
3340
AÇIKLAMA: Bu
hadisten çeşitli hükümler anlaşılmaktadır:
1. Evliyanın kerametinin
Sabit olduğu gösterilmektedir.
2. Savaş ve benzeri durumlarda
bir kişiyi ölümden kurtarmakta -ister kendisi isterse de öldürülmesi haram olan
başka kişi hakkında olsun- yalan söylemek caizdir.
Ekme: Anadan dağına kör
demektir.
Çoğunluğun rivayetine
göre (tesre anlamındaki) "mi'şar" hemzelidir.
Hemzenin tahfif edilerek
ya' ya kalb edilmesi (mışar) da caizdir, nun harfi ile de "minşar"
diye de rivayet edilmiştir. Bunların ikisi de sahih birer söyleyiştir. Az önce
açıklamaları geçmiş bulunmaktadır.
"Dağın
zirvesi" en yüksek yeri demektir. Zel harfi ötreli "zürve" ve
kesreli (zirve) diye söylenir.
"Dağ onları
sarstı" yani sarsıntı şiddetli bir şekilde hareket etti.
Kadı Iyaz bazı
ravilerden bunu (recefe: sarsıldı yerine) ze ve ha harfleri ile
"zahafe" diye rivayet etmiştir ki bu da hareket etmek anlamındadır.
Ama . sahih ve meşhur olan birincisidir.
"Kurkur ise"
küçük gemi (kayık) demektir. Büyük gemi anlamında olduğu da söylenmiştir. Kadı
Iyaz ise bu hususta çokça görüş ayrılıklarını naklettikten sonra küçük olduğunu
söyleyen kanaati tercih etmiştir.
"Sait" burada
yüksekçe rahat görülür yer demektir.
"Kebidu'l-kavs:
(lafzi anlamı) yayın ciğeri" ok atışı yapılırken yayın tutulduğu yer
(ortası) demektir.
"Korktuğun başına
geldi. " Korktuğun ve çekindiğin gerçekleşmiş oldu .
. "Uhdud" yerde
bulunan büyük yarık demektir. Çoğulu "ehadid" gelir.
Sikek: Yollar demektir,
ağızları ise yolların girişleri kapıları anlamındadır.
"Dininden dönmeyeni
içine atın." genel olarak nüshalarda bu şekilde kat hemzesi ile
"feahmuhu" diye kaydedilmiştir. Kadı Iyaz nüshaların ittifakla bu
şekilde kaydettiklerini nakletmektedir. Bununla birlikte bizim diyarımızdaki
bazı nüshalarda kaf harfi ile "fe ekhimuhu: onu oraya zorla atın"
diye kaydedilmiştir. Bunun anlamı gayet açıktır. istemese dahi onu içine zorla atın
demektir. Birinci rivayetin anlamı ise demir ve benzeri şeyler hakkında
kullanılan "hameytu" ifadesinden alınmış olup bu da kızdırılması için
ateşe sokulmasını anlatmak için kullanılır ve onu ateşin içine atın demektir.
"TeMaset: tereddüt
gösterdi" durakladı ve yerinden ayrılmak istemedi.
Ateşe girmekten
hoşlanmadı demektir. Başarı Allah'tandır.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan:
19- CABİR
(R.A.)'IN UZUNCA HADİSİ VE EBU'L-YESER KISSASI BABI