|
SAHİH-İ MÜSLİM |
ZÜHD |
باب
التثبت في
الحديث، وحكم
كتابة العلم
17- HADİSTE İŞİ SAĞLAM
TUTMAK VE İLMİ YAZMANIN HÜKMÜ BABI
71 - (2493) حدثنا
هارون بن
معروف. حدثنا
سفيان بن
عيينة عن
هشام، عن
أبيه، قال:
كان أبو هريرة
يحدث ويقول:
اسمعي
يا ربة
الحجرة! اسمعي
يا ربة
الحجرة! وعائشة
تصلي. فلما
قضت صلاتها
قالت لعروة:
ألا تسمع إلى
هذا ومقالته
آنفا؟ إنما
كان النبي صلى
الله عليه
وسلم يحدث
حديثا، لو عده
العاد لأحصاه.
7434-71/1- Bize Harun b.
Maruf tahdis etti, bunu bize, Süfyan b. Uyeyne, Hişfun’DAN tahdis etti, o
babasından şöyle dediğini rivayet etti: Ebu Hureyre (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) hadis nakleder ve: Ey hücrenin sahibesi işit, ey hücrenin sahibesi işit
derdi. Aişe (r.anha) da namaz kılıyordu. Namazım bitirince Urve'ye: Sen bunun
ne dediğini ve az önce söylediklerini işitmez misin? Halbuki Nebi (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) ancak bir hadis söyler ve saymak isteyen kişi istese onu
sayabilirdi dedi.
Yalnız Müslim rivayet
etmiştir
AÇIKLAMA: "Ebu
Hureyre (radıyallahu anh) hadis nakleder ve: Ey hücrenin sahibesi işit
derdi." Hücrenin sahibesinden kasıt Aişe (radıyallahu anha)'dır. Bunu
söylemekten maksadı ise Aişe (radıyallahu anha)'nın o hadisi ikrarı ve ona ses
çıkarmaması sureti ile hadisi daha da pekiştirmek istemekti. Aişe (radıyallahu
anha) da onun o söylediklerinden tek bir mecliste çokça rivayet nakletmesi
dışında hiçbir şeyine karşı çıkmamıştı. Bir mecliste bu kadar çok hadis rivayet
etmesine itirazının sebebi ise bu sebeple bir yanılma ve buna benzer bir
hususun ortaya çıkmasından korkması idi.
72 - (3004) حدثنا
هداب بن خالد
الأزدي. حدثنا
همام عن زيد
بن أسلم، عن
عطاء بن يسار،
عن أبي سعيد
الخدري؛
أن
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم قال "لا
تكتبوا عني.
ومن كتب عني
غير القرآن
فليمحه. وحدثوا
عني، ولا حرج.
ومن كذب علي -
قال همام
أحسبه قال -
متعمدا
فليتبوأ
مقعده من
النار".
7435-72/2- Bize Heddad
b. Halid el-Ezdi tahdis etti, bize Hemmam, Zeyd b. Eslem'den tahdis etti, o Ata
b. Yesar'dan, o Ebu Said el-Hudri (radıyallahu anh)’DAN rivayet ettiğine göre
Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: "Benden (bir şey)
yazmayın. Kim Kur'an'dan başka benden bir şey yazmışsa onu silsin. Ama benden
hadis nakledin. Bunda bir sakınca yok. Bununla birlikte kim benim adıma yalan
uydurursa -Hemmom zannederim: Kasten buyurdu dedi- cehennemdeki yerine
hazırlansın. "
Diğer tahric: Tirmizi,
2665
AÇIKLAMA: "Benden
Kur'an'dan başka birşey yazmayın. Benden Kur'an'dan başka bir şey yazmış olan
onu silsin. " Kadı Iyaz dedi ki: Ashab ve tabiinden olan selef arasında
ilmin (hadisin) yazılması hususunda çokça ihtilaf vardı. Onların bir çoğu bunu
hoş karşılamamakla birlikte çoğunluğu ise caiz kabul etmiştir. Daha sonra
müslümanlar bunun caiz oluşu üzerinde icma etmiş olup, o görüş ayrılığı da
ortadan kalkmıştır.
İlim adamları bu hadiste
yer alan yasaktan maksadın ne olduğu hususunda ihtilaf etmişlerdir. Bu ezberine
güvenen ve yazması halinde yazdığına bel bağlamasından korkulan kimse
hakkındadır denilmiştir. Yazmayı mübah kılmaya dair varid olmuş hadisler de
ezberine güvenmeyen kimse hakkında yorumlanır. "Ebu Şah için yazınız"
hadisi ile Ali (radıyallahu anh)' ın sahifesi ile ilgili hadis, feraiz,
sünnetler ve diyetlerin yazılı olduğu Amr b. Hazm'ın kitabı (yazılı vesikası)
ile sadaka (zekat ve zekat nisablarının yazılı olduğu Ebu Bekr (r.a.)'ın Enes'i
Bahreyn'e gönderdiği sırada onunla gönderdiği kitap (vesika, belge)ye dair
hadis ile Ebu Hureyre'nin Amr b. el-As yazardı bense yazmazdım ve buna benzer
hadisler buna örnektir.
Bir görüşe göre yazmayı
yasaklayan hadis, bu hadislerle nesh edilmiştir.
Yasaklama da hadisin
Kur'an'a karışmasından korkulduğu zaman için sözkonusu idi. Bu husustan emin
olununca hadis yazmaya da izin verildi.
Bir diğer görüşe göre
hadisin aynı sahifede Kur'an-ı Kerim ile birlikte yazılması yasaklanmıştır.
Maksat da birbirlerine karışmamalarıdır. Böylelikle aynı sahifede her ikisini
okuyanın şüpheye düşmesi önlenmek istenmiştir. Allah en iyi bilendir.
"Bana yalan uyduran
da cehennemdeki yerine hazırlansın" hadisinin şerhi ise kitabın baş
taraflarında geçmiş bulunmaktadır. Allah en iyi bilendir.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan:
18- UHDUD ASHABI,
SİHİRBAZ, RAHİB VE ÇOCUĞUN KISSASI BABI