SAHİH-İ MÜSLİM |
CENNET - CEHENNEM |
باب
الأمر بحسن
الظن بالله
تعالى، عند
الموت
20- ÖLÜM ESNASINDA YÜCE ALLAH
HAKKINDA GÜZEL ZAN BESLEMENİN EMREDİLMESİ BABI
81 - (2877) حدثنا
يحيى بن يحيى.
أخبرنا يحيى
بن زكرياء عن
الأعمش، عن
أبي سفيان، عن
جابر. قال:
سمعت
النبي صلى
الله عليه
وسلم، قبل
وفاته بثلاث،
يقول "لا
يموتن أحدكم
إلا وهو يحسن
بالله الظن".
7158-81/1- Bize Yahya b.
Yahya tahdis etti, bize Yahya b. Zekeriyya A'meş’den haber verdi, o Ebu
Süfyan'dan, o Cabir’den şöyle dediğini rivayet etti: Nebi (Sallallahu aleyhi ve
Sellem)'i vefatından üç gün önce şöyle buyururken dinledim: "Sizden her
bir kimse ancak Allah hakkında güzel zan besleyerek ölsün. "
Diğer tahric: Ebu
Davud, 3113; İbn Mace, 4167
81-م - (2877)
وحدثنا عثمان
بن أبي شيبة.
حدثنا جرير. ح
وحدثنا أبو
كريب. حدثنا
أبو معاوية. ح
وحدثنا إسحاق
بن إبراهيم.
أخبرنا عيسى
بن يونس وأبو
معاوية. كلهم
عن الأعمش، بهذا
الإسناد،
مثله.
7159- .. ./2- Bize Osman
b. Ebu Şeybe de tahdis etti, bize Cerir tahdis etti. (H.) Bize Ebu Kureyb de
tahdis etti, bize Ebu Muaviye tahdis etti. (H.) Bize İshak b. İbrahim de tahdis
etti, bize İsa b. Yunus ve Ebu Muaviye haber verdi. Hepsi A'meş'den bu isnad
ile aynısını rivayet etti.
82 - (2877) وحدثني
أبو داود،
سليمان بن
معبد. حدثنا
أبو النعمان،
عارم. حدثنا
مهدي بن
ميمون. حدثنا
واصل عن أبي
الزبير، عن
جابر بن
عبدالله
الأنصاري،
قال : سمعت
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم، قبل موته
بثلاثة أيام،
يقول "لا
يموتن أحدكم
إلا وهو يحسن
الظن بالله عز
وجل".
7160-82/3- Bana Ebu
Davud Süleyman b. Mabed de tahdis etti, bize Ebu Numan Arim tahdis etti, bize
Mehdi b. Meymun tahdis etti, bize Vasıl, Ebu Zubeyr'den tahdis etti, o Cabir b.
Abdullah el-Ensari'den şöyle dediğini rivayet etti: Rasulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem)'i vefatından üç gün önce şöyle buyururken dinledim:
"Sizden bir kimse Allah Teala hakkında zannını güzelleştirmemiş olduğu bir
halde sakın ölmesin. "
Yalnız Müslim rivayet
etmiştir
83 - (2878) وحدثنا
قتيبة بن سعيد
وعثمان بن أبي
شيبة. قالا:
حدثنا جرير عن
الأعمش، عن
أبي سفيان، عن
جابر. قال:
سمعت
النبي صلى
الله عليه
وسلم يقول
"يبعث كل عبد
على ما مات
عليه".
7161-83/4- Bize Kuteybe
b. Said ve Osman b. Ebu Şeybe tahdis edip dedi ki: Bize Cerir, A'meş'den tahdis
etti, o Ebu Süfyan'dan, o Cabir'den şöyle dediğini rivayet etti: Nebi
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'i: "Her bir kul öldüğü hal üzere
diriltilir" buyururken dinledim.
Diğer tahric: İbn
Mace, 4230
83-م - (2878)
حدثنا أبو بكر
بن نافع.
حدثنا
عبدالرحمن بن
مهدي عن
سفيان، عن
الأعمش، بهذا
الإسناد، مثله.
وقال: عن
النبي صلى
الله عليه
وسلم. ولم يقل:
سمعت.
7162- .. ./5- Bize Ebu
Bekr b. Nafi tahdis etti, bize Abdurrahman b. Mehdi, Süfyan'dan tahdis etti, o
A'meş'den bu isnad ile aynısını rivayet etti ve: Nebi (Sallallahu aleyhi ve
Sellem)'den demekle birlikte "dinledim" demedi.
84 - (2879) وحدثني
حرملة بن يحيى
التجيبي.
أخبرنا ابن وهب.
أخبرني يونس
عن ابن شهاب.
أخبرني حمزة
بن عبدالله بن
عمر؛ أن
عبدالله بن
عمر قال : سمعت
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم يقول
"إذا أراد
الله بقوم
عذابا، أصاب
العذاب من كان
فيهم، ثم
بعثوا على
أعمالهم".
7163-84/6- Bana Harmele
b. Yahya et-Tudbi de tahdis etti, bize İbn Vehb haber verdi, bana Yunus İbn
Şihab'dan haber verdi, bana Hamza b. Abdullah b. Ömer'in haber verdiğine göre
Abdullah b. Ömer şöyle dedi: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'i şöyle
buyururken dinledim: ''Allah bir kavmi azaplandırmayı murad edecek olursa azap
onlar arasında bulunanlara isabet eder. Sonra da amellerine göre diriltilirler.
"
Diğer tahric: Buhari,
7109
AÇIKLAMA: Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in (7158) ""Sizden her bir kimse ancak
Allah hakkında güzel zan besleyerek ölsün", diğer rivayette (7160) "sizden
bir kimse Allah Teala hakkında zannını güzelleştirmemiş olduğu halde sakın
ölmesin" buyruğu ile ilgili olarak ilim adamları şöyle demişlerdir: Bu
hadis, Hatime (ölümün yaklaşbğı) halinde Allah'tan ümit kesmekten
sakındırmakta, ümitvar olmayı teşvik etmektedir. Daha önce diğer bir hadiste
şanı yüce Allah'ın "ben kulumun benim hakkındaki zannının yanındayım"
buyurduğu da geçmiş bulunmaktadır.
İlim adamları der ki:
Yüce Allah hakkında güzel zan beslemenin anlamı Allah'ın kendisine merhamet
edeceğini, kendisini affedeceğini zannetmektir. Yine derler ki: Sağlıklı iken
korku ve ümidi birlikte hissetmeli ve bunlar eşit olmalı. Bir görüşe göre korku
ağır basmalıdır. Ölüm emareleri yaklaşacak olursa bu sefer ümit daha ağırlıklı
olmalı yahut kabksız ümitvar olmalıdır. Çünkü korkmaktan maksat masiyetlerden,
çirkin işlerden uzak durmak, itaatleri ve iyi amelleri çoğaltmaktır. Bu halde
iken ise buna imkan kalmaz yahut bunların çoğu yapılamaz. Bundan dolayı yüce
Allah'a muhtaç olmayı (fakr) ve ona boyun eğmeyi ihtiva eden güzel zan beslemek
müstehap kılınmıştır. Nitekim bunu bundan sonra gelen hadis-i şerif de
desteklemektedir. (7161) ''Allah her bir kulu öldüğü hal üzere diriltir."
Bundan dolayı Müslim bunu bundan önceki hadisin akabinde zikretmiş bulunmaktadır.
Hadis de kulun öldüğü hal üzere diriltileceği anlamındadır. Bunun bir benzeri
de ondan sonra gelen: (7163) "Sonra da niyetlerine göre
diriltilirler" hadisidir.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan:
1- FİTNELERİN
YAKLAŞMASI, YE'CUC VE ME'CUC SEDDİNİN AÇILMASI BABI