SAHİH-İ MÜSLİM |
ZİKİR DUA TEVBE İSTİĞFAR |
2- YÜCE ALLAH'IN
İSİMLERİ VE ONLARI EZBERLEYENLERİN FAZİLETİ HAKKINDA BİR BAB
6750-5/1- Bize Amr
en-Nakid, Zuheyr b. Harb ve İbn Ebu Ömer birlikte Süfyan'dan -lafız Amr'a ait
olmak üzere- tahdis etti. Bize Süfyan b. Uyeyne, Ebu Zinad'dan tahdis etti, o
A'rec'den, o Ebu Hureyre'den, o Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'den şöyle
buyurduğunu rivayet etti: ''Allah'ın doksandokuz ismi vardır. Bunları
ezberleyen cennete girer. Ve şüphesiz Allah tektir. Teki sever. "
İbn Ebu Ömer'in
rivayetinde ise "onları kim ihsa ederse (bellerse, ezberlerse)"
şeklindedir.
Diğer tahric: Buhari,
6410; Tırmizi, 3508
6751-6/2- Bana Muhammed
b. Rafi' tahdis etti, bize Abdurrezzak tahdis etti, bize Ma'mer, Eyyub'dan
tahdis etti, o İbn Sirin'den, o Ebu Hureyre'den rivayet etti ayrıca Hemmam b.
Münebbih'den, o Ebu Hureyre'den, o Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'den şöyle
buyurduğunu rivayet etti: "Muhakkak Allah'ın doksan dokuz -bir eksiği ile
yüz- ismi vardır. Onları ihsa eden cennete girer. "
Hemmam Ebu Hureyre'den,
o Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'den: "Şüphesiz O vitr (tek)dir, teki
sever" ibaresini eklemiştir.
Yalnız Müslim rivayet
etmiştir
AÇIKLAMA: (6751)
"Muhakkak Allah'ın doksandokuz -bir eksiği ile yüz- ismi vardır.
Onları ihsa eden cennete
girer. .. " Bir diğer rivayette (6750) ''onları ezberleyen (hıfz eden)
cennete girer" buyurulmaktadır.
İmam Ebu'l-Kasım
el-Kuşeyri dedi ki: Bu hadiste ismin müsemmanın kendisi olduğuna delil vardır.
Çünkü isim ve müsemma başka şeyler olsaydı onun isimlerinin başkasına ait
olması gerekirdi. Çünkü yüce Allah: "En güzel isimler yalnız onundur"
(Araf, 180) buyurmaktadır.
Hattabi ve başkaları
dedi ki: Hadis, şanı yüce Allah'ın isimlerinin en meşhur olanının Allah olduğuna
delildir. Çünkü diğer isimler ona izafe edilmiştir. Hatta "Allah"
adının O'nun en büyük ismi (ism-i azamı) olduğu dahi rivayet edilmiştir.
Ebu'l-Kasım et-Taberi dedi ki: Allah'ın bütün isimleri de O'na nisbet edilir
ve: er-Rauf, el-Kerim ... yüce Allah'ın isimlerindendir denilmekle birlikte
er-Rauf yahut el-Kerim'in isimlerinden birisi de Allah'br denilmez.
him adamlarının
ittifakla kabul ettiklerine göre bu hadiste şanı yüce Allah'ın bütün
isimlerinin bunlardan ibaret olduğu kastedilmiş değildir. Yani hadis, yüce
Allah'ın bu doksandokuz isimden başka ismi yoktur demek değildir. Hadisin
maksadı ise bu doksandokuz ismi ihsa edenin (belleyip ezberleyenin) cennete
gireceğini haber vermekten ibarettir. Maksat bunların ezberlenmesi sureti ile
cennete girileceğinin haber verilmesidir. Bu isimlerin bunlardan ibaret
olduğunu haber vermek değildir. Bundan dolayı bir başka hadiste: "Sana ait
olan yahut gayb ilminde kendi nezdinde kendine sakladığın bütün isimlerinle
senden dilerim" buyurulmuştur.
Hafız Ebu Bekr b.
el-Arabi el-Maliki de bazılarından şöyle dediğini zikretmiştir: Yüce Allah'ın
bin tane ismi vardır. İbnu'l-A'rabi dedi ki: Halbuki bu sayı O'nun isimleri
arasından azdır. Allah en iyi bilendir.
Bu (doksandokuz) ismin
tayinine gelince, Tirmizi ve başka kaynaklarda bazı isimlerinde ihtilaf
zikredilmiştir. Allah'ın isimlerinin hangilerinin olduğunun tayin edilmesinin
ism-i azam gibi, kadir gecesi ve benzerleri gibi hususların gizli olduğu gibi
gizli tutulduğu da söylenmiştir.
Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem)'in (6751) ''onları ihsa eden cennete girer" buyruğunda
geçen ''onları ihsa etmek"in ne demek olduğu hususunda ihtilaf
etmişlerdir. Buhari ve onun dışındaki muhakkikler onları ezberleyen demektir
demişlerdir. Daha zahir (güçlü) görülen anlam budur. Çünkü diğer rivayette
(6750) "kim onları ezberlerse" denilmektedir. Bir açıklamaya göre
''onları ihsa etmek" onlarla dua ederken saymak demektir. Bunlara takat
getiren yani onlara güzel bir şekilde riayet edip gereklerini koruyan,
anlamlarını tasdik eden anlamında olduğu da söylenmiştir. Gereklerince amel
edip, her bir isim ile O' na itaat eden ve belli bir ameli gerektirmeyenlerine
de iman eden anlamına geldiği de söylenmiştir. Bazıları maksat Kur'an'ı hıfz
edip tamamını tilavet etmektir. Çünkü Kur'an-ı Kerim bütün bu isimleri tam
olarak kapsamaktadır demişse de bu zayıf bir görüştür. Sahih olan da
birincisidir.
"Muhakkak Allah
vitr (tek)dir. Vitri sever. " Vitr tek demektir. Yüce Allah hakkında da:
Ortağı ve benzeri bulunmayan bir ve tek anlamındadır. "Vitri sever"
de amellerde ve pek çok itaatlerde vitrin üstün tutulması anlamındadır. Namazın
beş vakit, taharet (ve abdest)'in üçer defa, tavafın yedi, say'in yedi,
cemrelere taş atmanın yedi, teşrik günlerinin üç, istincanın üç defa, kefe n
parçalarının üç, zekatta (tahıl mahsullerinde nisabın) beş vesk, gümüşün beş
ukiyye, deve nisabının da beş olması ve daha başka hususlar buna örnektir. Yine
yarattıklarının büyüklerinin bir çoğunu da tek olarak yaratmıştır. Gökler,
yerler, denizler, haftanın günleri ve daha başkaları bunlar arasındadır.
Bunun, şanı yüce Allah'ı
bir ve tek bilip, yalnız O'na İhlasla ibadet eden kimselerin nitelikleri
hakkında olduğu da söylenmiştir. Allah en iyi bilendir.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan:
3- KESİN
İFADELERLE DUA EDİP "DİLERSEN" DEMEMESİ BABI