SAHİH-İ MÜSLİM

BİRR VE SILA

10- MÜSLÜMANA ZULMETMENİN, ONU YARDIMSIZ BIRAKMANIN, ONU KÜÇÜMSEMENİN, KANININ, IRZININ VE MALININ HARAM KILINDIĞI BABI

6487-32/1- Bize Abdullah b. Mesleme b. Ka'neb tahdis etti, bize Davud -yani b. Kays- Amir b. Kureyz'in azadlısı Ebu Said'den tahdis etti, o Ebu Hureyre'den şöyle dediğini rivayet etti: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: "Birbirinizi kiskanmayın, alıcısı olmadığınız malın fiyatını artırarak pazarlığı kızıştırmayın, birbirinize buğzetmeyin, birbirinize arkanızı çevirmeyin, biriniz diğerinizin alışverişi üzerine alışveriş yapmasın. Ey Allah'ın kullan kardeşler olun. Müslüman müslümanın kardeşidir. Ona zulmetmez, onu yardımsız bırakmaz, onu küçümsemez -üç defa göğsüne işaret ederek- takva buradadır. Bir kimseye müslüman kardeşini küçük görmesi kötülük olarak ona yeter. Müslümanın her şeyi müslümana haramdır. Kanı, malı ve ırzı. "

6488-33/2- Bana Ebu't-Tahir Ahmed b. Amr b. Sehr tahdis etti, bize İbn Vehb, Usame'den -ki o b. Zeyd'dir- tahdis ettiğine göre o Abdullah b. Amir b. Kureyz'in azadlısı Ebu Said'i şöyle derken dinlemiştir: Ebu Hureyre'yi şöyle derken dinledim: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) buyurdu deyip Davud'un hadisine yakın olarak hadisi zikretti, fazla bazı lafızlar zikrettiği gibi bazılarını da eksik söyledi. Bu hadiste fazla olarak söylediklerinin bir kısmı şunlardır: "Muhakkak Allah sizin cesetlerinize de suretlerinize de bakmaz. -Parmağı ile göğsüne işaret ederek- ama kalplerinize bakar" buyurdu.

6489-34/3- Bize Amr en-Nakid tahdis etti, bize Kesir b. Hişam tahdis etti, bize Cafer b. Burkan, Yezid b. el-Asam'dan tahdis etti, o Ebu Hureyre'den şöyle dediğini rivayet etti: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu:

"Muhakkak Allah sizin suretlerinize ve mallarınıza bakmaz. Ama kalplerinize ve amellerinize bakar. "

Diğer tahric: İbn Mace, 4143

AÇIKLAMA: (6487) "Müslüman müslümanın kardeşidir. Ona zulmetmez, onu yardımsız bırakmaz, onu küçük görmez. " Müslümanın müslümanın kardeşi olması ile ilgili şerh az önce geçti.

"Onu yardımsız bırakmaz" ile ilgili olarak ilim adamları şunu söylemişlerdir: "HazI" yardımı ve destek vermeyi terk etmek demektir. Yani bir zalimin zulmünü önlemekte ve benzer hususlarda ondan yardım isteyecek olursa imkanı varsa ve onun şer'i bir mazereti yoksa ona yardımcı olması gerekir.

"La yahkiruhu: onu küçümsemez" yani onu küçük görmez, ona gereksiz tepki göstermez, onu az ve yetersiz görmez.

Kadı Iyaz dedi ki: Bazıları bunu "layuhfiruhu" diye ye harfi ötreli, hı ve fe harfleri ile rivayet etmişlerdir ki onun ahdini bozmaz, onun emanını nakz etmez demektir. Kadı lyaz'ın, dediğine göre ise doğrusu ve bilinen şekil birincisidir. Müslim'in kitabından başka kaynaklardaki de herhangi bir ihtilaf olmaksızın bu şekildedir. Ayrıca "la yahterikuhu" diye de rivayet edilmiştir. Bu da (aynı anlamda olduğundan) ikinci rivayeti reddetmektedir.

"Üç defa göğsüne işaret ederek: takva buradadır" bir diğer rivayette (6488) ''Allah sizin cesetlerinize bakmaz ... ama kalplerinize bakar" buyurulmaktadır. Birinci rivayetin anlamı şudur: Zahiren görülen ameller ile takva hasılalmaz. Takva ancak kalpte yer eden yüce Allah'ın azameti, O'ndan korkmak ve O'nun murakebesi (gözetimi altında olduğu şuurunda olmak)dır. Allah'ın oraya bakması ise onun cezalandırması, karşılık vermesi ve hesaba çekmesi demektir. Yani bu ancak kalplerde olana göre gerçekleşir. Dışarıdan görülen suretlere göre değiL. Allah'ın bakması ve görmesi ise her bir şeyi çepeçevre kuşatandır. Hadisin maksadına gelince, bütün bu hususlarda muteber olan kalpte bulunandır. Bu da Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in: "Haberiniz olsun şüphesiz cesette bir lokmacık et parçası vardır. .. " hadisine yakındır. elMazeri dedi ki: Bazı kimseler bu hadisi aklın başta değil kalpte olduğuna delil göstermişlerdir. Mesele "şunu bilin ki cesette bir lokmacık et parçası vardır" hadisinin şerhinde geniş bir şekilde geçmiş bulunmaktadır.

(6489) "Cafer b. Burkan"ın babasının isminde (Burkan) be harfi ötreli re harfi sakindir.

Sonraki sayfa için aşağıdaki link’i kullan:

11- DÜŞMANLIĞIN VE BİRBİRİNİ TERK ETMENİN NEHYEDİLDİĞİ BABI