|
SAHİH-İ MÜSLİM |
BİRR VE SILA |
8- ŞER'İ BİR MAZERET
OLMAKSIZIN ÜÇ GÜNDEN FAZLA DARGINLIĞIN HARAM KILINDIĞI BABI
6478-25/1- Bize Yahya b.
Yahya da tahdis edip dedi ki: Ben Malik'e İbn Şihab'dan okudum, o Ata b. Yezid
el-leysi'den, o Ebu Eyyub el-Ensari'den rivayet ettiğine göre Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Müslüman bir kimsenin üç günden fazla
kardeşine dargın durması helal değildir. (Böyleleri) karşılaşırlar da biri bir
tarafa yüzünü çevirir, öbürü öbür tarafa. Onların en hayırlıları ise önce selam
verendir" buyurdu.
Diğer tahric: Buhari,
6077, 6237; Ebu Davud, 4911; Tirmizi, 1932
6479- .. ./2- Bize
Kuteybe b. Said, Ebu Bekr b. Ebu Şeybe ve Zuheyr b.
Harb tahdis edip dedi
ki: Bize Süfyan tahdis etti. (H.) Bana Harmele b. Yahya da tahdisetti, bize İbn
Vehb haber verdi, bana Yunus haber verdi. (H.) Bize Hacib b. el-Velid de tahdis
etti, bize Muhammed b. Harb, ez-Zübeydi'den tahdis etti. (H.) Bize İshak b.
İbrahim el-Hanzali, Muhammed b. Rafi" ve Abd b. Humeyd de Abdurrezzak'tan
tahdis etti, o Ma'mer'den rivayet etti, hepsi Zühri'den Malik'in isnadı ile ve
bpkı onun hadisi gibi rivayet ettiler. Ancak: "Bu yüzünü bu tarafa öbürü
yüzünü öbür tarafa çevirir" sözü müstesna. Çünkü onların hepsi de -Malik
dışında- hadisi rivayetlerinde: "Bu da (bu tarafa) yan döner, bu da yan
döner", demişlerdir.
6480-26/3- Bize Muhammed
b. Rafi' tahdis etti, bize Muhammed b. Ebu Fudeyk tahdis etti, bize Dahhak -ki
o b. Osman- Nafi'den haber verdi, o Abdullah b. Ömer'den rivayet ettiğine göre
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Müminin üç günden fazla
kardeşinden dargın durması helal değildir" buyurdu.
Yalnız Müslim rivayet
etmiştir
6481-27/4- Bize Kuteybe
b. Said tahdis etti, bize Abdulaziz -yani b. Muhammed- Ala'dan tahdis etti, o
babasından, o Ebu Hureyre'den rivayet ettiğine göre Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem): "Üç (günden) sonra dargınlık olmaz" buyurdu.
Yalnız Müslim rivayet
etmiştir
AÇIKLAMA: (6478)
"Müslümana kardeşinden üç günden fazla dargın durması helal
değildir." İlim adamları der ki: Bu hadis-i şerif ile müslümanlar arasında
üç günden fazla dargınlığın haram, üç günden az dargınlığın ise mübah olduğu
hükmü anlaşılmaktadır. Haramlık hükmü hadisin nassından, ikincisi ise
mefhumundan anlaşılmaktadır. Yine ilim adamları derler ki: Üç gün içerisinde
dargınlığın af edilmesinin sebebi Ademoğlunun mayasında kızgınlığın ve kötü
huyluluğun ve buna benzer hallerin bulunması dolayısıyladır. Böylelikle bu
arızi halin. geçip gitmesi için üç gün süre içerisinde dargınlık af edilmiştir.
Bir diğer görüşe göre bu
hadis, üç gün içerisinde dargınlığın mübah olmasını gerektirmez. Bu
değerlendirme ise mefhum ve hitabın delili delil alınmaz diyerılerin görüşüne
göredir.
"Birbirleri ile
karşılaşırlar, bu bu iarafa öbürü öbür tarafa döner" diğer rivayette
(6479) "Bu da bu tarafa yanını döner, öbürü de öbür tarafa yanını
döner" denilmektedir. Yasuddu fiili yüz çevirir demektir. Yani o ona
yanını döner demektir. Sad harfi ötreli olarak "sud" da yan ve taraf
demektir.
"Her ikisinin
hayırlısı önce selam verendir." Yani o, dargın iki kişinin faziletlisidir.
Bu hadiste Şafii, Malik ve onlara muvafakat eden selam dargınlığı keser ve
dargınlık sebebi ile günahı kaldırıp izale eden diyenlerin görüşlerinin lehine
delil bulunmaktadır. Ahmed ve Maliki mezhebine mensub İbnul Kasım ise şöyle
demiştir: Eğer ona eziyet vermeyi sürdürüyorsa selam onun dargınlığının sonunu
getirmiş olmaz. Mezhep alimlerimiz dedi ki: Hazır bulunmadığı taktirde onurıla
yazışsa yahut mektuplaşsa dargınlığın günahı kalkar mı? Bu hususta iki görüş
vardır. Birisine göre kalkmaz çünkü onunla konuşmamıştır. Bu iki görüşün daha
sahih olanına göre ise birbirlerinden (manen) uzaklaşmaları ortadan
kalktığından ötürü günah da kalkar denilmiştir. Allah en iyi bilendir.
"Müslümana helal
değildir" ibaresini kafirler şeriatin fer'i hükümlerine muhatap değildir
diyenler delil gösterebilirler. Ama daha sahih olan onların fer'i hükümler ile
muhatap olduklarıdır. Burada "müslüman" kaydının sözkonusu edilmesi
şeriatın hitabını kabul edip onunla yararlanan kimselerin ancak müslümanlar
olmalarından dolayıdır.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan: