SAHİH-İ MÜSLİM |
BİRR VE SILA |
8 - باب
تحريم الهجر
فوق ثلاث، بلا
عذر شرعي
8- ŞER'İ BİR MAZERET OLMAKSIZIN
ÜÇ GÜNDEN FAZLA DARGINLIĞIN HARAM KILINDIĞI BABI
25 - (2560) حدثنا
يحيى بن يحيى.
قال: قرأت على
مالك عن ابن شهاب،
عن عطاء بن
يزيد الليثي،
عن أبي أيوب
الأنصاري؛
أن
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم قال "لا
يحل لمسلم أن
يهجر أخاه فوق
ثلاث ليال.
يلتقيان فيعرض
هذا ويعرض
هذا. وخيرهما
الذي يبدأ
بالسلام".
6478-25/1- Bize Yahya b.
Yahya da tahdis edip dedi ki: Ben Malik'e İbn Şihab'dan okudum, o Ata b. Yezid
el-leysi'den, o Ebu Eyyub el-Ensari'den rivayet ettiğine göre Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Müslüman bir kimsenin üç günden fazla
kardeşine dargın durması helal değildir. (Böyleleri) karşılaşırlar da biri bir
tarafa yüzünü çevirir, öbürü öbür tarafa. Onların en hayırlıları ise önce selam
verendir" buyurdu.
Diğer tahric: Buhari,
6077, 6237; Ebu Davud, 4911; Tirmizi, 1932
25-م - (2560)
حدثنا قتيبة
بن سعيد وأبو
بكر بن أبي
شيبة وزهير بن
حرب. قالوا: حدثنا
سفيان. ح
وحدثني حرملة
بن يحيى.
أخبرنا ابن
وهب. أخبرني
يونس. ح
وحدثنا حاجب
بن الوليد. حدثنا
محمد بن حرب
عن الزبيدي. ح
وحدثنا إسحاق بن
إبراهيم
الحنظلي
ومحمد بن رافع
وعبد بن حميد
عن
عبدالرزاق،
عن معمر. كلهم
عن الزهري. بإسناد
مالك، ومثل
حديثه. إلا
قوله "فيعرض
هذا ويعرض
هذا" فإنهم
جميعا قالوا
في حديثهم،
غير مالك
"فيصد هذا
ويصد هذا".
6479- .. ./2- Bize
Kuteybe b. Said, Ebu Bekr b. Ebu Şeybe ve Zuheyr b.
Harb tahdis edip dedi
ki: Bize Süfyan tahdis etti. (H.) Bana Harmele b. Yahya da tahdisetti, bize İbn
Vehb haber verdi, bana Yunus haber verdi. (H.) Bize Hacib b. el-Velid de tahdis
etti, bize Muhammed b. Harb, ez-Zübeydi'den tahdis etti. (H.) Bize İshak b.
İbrahim el-Hanzali, Muhammed b. Rafi" ve Abd b. Humeyd de Abdurrezzak'tan
tahdis etti, o Ma'mer'den rivayet etti, hepsi Zühri'den Malik'in isnadı ile ve
bpkı onun hadisi gibi rivayet ettiler. Ancak: "Bu yüzünü bu tarafa öbürü
yüzünü öbür tarafa çevirir" sözü müstesna. Çünkü onların hepsi de -Malik
dışında- hadisi rivayetlerinde: "Bu da (bu tarafa) yan döner, bu da yan
döner", demişlerdir.
26 - (2561) حدثنا
محمد بن رافع.
حدثنا محمد بن
أبي فديك. أخبرنا
الضحاك (وهو
ابن عثمان) عن
نافع، عن عبدالله
بن عمر؛ أن
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم قال "لا
يحل للمؤمن أن
يهجر أخاه فوق
ثلاثة أيام".
6480-26/3- Bize Muhammed
b. Rafi' tahdis etti, bize Muhammed b. Ebu Fudeyk tahdis etti, bize Dahhak -ki
o b. Osman- Nafi'den haber verdi, o Abdullah b. Ömer'den rivayet ettiğine göre
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Müminin üç günden fazla kardeşinden
dargın durması helal değildir" buyurdu.
Yalnız Müslim rivayet
etmiştir
27 - (2562) حدثنا
قتيبة بن
سعيد. حدثنا
عبدالعزيز
(يعني ابن
محمد) عن
العلاء، عن
أبيه، عن أبي
هريرة؛
أن
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم قال "لا
هجرة بعد ثلاث".
6481-27/4- Bize Kuteybe
b. Said tahdis etti, bize Abdulaziz -yani b. Muhammed- Ala'dan tahdis etti, o
babasından, o Ebu Hureyre'den rivayet ettiğine göre Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem): "Üç (günden) sonra dargınlık olmaz" buyurdu.
Yalnız Müslim rivayet
etmiştir
AÇIKLAMA: (6478)
"Müslümana kardeşinden üç günden fazla dargın durması helal
değildir." İlim adamları der ki: Bu hadis-i şerif ile müslümanlar arasında
üç günden fazla dargınlığın haram, üç günden az dargınlığın ise mübah olduğu
hükmü anlaşılmaktadır. Haramlık hükmü hadisin nassından, ikincisi ise
mefhumundan anlaşılmaktadır. Yine ilim adamları derler ki: Üç gün içerisinde
dargınlığın af edilmesinin sebebi Ademoğlunun mayasında kızgınlığın ve kötü
huyluluğun ve buna benzer hallerin bulunması dolayısıyladır. Böylelikle bu
arızi halin. geçip gitmesi için üç gün süre içerisinde dargınlık af edilmiştir.
Bir diğer görüşe göre bu
hadis, üç gün içerisinde dargınlığın mübah olmasını gerektirmez. Bu
değerlendirme ise mefhum ve hitabın delili delil alınmaz diyerılerin görüşüne
göredir.
"Birbirleri ile
karşılaşırlar, bu bu iarafa öbürü öbür tarafa döner" diğer rivayette
(6479) "Bu da bu tarafa yanını döner, öbürü de öbür tarafa yanını
döner" denilmektedir. Yasuddu fiili yüz çevirir demektir. Yani o ona
yanını döner demektir. Sad harfi ötreli olarak "sud" da yan ve taraf
demektir.
"Her ikisinin
hayırlısı önce selam verendir." Yani o, dargın iki kişinin faziletlisidir.
Bu hadiste Şafii, Malik ve onlara muvafakat eden selam dargınlığı keser ve
dargınlık sebebi ile günahı kaldırıp izale eden diyenlerin görüşlerinin lehine
delil bulunmaktadır. Ahmed ve Maliki mezhebine mensub İbnul Kasım ise şöyle
demiştir: Eğer ona eziyet vermeyi sürdürüyorsa selam onun dargınlığının sonunu
getirmiş olmaz. Mezhep alimlerimiz dedi ki: Hazır bulunmadığı taktirde onurıla
yazışsa yahut mektuplaşsa dargınlığın günahı kalkar mı? Bu hususta iki görüş
vardır. Birisine göre kalkmaz çünkü onunla konuşmamıştır. Bu iki görüşün daha
sahih olanına göre ise birbirlerinden (manen) uzaklaşmaları ortadan
kalktığından ötürü günah da kalkar denilmiştir. Allah en iyi bilendir.
"Müslümana helal
değildir" ibaresini kafirler şeriatin fer'i hükümlerine muhatap değildir
diyenler delil gösterebilirler. Ama daha sahih olan onların fer'i hükümler ile
muhatap olduklarıdır. Burada "müslüman" kaydının sözkonusu edilmesi
şeriatın hitabını kabul edip onunla yararlanan kimselerin ancak müslümanlar
olmalarından dolayıdır.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan: