SAHİH-İ MÜSLİM

BİRR VE SILA

7- KISKANMANIN, NEFRETLEŞMENİN, BİRBİRİNE SIRT ÇEVİRMENİN HARAM KILINDIĞI BABI

6473-23/1- Bana Yahya b. Yahya tahdis edip dedi ki: Malik'e İbn ŞiMb’DAN rivayetini okudum. O Enes b. Malik’DEN rivayet ettiğine göre Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Birbirinize nefret etmeyin, birbirinizi kıskanmayın, birbirinize sırt çevirmeyin. Ey Allah'ın kullan! Kardeş olun. Müslümanın, kardeşinden üç günden fazla dargın durması helal değildir" buyurdu.

Diğer tahric: Buhari, 6076; Ebu Davud, 4910

6474- .. ./2- Bize Hacib b. el-Velid tahdis etti, bize Muhammed b. Harb tahdis etti, bize Muhammed b. el-Velid ez-Zübeydi, Zühri’den tahdis etti, bana Enes b. Malik'in haber verdiğine göre Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: (H.) Bunu bana harmele b. Yahya da tahdis etti, bana İbn Vehb haber verdi, bana Yunus, İbn Şihab’dan haber verdi, o Enes'den, o Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'den Malik'in hadisini aynen rivayet etti.

Yalnız Müslim rivayet etmiştir

6475- .. ./3- Bize Zuheyr b. Harb, İbn Ebu Ömer ve Amr en-Nakid birlikte İbn Uyeyne’DEN tahdis etti, o Zühri’DEN bu isnad ile rivayet etti, ayrıca İbn Uyeyne: "Birbirinizle ilişkilerinizi koparmayın" buyruğunu ekledi.

Diğer tahric: Tirmizi, 1935

6476- .. ./4- Bize Ebu Kamil tahdis etti, bize Yezid -yani b. Züreyh- tahdis etti. (H.) Bize Muhammed b. Rafi" ve Abd b. Humeyd de tahdis etti, ikisi Abdurrezzak'dan rivayet etti, hep birlikte Ma'mer'den, o Zühri'den bu isnad ile rivayet etti.

Yezid'in ondan {Ma'mer'den} rivayeti Süfyan'ın Zühri'den rivayeti gibi olup, o da dört hasleti birlikte zikretmektedir. Abdurrezzak'ın hadisi rivayeti ise: "Birbirinizi kıskanmayın, birbirinizle alakayı koparmayın, birbirinize sırt çevirmeyin" şeklindedir.

Yalnız Müslim rivayet etmiştir

6477-24/5- Bize Muhammed b. el-Müsenna da tahdis etti, bize Ebu Davud tahdis etti, bize Şu'be, Katade’DEN tahdis etti, o Enes’DEN rivayet ettiğine göre Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Birbirinizi kıskanmayın, birbirinizden nefret etmeyin, birbirinizle alakayı koparmayın. Ey Allah'ın kullan kardeş olun" buyurdu. "Bunu bana Ali b. Nasr el-Cahdami tahdis etti, bize Veh b. Cerir tahdis etti, bize Şu'be bu iSflad ile aynısını rivayet etti ve ''Allah'ın size emrettiği gibi" ", ibaresini ekledi.

Yalnız Müslim rivayet etmiştir

AÇIKLAMA: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in: "Birbirinizden nefret etmeyin, birbirinizi kıskanmayın, birbirinize sırt çevirmeyin, Allah'ın kullan kardeş olun" buyruğunda geçen tedabür (sırt çevirmek) düşmanlık etmek demektir. Alaka9ı koparmak olduğu da söylenmiştir. Çünkü onların her biri diğerine arkasını çevirmiş olur. Haset (kıskanmak) ise başkası üzerindeki nimetin sona ermesini temenni etmektir. Haset haramdır.

''Allah'ın kardeş kullan olun" buyruğu da şu demektir: Yani kardeşlerin sevgi, yUmuşaklık, şefkat, esneklik, hayırda birbirleri ile yardımlaşmak ve buna benzer hususlarda temiz kalple ve durum ne olursa olsun samimi olarak öğüt vermekle davrandıklan gibi siz de birbirinizle öyle muamele edin, öyle geçinin.

Kimi ilim adamı şöyle demektedir: Karşılıklı buğzetmek (nefret)in yasaklanışında karşılıklı olarak nefret edip buğzetmeyi gerektiren saptırıcı hevaların da (bağımlı kılan dünyevi zevklerin) yasaklandığına işaret vardır.

(6477) "Bunu bana Ali b. Nasr el-Cahdami tahdis etti, bize Vehb b. Cerir tahdis etti, bize Şu'be tahdis etti," bu senet bizim diyarımızdaki bütün nüshalarda bu şekilde "Ali b. Nasr" diye kaydedilmiştir. el-Ceyani, Kadı Iyaz ve bunların dışındaki hafızlar da böyle naklettikleri gibi bütün nüshalardan da bu şekilde nakledilmiştir. Bazdannda ise tam aksine "Nasr b. Ali" şeklindedir. Bu yanlıştır, demişlerdir. Doğrusu ise Ali b. Nasr olmasıdır. Kendisi Ebu'l Hasan Ali b. Nasr b. Ali b. Nasr el-Cahdami'dir. Babası Nasr b. Ali ile birlikte Basra'da 205 yılında vefat etmiştir. Baba Rabiulahir ayında, oğlu da aynı yılın Şaban ayında vefat etmiştir.

Kadı Iyaz dedi ki: Hadis hafızları zikrettiğimiz husus üzerinde ve doğrunun "Ali b. Nasr" olduğu, aksinin doğru olmadığı üzerinde ittifak etmişlerdi. Bununla birlikte Müslim her ikisinden de rivayet nakletmiştir. Ancak Nasr b. Ali'nin Vehb b. Cerir'den hadis dinlemesinin sözkonusu olmamış olma hali müstesnadır. Fakat Müslim'in izlediği yol bu değildir. Çünkü o ravilerin çağdaş olmaları ve birbirleri ile kavuşmalarının mümkün olması ile yetinir. Dolayısı ile "Nasr b. Ali"nin bulunduğu nüshaların rivayetlerini reddetmeleri tartışılır. Kadı Iyaz' ın açıklamaları bunlardır.

Hadis hafızlarının söyledikleri doğru olandır. Eleştirdikleri hususu onlar daha iyi bilirler. Oğlunun Vehb'den hadis dinlemiş olması babanın da ondan dinlemiş olmasını gerektirmez ve burada iki durumu telif etmek mümkündür denilmez. Çünkü Müslim'in kitabı tek bir şekilde gelmiştir. Çoğunluğun naklettiği itimad edilendir. Özellikle de hafızlar bu şeklin doğru olduğunu söylemiş bulunmaktadır.

Sonraki sayfa için aşağıdaki link’i kullan:

8- ŞER'İ BİR MAZERET OLMAKSIZIN ÜÇ GÜNDEN FAZLA DARGINLIĞIN HARAM KILINDIĞI BABI