SAHİH-İ MÜSLİM

BİRR VE SILA

5- BİRR (İYİLİK) VE İSM (GÜNAHl'IN AÇIKLAMASI BABI

6463-14/1- Bana Muhammed b. Hatim b. Meymun tahdis etti, bize İbn Mehdi, Muaviye b. Salih'den tahdis etti, o Abdurrahman b. Cubeyr b. Nufeyr'den, o babasından, o en-Nevvas Sem'an el-Ensari'den şöyle dediğini rivayet etti: Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)' ebirri ve ismi sordum. O: "Birr güzel ahlaktır, ism ise kalbinde gidip gelen (tereddüde sebep olan) ve insanların bilmesinden hoşlanmadığın şeydir" buyurdu.639

Diğer tahric: Tirmizi, 2389

6464-15/2- Bana Harun b. Said el-Eyli tahdis etti, bize Abdullah b. Vehb tahdis etti, bana Muaviye -yani b. Salih- Abdurrahman b. Cübeyr b. Nufeyr'den tahdis etti, o babasından, o Nevvas b. Sem'an'dan şöyle dediğini rivayet etti: Medine'de Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ile birlikte bir sene kaldım. Beni hicretten alıkoyan tek husus sadece soru sormaktI. (Çünkü) bizden bir kimse hicret ettimi Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e herhangi bir şey hakkında soru sormazdı. Ben de kendisine birri ve ismi sordum. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Birr güzel ahlaktır, ism ise nefsinde gidip gelen ve insanların bilmesinden hoşlanmadığın şeydir" buyurdu.

AÇIKLAMA: (6463) "Nevvas b. Sem'an el-Ensari" Müslim'in Sahihi'nin nüshalarında bu şekilde "el-Ensari" nisbeti ile geçmektedir. Ebu Ali el-Ceyani dedi ki:" Bu bir yanılmadır. Doğrusu ise "el-Kilabi" olmasıdır. Çünkü Nevvas, Kilabi nisbetli meşhur bir sahabidir. el-Mazerı ve Kadı Iyaz da şöyle demişlerdir:

Meşhur olan onun Kilabi olduğudur. Ensar'ın halifi (antlaşmalıları) olması ihtimali de vardır. Mazerı ve Kadı lyaz dedi ki: Nesebi de şöyledir: Nevvas b. Sem'an b. Halid b. Amr b. Kurt b. Abdullah b. Ebu Bekr b. Ebu Kilab. elAlai, Yahya b. Main’DEN naklen nesebini böylece vermiştir.

Sem'an ismi ise sin harfi fethalı ve kesreli (Sim'an diye) de söylenir. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in: "Birr güzel ahlaktır, ism ise ... " İlim adamları der ki: Birr sıla (akrabalık bağlarını gözetmek) lütuf, iyilik yapmak, güzel arkadaşlık ve geçim anlamlarına kullanıldığı gibi itaat anlamına da: gelir. İşte bu hususlar güzel ahlakın kapsamlı belli başlı çeşitleridir. "Kalbinde gidip gelen" ise kalbinde hareket eden, tereddüde sebep olan kalbin rahatlıkla kabul edemediği kendisinden dolayı kalpte günah olma şüphe ve korkusu uyanan şeyler demektir.

(6464) "Beni hicret etmekten alıkoyan tek husus soru sormaktı. .. " Kadı Iyaz ve başkaları dedi ki: Bunun anlamı şudur. O Medine'de Medine'yi yurt edinmek maksadıyla kendi yurdundan oraya taşınmaksızın bir ziyaretçi olarak ikamet etmişti. Onu hicret etmekten -ki hicret kişinin kendi vatanından taşınıp Medine'yi yurt edinmesidir- alıkoyan tek husus Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e din ile ilgili hususlara dair soru sormak arzusu idi. Çünkü buna muhacirler dışında Medine'ye zaman zaman gidip gelenler için müsamaha edilmişti. Muhacirler de bedevi ve başkalarından olsun Medine'ye zaman zaman gelen yabancıların soru sormalarına seviniyorlardı. Çünkü onların soru sormalarına tahammül gösterilir ve mazur görülürlerdi. Muhacirler de verilen cevaptan yararlanırlardı. Nitekim Enes de Müslim'in İman Kitabı'nda zikrettiği hadiste şunları söylemiştir: "Çöı halkından aklı başında bir adamın gelip O'na soru sorması hoşumuza giderdi", demiştir. Allah en iyi bilendir.

Sonraki sayfa için aşağıdaki link’i kullan:

6- AKRABALIK BAĞINI GÖZETMEK (SILA-İ RAHİM) VE ONU KOPARMANIN HARAM KILINDIĞI BABI