|
SAHİH-İ MÜSLİM |
SAHABE |
24 - باب
من فضائل سعد
بن معاذ، رضي
الله عنه
24- SA'D BİN MUAZ
(R.A.)'IN BAZI FAZİLETLERİ BABI
123 - (2466) حدثنا
عبد بن حميد.
أخبرنا
عبدالرزاق.
أخبرنا ابن
جريج. أخبرني
أبو الزبير؛
أنه سمع جابر
بن عبدالله
يقول:
قال
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم، وجنازة
سعد بن معاذ
بين أيديهم
"اهتز لها عرش
الرحمن".
6295-123/1- Bize Abd b.
Humeyd tahdis etti, bize Abdurrezzak haber verdi, bize İbn Cureyc haber verdi,
bana Ebu Zubeyr'in haber verdiğine göre o Cabir b. Abdullah'ı şöyle derken
dinlemiştir: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) -Sa'd b. Muaz'ın cenazesi
önlerinde durduğu halde-: "Bunun için Rahmanın arşı sarsıldı"
buyurdu.
Diğer tahric: Tirmizi,
3848
124 - (2466) حدثنا
عمرو الناقد.
حدثنا
عبدالله بن
إدريس الأودي.
حدثنا الأعمش
عن أبي سفيان،
عن جابر. قال:
قال
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم "اهتز
عرش الرحمن،
لموت سعد بن
معاذ".
6296-124/2- Bize Amr
en-Nakid tahdis etti, bize Abdullah b. İdris el-Evdi tahdis etti, bize A’meş,
Ebu Süfyandan tahdis etti, o Cabir'den şöyle dediğini rivayet etti: Nebi (Sallallahu
aleyhi ve Sellem): "Sa'd b. Muaz'ın ölümü dolayısı ile Rahmanın arşı
sarsıldı" buyurdu.
Diğer tahric: Buhari,
3803; İbn Mace, 158;
125 - (2467) حدثنا
محمد بن
عبدالله
الرزي. حدثنا
عبدالوهاب بن
عطاء، الخفاف
عن سعيد، عن
قتادة. حدثنا أنس
بن مالك؛ أن
نبي الله صلى
الله عليه
وسلم قال،
وجنازته موضوعة
- يعني سعدا -
"اهتز لها عرش
الرحمن".
6297-125/3- Bize
Muhammed b. Abdullah er-Ruzzı tahdis etti ... Enes b. Malik'in tahdis ettiğine
göre onun -yani Sa'd'ın- cenazesi (musallaya) konulmuş iken- : "Onun için
Rahmanın arşı sarsıldı" buyurdu.
Yalnız Müslim rivayet
etmiştir
AÇIKLAMA: Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in: "Sa'd b. Muaz'ın ölümü dolayısı ile
Rahmanın arşı sarsıldı" buyruğunun te'vili hususunda ilim adamları ihtilaf
etmişlerdir; Bir kesim bu hadis zahirinden anlaşıldığı üzeredir. Arşın
sarsılması ise Sa'd'ın ruhunun gelişi sebebi ile sevinçtendir. Yüce Allah da
arşda bu halin meydana gelmesini sağlayacak şekilde bir temyiz (ayırdetme
kabiliyeti) yaratmıştır ve bunun önünde bir engel yoktur, demişlerdir. Nitekim
yüce Allah: "Öyleleri de vardır ki Allah korkusundan yuvarlanırlar."
(Bakara, 74) Bu görüş hadisin zahirinden anlaşılandır. Tercih edilen de budur.
el-Mazeri dedi ki: Bazıları hadis hakikati üzeredir ve arş onun ölümünden
dolayı sarsılmıştır, demişlerdir. Bu akıl bakımından inkar olunmaz. Çünkü arş
da cisimlerden bil cisimdir. Onun için de hareket de hareketsizlik de
mümkündür. Ama yüce Allah arşın sarsılmasını melekler için onun ölümünün bir
alameti olarak tesbit edilmiştir denilmesi hali dışında bundan dolayı Sa'd'ın
herhangi bir fazileti sözkonusu olmaz.
Diğerleri de şöyle
demişlerdir: Maksat arş ehlinin sarsılmasıdır. Bunlar da onu taşıyanlar ile
onların dışındaki diğer meleklerdir. Burada muzaf hazfedilmiş olmaktadır.
Sarsılmasından maksat da sevinmek ve güzel kabul ile karşılamaktır. Arapların:
Filan kişi keremkarlıklar dolayısı ile sarsılır ifadeleri de buradan
gelmektedir. Onlar bunu söylerken vücudunun sarsılıp hareket ettiğini anlatmak
istemezler. Bununla onun bu güzelliklerden memnun olduğunu, onlara yöneldiğini
kastederler.
el-Harbi dedi ki: Bu
onun vefatının ta'zim edildiğinden kinayeli bir anlatımdır. Nitekim araplar bir
büyük işi en büyük bir şeye nisbet ederek: Filanın ölümü dolayısı ile yer
karardı, onun için kıyamet koptu derler.
Bir topluluk da şöyle
demiştir: Kasıt cenazenin teneşirinin naaşının sarsılmasıdır. Bu ise batıl bir
görüştür. Müslim'in zikrettiği bu rivayetlerin açık ifadeleri bu görüşü reddetmektedir.
Çünkü bu rivayetlerde "ölümü dolayısı ile Rahmanın arşı sarsıldı"
buyurulmaktadır. Bunların böyle bir te'vili kabul etmelerinin sebebi ise
Müslim'de bulunan bu rivayetlerin onlara ulaşmamış olmasıdır. Allah en iyi
bilendir.
126 - (2468) حدثنا
محمد بن
المثنى وابن
بشار. قالا:
حدثنا محمد بن
جعفر. حدثنا
شعبة عن أبي
إسحاق. قال:
سمعت البراء
يقول : أهديت
لرسول الله
صلى الله عليه
وسلم حلة من حرير.
فجعل أصحابه
يلمسونها
ويعجبون من
لينها. فقال
"أتعجبون من
لين هذه؟
لمناديل سعد
بن معاذ في
الجنة، خير
منها وألين".
6298- 126/4- Bize
Muhammed b. el-Müsenna ve İbn Beşşar tahdis edip dedi ki: Bize Muhammed b.
Cafer tahdis etti, bize Şu'be, Ebu İshak'dan şöyle dediğini tahdis etti:
el-Bera'yı şöyle derken dinledim: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e
ipekten bir hulle (altlı üstlü takım elbise) hediye edildi. Ashabı
yumuşaklığına hayran kalarak ona dokunmaya başladılar. Bunun üzerine Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Siz bunun yumuşaklığına mı hayran
kaldınız? Yemin ederim Sa'd b. Muaz'ın cennetteki mendilleri dahi bundan
hayırlı ve yumuşaktır" buyurdu.
Diğer tahric: Buhari,
3802
126-م - (2468)
حدثنا أحمد بن
عبدة الضبي.
حدثنا أبو
داود. حدثنا
شعبة. أنبأني
أبو إسحاق
قال: سمعت
البراء بن
عازب يقول
: أتي
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم بثوب
حرير. فذكر
الحديث. ثم
قال ابن عبدة.
أخبرنا أبو
داود. حدثنا
شعبة. حدثني
قتادة عن أنس
بن مالك، عن
النبي صلى
الله عليه
وسلم. بنحو
هذا أو بمثله.
6299- .. ./5- Bize Ahmed
b. Abde ed-Dabbi tahdis etti, bize Ebu Davud tahdis etti, bize Şu'be tahdis
etti, bana Ebu İshak haber verip dedi ki: el-Bera b. Azib'i şöyle derken
dinledim: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e ipek bir elbise getirildi
deyip hadisi zikretti. Sonra İbn Abde dedi ki: Bize Ebu Davud haber verdi, bize
Şu'be tahdis etti, bana Katade Enes b. Malik'den o Nebi (Sallallahu aleyhi ve
Sellem)'den buna yakın olarak ya da aynısını tahdis etti.
126-م 2 - (2468)
حدثنا محمد بن
عمرو بن جبلة.
حدثنا أمية بن
خالد. حدثنا
شعبة، بهذا
الحديث.
بالإسنادين جميعا.
كرواية أبي
داود.
6300- .. ./6- Bize
Muhammed b. Amr b. Cebele tahdis etti, bize Umeyye b. Halid tahdis etti, bize
Şu'be bu hadisi her iki isnad ile birlikte Ebu Davud'un rivayeti gibi tahdis
etti.
127 - (2469) حدثنا
زهير بن حرب.
حدثنا يونس بن
محمد. حدثنا
شيبان عن قتادة.
حدثنا أنس بن
مالك؛
أنه
أهدي لرسول
الله صلى الله
عليه وسلم جبة
من سندس. وكان
ينهى عن
الحرير. فعجب
الناس منها. فقال
"والذي نفس
محمد بيده! إن
مناديل سعد بن
معاذ، في
الجنة، أحسن
من هذا".
6301-127/7- Bize Zuheyr
b. Harb tahdis etti, bize Yunus b. Muhammed tahdis etti, bize Şeyban Katade'den
tahdis etti, bize Enes b. Malik'in tahdis ettiğine göre Resulullah {Sallallahu
aleyhi ve Sellem)'e sündüs (ince ipekiden bir cübbe hediye edildi. Kendisi ipek
kullanmayı yasaklıyordu. İnsanlar ona hayran kalınca O: "Muhammed'in canı
elinde olana yemin ederim ki şüphesiz Sa'd b. Muaz'ın cennetteki mendilleri
bundan güzeldir" buyurdu.
Diğer tahric: Buhari,
2615, 3248
127-م - (2469)
حدثناه محمد
بن بشار.
حدثنا سالم بن
نوح. حدثنا
عمر بن عامر
عن قتادة، عن
أنس؛
أن
أكيدر دومة
الجندل أهدى
لرسول الله
صلى الله عليه
وسلم حلة.
فذكر نحوه.
ولم يذكر فيه:
وكان ينهى عن
الحرير.
6302- .. ./8- Bunu bize
Muhammed b. Beşşar tahdis etti, bize Salim b. Nuh tahdis etti, bize Ömer b.
Amir, Katade'den tahdis etti, o Enes'den rivayet ettiğine göre
Dlimetu'l-Cendel'in Ukeydir'i Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e bir
hulle hediye etti deyip buna yakın olarak hadisi zikretmekle birlikte hadiste
"ipeği yasaklıyordu" ibaresini zikretmedi.
Yalnız Müslim rivayet
etmiştir
AÇIKLAMA: (6298)
"Ashabı ona dokunmaya başladılar ... 'Sa'd b. Muaz'ın cennetteki
mendilleri bundan hayırlı ve daha yumuşaktır' buyurdu." Menadil: mendiller
mim harfi kesreli olarak "mindil"in çoğuludur. Elde taşınılan bildik
şeydir. İbnu'l-Pirabi, ibn Faris ve başkaları dedi ki: Bu kelime taşımak demek
olan "nedı" den türemiştir. Çünkü mendil birinden diğerine nakil
edilir. Bunun kir anlamındaki "nedı" den türediği de söylenmiştir.
Arap dil bilginlerinin, dedikleri üzere "teneddeltü bil mindil: mendil ile
sildim" denilir. Cevheri dedi ki: Yine aynı şekilde "temendeltu:
mendil kullandım" da denilir. Ama Kisai bu kullanımı kabul etmemektedir.
Aynı şekilde "temeddeltü" de denilir.
ilim adamları der ki: Bu
Sa'd'ın cennetteki makamının büyüklüğüne ve onun orada kullandığı elbiselerin
en alt seviyede alanının dahi bundan hayırlı olacağına bir işarettir. Çünkü
mendil elbiselerin en önemsiz alanıdır. Zira mendil, kider ve bu gibi işler
için hazırlanmıştır. Başka elbiseler için ondan üstündür.
Hadiste Sa'd'ın
cennetlik olduğu da tesbit edilmektedir.
Bu hadiste (2698),
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e ipekten bir hulle hediye
edildi" diğer rivayette (2698) "ipek bir elbise" diğerinde ise
(2301) "cübbe" denilmektedir.
Kadı Iyaz dedi ki: Cim
ve be ile cübbe rivayeti diğer rivayette açıkça belirtildiği gibi verilen
hediyenin tek bir elbise oluşundan dolayıdır. Çoğunluğun söylediğine göre ise
hulle ancak biri diğerinin üzerine geçen iki elbiseden ibarettir diyenlerin
kanaatine göre burada "hulle" doğru tabir değildir. Ama hulle
katlanmış halinden yeni çözülmüş (hal edilmiş) yeni tek bir elbisedir
diyenlerin kanaatine göre bu da sahih olur. Siyer kitaplarında ise gelen bu
hediyenin bir kaftan olduğu belirtilmektedir.
(2302)
"Dlimetu'l-Cendel'in Ukeydir'i hediye etti" sözüne gelince,
Ukeydir'in durumu müslüman oluşundaki ilim adamlarının farklı görüşü, nesebi,
Dlime'nin dal harfi fethalı (devme) ve ötreli söylenebileceği ile ilgili
açıklamalar ve nerede olduğunu daha önce me gazi kitabında açıklamış
bulunuyoruz. İpek ile ilgili hükümler ise libas (giyim) kitabında açıklanmış
idi. Allah en iyi bilendir.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan:
25- EBU DÜCANE
SİMAK BİN HARAŞE (R.A.)'IN BAZI FAZİLETLERİ BABI