|
SAHİH-İ MÜSLİM |
FAZİLETLER |
20- NEBİ (S.A.V.)'İN
GÜNAHLARDAN UZAK DURMASI, MÜBAH OLANDAN KOLAY OLANINI TERCİH ETMESİ, ALLAH'IN
HARAM KILDIKLARININ ÇİĞNENMESİ HALİNDE DE ALLAH İÇİN ÖÇ ALMASI BABI
5999-77/1- Bize Kuteybe b. Said, Malik b. Enes'den kendisine okunan
rivayetler arasından tahdis etti. (H.) Bize Yahya b. Yahya da tahdis edip dedi
ki: Malik'e İbn Şihab'dan rivayetini okudum. O, Urve b. ez-Zubeyr'den, o Nebi
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in zevcesi Aişe (radıyallahu anha)'dan şöyle
dediğini rivayet etti: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem), iki işten
birisini seçmekte serbest bırakılırsa günah olmadığı sürece mutlaka
kolayolanlarını alırdı. Eğer günah ise insanlar arasında ondan en uzak kişi O
olurdu. Aziz ve celil Allah'ın haram kıldığı bir hususun çiğnenmesi hali
müstesna. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) kendisi adına öç almamıştır.
Diğer tahric: Buhari,
3560, 6126; Ebu Davud, 4785
6000- .. ./2- Bize
Zuheyr b. Harb ve İshak b. İbrahim de birlikte Cerir'den tahdis etti. (H.) Bize
Ahmed b. Abde de tahdis etti, bize Fudayl b. İyaz tahdis etti, (Cerir ile
ikisi) Mansur'dan o Muhammed'den rivayet etti. Fudayl'ın rivayetinde: "İbn
Şihab'dan" Cerir'in rivayetinde de "Muhammed ez-Zühri Urve’DEN o
Aişe' den" denilmektedir.
Yalnız Müslim rivayet
etmiştir
6001- .. ./3- Bunu bana
Harmele b. Yahya da tahdis etti, bize İbn Vehb haber verdi, bana Yunus, İbn
Şihab’DAN bu isnad ile Malik'in hadisine yakın olarak haber verdi.
Diğer tahric: Buhari,
6853
6002-78/4- Bize Ebu
Kureyb tahdis etti. .. Aişe dedi ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem),
biri diğerinden daha kolay iki işten birisini seçmekte muhayyer bırakıldı mı
mutlaka günah olmadığı sürece daha kolayolanını seçerdi. Eğer günah olursa
insanlar arasında ondan en uzak O olurdu.
Yalnız Müslim rivayet
etmiştir
6003- .. ./5- Bunu bize
Ebu Kureyb ve İbn Numeyr de birlikte Abdullah b. Numeyr'den tahdis etti, o
Hişam'dan bu isnad ile "daha kolayolanını. .. (seçerdi)" ibaresine
kadar zikredip bundan sonrasını zikretmediler.
Yalnız Müslim rivayet
etmiştir
6004-79/6- Bunu bize Ebu
Kureyb de tahdis etti ... Aişe dedi ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) eli ile hiçbir şeyi ne bir kadını ne bir hizmetçiyi dövmedi. Allah
yolunda cihad etmesi hali müstesna. Ona herhangi bir şekilde kötülük yapılmış
ise hiçbir zaman bunu yapandan intikam almadı. Allah'ın haramlarından bir şeyin
çiğnenmesi hali müstesna. O vakit de aziz ve celil Allah için intikam alırdı.
Yalnız Müslim rivayet
etmiştir
6005- .. ./7- Bize Ebu
Bekr b. Ebu Şeybe ve İbn Numeyr de tahdis edip dedi ki: Bize Abde ve Veki'
tahdis etti. (H.) Bize Ebu Kureyb de tahdis etti, bize Ebu Muaviye tahdis etti,
hepsi Hişam'dan bu isnad ile biri diğerine ziyade eyleyerek rivayet etti.
Diğer tahric: Ebu Bekr
b. Ebu Şeybe ve İbn Numeyr'in hadisini İbn Mace, 1984; Ebu Kureyb'in hadisini
Yalnız Müslim rivayet etmiştir
AÇIKLAMA: (5999)
"Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem), iki iş arasında muhayyer
bırakılacak olursa günah olmadığı sürece onların en kolayolanlarını alırdı. ..
" bu hadisten anlaşıldığı na göre haram ya da mekruh olmadığı sürece daha
kolay ve daha yumuşak olanı alıp yapmanın müstehap olduğu anlaşılmaktadır.
Kadı Iyaz dedi ki:
Burada Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in yüce Allah tarafından
serbest bırakılması ihtimali vardır. Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'i
hakkında iki cezanın bulunduğu bir hususta seçimde bulunmakta yahud da kendisi
ile kafirler arasında savaşmaktan ve cizye almaktan birisini seçmekte ya da
ümmeti hakkında ibadette olabildiğince çaba ve gayret harcamak ile yeteri
kadarından ibaret olanını yapmaktan birisini seçmek hususunda serbest
bırakılırdı. Kendisi de bütün bu hususlarda daha kolayolanı seçerdi.
(Kadı Iyaz devamla) dedi
ki: Aişe (r.anha) validemizin: "Günah olmadığı sürece" sözü
kafirlerin ve münafıkların onu seçmekte serbest bırakması halinde
düşünülebilir. Eğer serbest bırakan şanı yüce Allah yahut müslümanlar ise
buradaki istisna munkatı olur.
"Rasulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'İn Allah'ın haram kıldığı bir hususun çiğnenmesi
hali dışında nefsi için intikam almadı." Bir diğer rivayette (6004)
"Ona bir kötülük yapılıp da o kötülüğü yapandan intikam almış değildir ...
" Burada "nile minhu: O'na kötülük yapılması" O'na sözlü ya da
fiili bir eziyette bulunulması demektir. Yüce Allah'ın haram kıldığı bir şeyin
çiğnenmesi ise O'nun haram kıldığı bir işin işlenmesi demektir.
"Allah'ın haram
kıldığı bir hususun çiğnenmesi hali müstesna." Bu munkatı bir istisna olup
anlamı şudur: Ama Allah'ın haram kıldığı bir husus çiğnenecek olursa yüce Allah
için bu işi yapandan intikam alır demektir.
Bu hadiste affetmek,
hataları bağışlamak (hilm), eziyetlere tahammül etmek, haram olan bir işi ya da
benzeri bir fiili işleyen kimseden yüce Allah'ın dini için intikam alıp o dine
yardım etmek teşvik edildiği gibi ayrıca imamların (liderlerin, yöneticilerin)
hakimlerin ve diğer evliya-i umurun (yönetim kAdemelerinde bulunan kimselerin)
bu güzel ahlak ile ahlaklanmalarının, kendileri adına intikam almayarak yüce
Allah'ın hakkını da ihmal etmemelerinin müstehap olduğu anlaşılmaktadır.
Kadı Iyaz dedi ki: ilim
adamları hakimin kendisi lehine de kendisi lehine şahitlik yapmasının caiz
olmadığı kimseler lehine de hüküm veremeyeceği hususu üzerinde icma etmişlerdir
.
Aişe (radıyallahu
anha)'nın: "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) eli ile hiçbir şeyi
ne bir kadını ne bir hizmetçiyi vurdu ... " Hadiste zevceye, hizmetciye ve
bineğe vurmanın te' dib için mübah olsa bile terkedilmesinin daha faziletli
olduğu anlaşılmaktadır.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan: