SAHİH-İ MÜSLİM

FAZİLETLER

16- NEBİ (S.A.V.)'İN ÇOKÇA HAYA'LI OLDUĞU BABI

5986-67/1- Bana Ubeydullah b. Muaz tahdis etti, bize babam tahdis etti, bize Şu'be Katade'den tahdis ettiğine göre o Abdullah b. Ebu Utbe'yi, Ebu Said el-Hudri'den tahdis ederken dinlemiştir: (H.) Bize Zuheyr b. Harb, Muhammed b. el-Müsenna ve Ahmed b. Sinan da tahdis etti. Zuheyr dedi ki: Bize Abdurrahman b. Mehdi, Şu'be'den tahdis etti, o Katade'den şöyle dediğini rivayet etti: Abdullah b. Utbe'yi şöyle derken dinledim: Ebu Said el-Hudri'yi şöyle derken dinledim: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem), perdesi arkasındaki bakireden daha hayalı idi. O bir şeyden hoşlanmadı mı biz onu yüzünden anlardık.

Diğer tahric: Buhari, 3562, 3563, 6102, 6119; İbn Mace, 4180

5987-68/2- Bize Zuheyr b. Harb ve Osman b. Ebu Şeybe tahdis edip dedi ki: Bize Cerir Xmeş'den tahdis etti, o Şakik'den, o Mesruk'dan şöyle dediğini rivayet etti: Muaviye'nin Kufe'ye geldiği sırada biz de Abdullah b. Amr'ın huzuruna girdik. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'i zikrederek dedi ki: O ne çirkin konuşur ne de çirkin konuşmaya gayret ederdi. Yine şunları söyledi: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Şüphesiz ahlakı en güzel olanlarınız en hayırlılarınızdandır" buyurdu.

Osman: Muaviye ile birlikte Kufe'ye geldiği zaman, demiştir.

Diğer tahric: Buhari, 3559, 3759, 6029, 6035; Tirmizi, 1975

5988- .. ./3- Bunu bize Ebu Bekr b. Ebu Şeybe de tahdis etti, bize Ebu Muaviye ve Veki' tahdis etti. (H.) Bize İbn Numeyr de tahdis etti, bize babam tahdis etti. (H.) Bize Ebu Said el-Eşecc de tahdis etti, bize Ebu Halid -yani elAhmer- tahdis etti, hepsi A'meş'den bu isnad ile aynısını rivayet etti.

AÇIKLAMA: (5986) "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem), örtüleri arkasındaki bakire kızdan daha hayalı idi..." Azra: bakire demektir. Çünkü "uzre" denilen bekaret derisi yerinde durmaktadır. Hidr: örtü ise evin yan tarafında bakire için çekilen perdeye denilir.

"Hoşlanmadığını yüzünden anlardık" ibaresinin anlamı da şudur: Haya ettiğinden ötürü o şeyi söylemezdi. Bunun yerine yüzü değişirdi. Biz de O'nun bu işten hoşlanmadığını anlardık.

Hadiste hayanın fazileti dile getirilmektedir. Haya, iman şubelerinden birisidir ve her şeyi ile hayırdır. Hayırdan başka bir şey de getirmez. Bütün bu hususlar daha önce İman Kitabı' nda geçtiği gibi bunları etraflı bir şekilde de açıklamış bulunuyoruz. Daha önce de belirttiğimiz gibi güçsüzlüğe ve takatsizliğe gitmediği sürece teşvik edilmiş bir husustur.

(5986) "O ne çirkin konuşur ne de çirkin konuşmaya gayret ederdi." Kadı Iyaz dedi ki: "Fahş"in asıl anlamı fazlalık ve sınırın dışına çıkmak demektir. Taberi: Fahiş; dili müstehcen, konuşması müstehcen kişi demektir. İbn Arafe dedi ki: "Araplara göre favahiş çirkin şeyler demektir. Herevi dedi ki: Fahiş; çirkinlik sahibi, müstehcen kişi demektir. Mütefahhiş ise kendisini çirkinliğe zorlayan kişi ve durumunun kötülüğünden ötürü bunu kasten yapan kişi demektir. Bazı hallerde hayasızlık yapan kimseye de mütefahhiş denilebilir.

"Muhakkak ahlakı en güzel olanlarınız en hayırlılarınızdandır" buyruğunda, güzel ahlak teşvik edilmekte ve güzel ahlak sahibinin fazileti Beyan edilmektedir. Güzel ahlak ise yüce Allah'ın nebilerinin ve gerçek dostlarının niteliğidir. Hasan-ı Basri dedi ki: Güzel ahlakın gerçek mahiyeti karşılıksız iyilik yapmak, başkalarını rahatsız etmekten uzak durmak ve güler yüzlü olmak demektir.

Kadı Iyaz dedi ki: Güzel ahlak, insanlarla güzel ve güleç bir yüzle oturup kalkmak, onlara sevgi göstermek, onlara şefkat ve merhamet edip onlara katlanmak, kusurlarını bağışlamak (hilm), hoşlanılmayan hallerde onlara sabır ile katlanmak, büyüklenmeyi terk etmek, onlara haksızlık yapmaya kalkışmamak, kabalıktan, öfkelenmekten ve sorgulamaktan uzak durmaktır. (Kadı Iyaz, dedi ki): Taberi güzel ahlakın tabii bir güdü mü olduğu yoksa sonradan kazanılan bir şey mi olduğu hususunda selefin görüş ayrılığının olduğunu nakletmektedir. Kadı Iyaz dedi ki: Doğrusu onun bir kısmının tabii olarak insanda bulunduğu, bir kısmının da güzel ahlak edinmek gayreti ile ve başkalarına uymak sureti ile elde edildiğidir. Allah en iyi bilendir.

Sonraki sayfa için aşağıdaki link’i kullan:

17- NEBİ (S.A.V.)'İN GÜLÜMSEMESİ VE GÜZEL GEÇİMİ BABI