SAHİH-İ MÜSLİM

EDEB

2- ÜZÜM'E "KERM" DEMENİN MEKRUH OLDUĞU BABI

5828-6/1- Bize Haccac b. eş-Şair tahdis etti ... Ebu Hureyre dedi ki: Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Biriniz dehre sövmesin. Çünkü muhakkak Allah dehrdir. Biriniz de üzüme "kerm" demesin. Çünkü kerm müslüman olan adama denir" buyurdu.

Yalnız Müslim rivayet etmiştir

5829-7/2- Bize Amr en-Nakid ve İbn Ebu Ömer tahdis edip dedi ki: ... Ebu Hureyre, Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'den: "Kerm demeyin. Çünkü kerm müminin kalbidir" buyurdu.

Diğer tahric: Buhari, 6183

5830-8/3- Bize Zuheyr b. Harb tahdis etti ... Ebu Hureyre, Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'den: "Üzüme "kerm" adını vermeyin. Çünkü muhakkak kerm müslüman adamdır" buyurduğunu rivayet etti,

Yalnız Müslim rivayet etmiştir

5831-9/4- Bize Zuheyr b. Harb tahdis etti... Ebu Hureyre dedi ki: Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Sizden bir kimse "kerm" demesin. Çünkü kerm ancak müminin kalbidir" buyurdu.

Yalnız Müslim rivayet etmiştir

5832-10/5- Bize İbn Rafi de tahdis etti... Hemmam b. Münebbih dedi ki:

Bu(nlar} Ebu Hureyre'nin Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'den diye bize tahdis ettikleridir. Sonra aralarında şu hadisin de bulunduğu bazı hadisler zikretti: Yine Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Sizden bir kimse sakın üzüme "kerm" demesin. Çünkü kerm müslüman adamdır" buyurdu.

Yalnız Müslim rivayet etmiştir

5833-11/6- Bize Ali b. Haşrem tahdis etti, bize İsa -yani b. YunusŞu'be'den haber verdi, o Simak b. Harb'den, o Alkame b. Vail'den, o babasından, o Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'den: "Sizler "kerm" demeyin. Ama bunun yerine habele deyin" buyurduğunu rivayet etti -(habele) ile kastettiği üzümdür-

Yalnız Müslim rivayet etmiştir

5834-12/7- Bunu bana Zuheyr b. Harb da tahdis etti, bize Osman b. Ömer tahdis etti, bize Şu'be, Simak’DEN şöyle dediğini tahdis etti. Alkame b. Vail'i babasından naklen dinledim: Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Siz: "kerm" demeyin. Ama ineb ve habele deyin" buyurdu.

Yalnız Müslim rivayet etmiştir

AÇIKLAMA: (5828): "Sizden bir kimse üzüme kerm demesin ... " Bir rivayette (5829) "Çünkü şüphesiz kerm müminin kalbidir" bir diğer rivayette (5830) "Üzüme kerm demeyin" bir başka rivayette (5834) "Kerm demeyin ama ineb ve habele deyin" buyurulmaktadır ..

Ha fethalı be hem fethalı hem sakin (habele ve hable şekillerinde) söylenir. Bu da üzüm ağacıdır.

Bu hadislerde üzüme "kerm" demenin mekruh olduğu, bunun yerine ineb ya da habele denileceği hükmü anlaşılmaktadır.

İlim adamları der ki: Bunun mekruh görülmesinin sebebi "kerm" lafzını arapların hem üzüm ağacı hem üzümün kendisi hem de üzümden yapılan içkiye ad olarak kullanmalarıdır. Üzümden elde edilen şaraba da bu ismi veriş sebepleri de üzümden yapılmış olması ve içkinin kişiyi ikram yapmaya ve cömertliğe itmesidir. Şeriat bu lafzın, üzüm ve üzüm ağacı hakkında kullanılmasını mekruh görmüştür. Çünkü onlar bu ismi kullanmışlar ve bazen bununla şarabı hatırlayabilirler. Şaraba şevklerinin artmasına ve böylelikle onu içmeye kalkışabilir ya da onu içecek noktaya yaklaşabilirlerdı. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bu ismi, ancak müslüman adamın yahut müminin kalbinin hak ettiğini buyurmaktadır. Çünkü "kerm" -re harfi fethalı olmak üzere- keremden türemiştir. Yüce Allah da: "Sizin Allah nezdinde en keremliniz en takvalı olanınızdır" (Hucurat, 13) buyurmaktadır.

Müminin kalbine "kerm" demesi onda imanın, hidayetin, nurun, takvanın ve bu ismi hak eden niteliklerin bulunmasıdır. Müslüman adam da böyledir.

Dil bilginleri der ki: Re harfi sakin olmak üzere raculun kermun: kerem sahibi bir adam ve: "İmraetun kermun: Kerem sahibi bir kadın" denildiği gibi bunların (erkek ve dişi olarak) tesniyeleri ve çoğullarının kullanılması halinde de kerm lafzı aynı şekilde kullanılır. Bütün bu söyleyişlerde re harfi fethalı (kerem) de söylenebilir, sakin olarak da söylenebilir, bu da kerim (kerem sahibi, cömert, şerefli) anlamındadır. Böylelikle bu kişi dayf (misafir) ve adl (adaletli) diye mastar olan lafız ile nitelendirilmiş olmaktadır. Allah en iyi bilendir .

Sonraki sayfa için aşağıdaki link’i kullan:

3- ABD (KÖLE) CARİYE (EME) MEVLA VE SEYYİD LAFIZLARINI KULLANMANIN HÜKMÜ BABI