SAHİH-İ MÜSLİM

EDEB

 

1 DEHRE SÖVMENİN YASAK OLDUĞU BABI

 

5823-111- Bana Ebu't-Tahir Ahmed b. Amr b. Serh ve Harmele b. Yahya tahdis edip dedi ki: Bize İbn Vehb haber verdi, bana Yunus, İbn Şihab’DAN tahdis etti, bana Ebu Seleme b. Abdurrahman haber verip dedi ki: Ebu Hureyre dedi ki: Resulutlah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'i şöyle buyururken dinledim: ''Aziz ve Celil Allah buyurdu ki: Ademoğlu dehre sövüyor. Halbuki dehr benim. Gece ve gündüz benim elimdedir. "

 

Diğer tahric: Buhari, 6181

 

 

 

5824-2/2- Bunu bize İshak b. İbrahim ve İbn Ebi Ömer de -lafız İbn Ebi Ömer'e ait olmak üzere- tahdis etti. İshak, bize Süfyan Zühri'den haber verdi derken İbn Ebu Ömer tahdis etti dedi. O İbnul Müseyyeb'den, o Ebu Hureyre’DEN rivayet ettiğine göre Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: ''Aziz ve Celil Allah buyurdu ki: Ademoğlu bana eziyet veriyor. Dehre sövüyor. Halbuki dehr benim. Gece ve gündüzü evirip çeviririm. "

 

Diğer tahric: Buhari, 4826, 7491; Ebu Davud, 5274;

 

 

 

5825-3/3- Bize Abd b. Humeyd de tahdis etti ... Ebu Hureyre'den rivayete göre Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: ';4ziz ve celil Allah buyurdu ki: Ademoğlu beni rahatsız ediyor. O: Vay zamanın musibeti diyor. Sakın biriniz: Vay zamanın musibeti demesin. Çünkü şüphesiz dehr benim. Gece ve gündüzünü ben evirip çeviririm. Dilediğim zaman her ikisini tutanm. "

 

Yalnız Müslim rivayet etmiştir

 

 

 

5826-4/4- Bize Kuteybe tahdis etti... Ebu Hureyre’DEN rivayete göre Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Sizden bir kimse: Vay dehrin musibeti demesin. Çünkü şüphesiz Allah dehr'dir" buyurdu.

 

Yalnız Müslim rivayet etmiştir

 

 

 

5827-5/5- Bana Zuheyr b. Harb da tahdis etti ... Ebu Hureyre, Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in: "Dehre sövmeyin. Çünkü şüphesiz Allah dehrdir" buyurduğunu rivayet etti. 

 

 

Yalnız Müslim rivayet etmiştir

 

AÇIKLAMA:          (5823) "Şanı yüce Allah: Ademoğlu dehre sövüyor. .. " Bir diğer rivayette (5824) Aziz ve celil Allah: ''Ademoğlu bana eziyet ediyor. .. buyurmaktadır." Bir rivayette (5825) ''Ademoğlu bana eziyet ediyor, vay dehrin musibetine diyor. .. " Bir diğer rivayette (5826) "Dehre sövmeyin ... " buyurulmaktadır.

 

Aziz ve celil Allah'ın: ''Ademoğlu bana eziyet ediyor" buyruğu: Bana sizin hakkınızda yapılması halinde eziyet görmeyi gerektirecek bir şekilde davranıyor demektir.

Aziz ve celil Allah'ın: "Dehr benim" buyruğunda "dehr" kelimesinde re harfi ötrelidir. Şafii, Ebu Ubeyd, mütekaddimun ve müteahhirunların büyük çoğunluğun söyledikleri ve bilinen doğru şekli budur. Ama Ebu Bekr ve Muhammed b. Davud, el-Asbahani ez-Zahiri buradaki "dehr" lafızının zarf olarak nasb ile okunacağını (ed-dehra diye) söylemiştir. Yani dehir denilen süre (yi uzatan) benim, gecesini gündüzünü ben evirip çeviririm. İbn Abdilberr de bu rivayeti kimi ilim adamından nakletmiş bulunmaktadır. Nehhas da: Nasb ile okunması da caizdir. Yani şüphesiz Allah ebediyen bakidir, varlıkları ayakta tutandır, O'na zeval yoktur demektir.

 

Kadı Iyaz dedi ki: Kimisi de bu tahsis olmak üzere nasb edilmiştir demektedir. (Kadı devamla) dedi ki: Zarf olması ise daha sahih ve daha doğrudur. Ama ref rivayeti doğru olan rivayettir ve hadisteki: "şüphesiz Allah dehrdir" buyruğuna uygundur.

 

İlim adamları der ki: Bu ifade mecazi bir ifadedir. Buna sebep de şudur:

 

Araplar çeşitli musibetler, beklenmedik olaylar ve ölüm, yaşlılık, bir malın telef olması ve benzeri sıkıntılar gelip çattığında dehre sövmeyi adet edinmişlerdi. Bunun için vay dehrin musibetine ve buna benzer dehre söven lafızlar söylerlerdi. Bundan dolayı Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) de: Dehr'e sövmeyin, çünkü dehr Allah'tır buyurdu. Yani siz başınıza gelen bu olayları yapana sövmeyin. Çünkü sizler bu olayların failine sövdüğünüz zaman bu sövme yüce Allah'a yapılmış olur. Çünkü bu olayları yapan ve onları indiren (gerçekleştiren) O'dur. Zamanın kendisi olan dehre gelince onun bir etkisi, yaptığı bir işi yoktur. Aksine o yüce Allah'ın yarattıklarından bir mahluktur.

 

"Şüphesiz Alfah dehrdir" ifadesi de meydana gelen olayları, hadiseleri, musibetleri ve bütün kainatı (sonradan olma şeyleri) yaratan O'dur anlamındadır. Allah en iyi bilendir .

 

Sonraki sayfa için aşağıdaki link’i kullan:

 

2- ÜZÜM'E "KERM" DEMENİN MEKRUH OLDUĞU BABI