SAHİH-İ MÜSLİM

AV

12- HAYVANLARI HAPSEDEREK ÖLDÜRMENİN YASAK OLDUĞU BABI

5030-58/1- Bize Muhammed b. el-Müsenna da tahdis etti, bize Muhammed b. Cafer tahdis etti, bize Şu'be tahdis edip dedi ki: Hişam b. Zeyd b. Enes b. Malik'i şöyle derken dinledim: Dedem Enes b. Malik ile birlikte elHakem b. Eyyub'un evine girdim. Birkaç kişinin bir tavuğu hedef olarak dikip ona atış yaptıklarını gördük. Bunun üzerine Enes: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem), hayvanların (ölümüne) hapsedilmesini yasakladı dedi.

Diğer tahric: Buhari, 5513; Ebu Davud, 2816; Nesai, 4451; İbn Mace, 3186 -muhtasar-

5031- .. ./2- Bunu bana Zuheyr b. Harb da tahdis etti, bize Yahya b. Said ve Abdurrahman b. Mehdi tahdis etti. (H.) Bana Yahya b. Habib de tahdis etti, bize Halid b. el-Haris tahdis etti. (H.) Bize Ebu Kureyb de tahdis etti, bize Ebu Usame tahdis etti, hepsi Şu'be’DEN bu isnad ile rivayet etti.

5032-58m/3- Bize Ubeydullah b. Muaz da tahdis etti, bize babam tahdis etti, bize Şu'be, Adiyy'den haber verdi, o Said b. Cübeyr'den, o İbn Abbas'dan rivayet ettiğine göre Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Canlı hiçbir şeyi heder edinmeyiniz" buyurdu.

Diğer tahric: Buhari, 5515 -muallak olarak bu manadaM; Nesai, 4455, 4456

5033- .. ./4- Bunu bize Muhammed b. Beşşar da tahdis etti, bize Muhammed b. Cafer ve Abdurrahman b. Mehdi, Şu'be'den bu isnad ile aynısını rivayet etti.

5034-59/5- Bize Şeyban b. Ferruh ve Ebu Kamil de -lafız Ebu Kamil'e ait olmak üzere- tahdis edip dedi ki: Bize Ebu Avane, Ebu Bişr’DEN tahdis etti, o Said b. Cübeyr’DEN şöyle dediğini rivayet etti: İbn Ömer (radıyallahu anh) bir tavuğu hedef olarak dikip ona ok atıp duran bir topluluğun yanından geçti. İbn Ömer'i görünce etrafından dağılıverdiler. Bunun üzerine İbn Ömer: Bunu kim yaptı. Şüphesiz Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bunu yapanı lanetlemiştir dedi.

Diğer tahric: Buhari, 5515 -bu manadaM; Nesai, 4453, 4454 -bu manadaM

5035- .. ./6- Bana Zuheyr b. Harb da tahdis etti, bize Huşeym tahdis etti, bize Ebu Bişr, Said b. Cübeyr’DEN şöyle dediğini haber verdi: İbn Ömer bir kuşu hedef olarak dikip ona ok atan Kureyşli birkaç gencin yanından geçti.

Oklarından isabet etmeyen her bir oku da kuşun sahibine vermeyi şart koşmuşlardı. İbn Ömer'i görünce dağılıverdiler. Bunun üzerine İbn Ömer: Bunu kim yaph? Allah bunu yapana lanet etmiştir. Şüphesiz Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) canlı herhangi bir şeyi hedef edinen kimseye lanet etmiştir dedi.

Diğer tahric: Buhari, 5515 -bu manadaM; Nesai, 4453, 4454 -bu manada-

5036-6017- Bana Muhammed b. Hatim de tahdis etti, bize Yahya b. Said, İbn Cureyc'den tahdis etti. (H.) Bize Abd b. Humeyd de tahdis etti, bize Muhammed b. Bekr haber verdi, bize İbn Cureyc haber verdi. (H.) Bana Harun b. Abdullah da tahdis etti, bize Haccac b. Muhammed tahdis edip dedi ki: İbn Cureyc dedi ki: Bana Ebu'z-Zubeyr'in haber verdiğine göre o Cabir b. Abdullah'ı şöyle derken dinledi: Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem), canlı hayvanlardan herhangi bir şeyin hapsedilerek (alıkonularak) öldürülmesini yasakladı.

AÇIKLAMA: Burada sözü geçen "sabr" ok atmak ve buna benzer bir yolla öldürülmek için hayvanın hapsedilmesi, alıkonulması demektir.

(5030) "Rasuluilah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) hayvanların hapsedilmesini yasakladı" bir rivayette (5032) "canlı olan hiçbir şeyi hedef edinmeyin" buyruğu ile ilgili olarak ilim adamları der ki: Hayvanların sabredilmesi (hapsedilmesi) ok atmak ve benzeri bir yolla öldürülmesi maksadıyla canlı oldukları halde alıkonulmaları, tutulmalarıdır. Bu da: "bu da ruh taşıyan hiçbir şeyi hedef edinmeyin"in manasını ifade eder. Yani canlı olan bir hayvanı deri ve buna benzer hedefler gibi kendisine ok atacağınız bir hedef edinmeyin. Buradaki yasak haramlık ifade eder. Bundan dolayı Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bundan sonra gelen İbn Ömer'in rivayetinde (5034) "Allah bunu yapana lanet etmiştir" buyurmuştur. Diğer taraftan bu hayvana bir işkence, canını telef etmek, mal olarak onu heder etmek ve eğer kesilebilecek bir hayvan ise onun şeriate uygun kesilme imkanını ortadan kaldırmak, eğer kesilebilir hayvanlardan değilse ondan yararlanmayı ortadan kaldırmak sözkonusudur.

(5036) "Diktikleri bir kuşa ok atarlardı." Bu şekilde nüshalarda "tayran: bir kuş" diye kaydedilmiştir. Bununla kastedilen ise bir kuştur. Dilde meşhur olana göre bir kuşa "tair" denilir. Çoğulu da "tayr" diye gelir. Ama az kullanılır bir söyleyişte "tayr" da tekil hakkında kullanılır. İşte bu hadis-i şerif sözünü ettiğimiz o söyleyişe göre uygundur.

"Kuş sahibine oklarından isabet etmeyen her bir oku vermeyi de şart koşmuşlardı." Yani hedefe isabet etmeyen her bir oku vereceklerdi. Burada (isabet etmeyen anlamında) "hatie" lafzı bir söyleyişe uygundur. Ama daha fasih olanı "muhtie" denilmesidir. Nitekim bir şeyi kastederken yanlışlıkla başkasına isabet ettiren hakkında "ahtae: isabet ettirmedi" denilir. Böyle bir kimseye de "muhti: hedefe isabet ettiremeyen" denilir. Az kullanılır bir söyleyişte ise fiil olarak "hatae" ve ismi fail olarak da "hati" denilir. İşte bu hadis o ikinci söyleyişe uygun olarak kullanılmışlır. Bunu da Ebu Ubeyd, Cevheri ve başkaları nakletmiştir. Allah en iyi bilendir.

Sonraki sayfa için aşağıdaki link’i kullan:

UDHİYE - 1. KURBAN KESMENİN VAKTİ BABI