|
SAHİH-İ MÜSLİM |
CİHAD |
54/27- YÜRÜYÜŞTE
HAYVANLARIN MASLAHATINA RİAYET ETMEK VE YOL ÜZERİNDE MOLA VERMENİN YASAKLANIŞI
BABI
4936-178/1- Bana Zuheyr b. Harb tahdis etti, .. Ebu Hureyre dedi ki: Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Verimli yerlerde yolculuk yaptığınız taktirde develere yerden nasiplerini veriniz. Çorak yerde
yolculuk yaparsanız onların üzerinde hızlıca yol alınız. Geceleyiniz mala
verdiğiniz taktirde yolda mala vermekten uzak durunuz. Çünkü o geceleyin haşeratın sığınağıdır" buyurdu.
Yalnız Müslim rivayet
etmiştir
4937- .. ./2- Bize Kuteybe b. Said tahdis etti ... Ebu Hureyre'den rivayete göre Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem):
"Verimli yerde yolculuk yaparsanız develere yerden nasiplerini veriniz.
Çorak yerde yolculuk yaptığınız taktirde kemik iliklerini kurutmadan acele
ediniz.
Diğer tahric: Tirmizi, 2858
AÇIKLAMA: (4937)
"Verimli yerlerde yolculuk yaptığınız taktirde develere yerden paylarını
veriniz. Onlarla çorak yerde yolculuk yapacak olursanız onların kemik
iliklerini kurutmamak için acele ediniz. " Buradaki "hisb: hı harfi kesreli olup otun ve meranın bolalduğu yer demektir. Kurak ve çorakın
zıtlıdır. Burada "essene"den kasıt
kıtlıktır. (Tercümede çorak yer). Yüce Allah'ın: ''Andolsun
biz Firavun hanedanını kıtlık yılları ile yakaladık" (Araf, 130) buyruğu
da buradan gelmektedir. Maksat kıtlıklarla yakaladık demektir. Nun harfi kesreli ve kaf harfi
sakin olarak "niki: kemik iliği" demektir.
Hadisin anlamına gelince
hadis, hayvanlara rıfk ile muamele edip onların
maslahat ve menfaatlerine riayet etmeyi teşvik etmektedir. Eğer bolluk ve
verimli yerlerde yolculuk yapacak olurlarsa yol alışlarını azaltır ve develeri
günün bir kısmında ve yol alış esnasında otlamaya bırakırlar. Böylelikle yerden
otlamak sureti ile oradaki payını almış olur. Eğer kıtlık (çorak) yerlerde
yolculuk yaparlarsa maksatlarına ulaşmaları için develeri de bir miktar güç
kalmış olduğu halde hızlıca yol alırlar. Bu durumda da yürüyüşlerini
azaltmazlar. Çünkü o taktirde zarar görürler. Buna sebep ise otlayacak mera
bulamayışlarıdır. Buna bağlı olarak da zayıf düşerler ve kemik ilikleri (güç ve
kuvvetleri) gider. Hatta oldukça bitkinleşip durabilir. Hadisin baş
taraflarında Malik'in Muvatta'daki rivayetinde de:
"Şüphesiz Allah çok rıfk sahibidir, rıfkı sever" denilmektedir.
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in: "Geceleyin mola verdiğiniz taktirde yoldan
uzak durun, çünkü o, hayvanların yolları ve geceleyin haşeratın
sığınağıdır" buyruğuna gelince dil bilginleri der ki: Tariz: Uyumak ve
dinlenmek için gecenin son vakitlerinde inip konaklamaktır. Halil'in ve
çoğunluğun görüşü budur. Ebu Zeyd
ise tariz, gündüz ya da
Bu hadisten kasıt ise
birinci manadır. Buna riayet etmek yolculuğun ve konaklamanın adabındandır. ResuluIlah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bu adaba irşad buyurmuştur.
Çünkü haşerat ve yeryüzündeki zehirli hayvanlar ile
yırtıcı hayvanlar geceleyin kolayolması sebebi ile
yolların üzerinde yürürler. Ayrıca yollarda karnını doyuracak yiyecek ve buna
benzer (gidip gelenlerden) düşen bazı kırıntıları da alıp yerler. Bundan dolayı
insan geceleyin yolda konaklayacak olursa bazen bunlardan kendisine eziyet
verecek bir hayvan onlara zarar verebilir. Bu sebeple yoldan uzak durulması
gerekir.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan: