|
SAHİH-İ MÜSLİM |
CİHAD |
38/11- ALLAH YOLUNDA
GAZİYE BİNEK VE BAŞKA HUSUSLARLA YARDIMCI OLMANIN VE ONUN YERİNE AİLESİNE
HAYIRLI BİR ŞEKİLDE BAKMANIN FAZİLETİ BABI
4876-133/1- Bize Ebu Bekr b. Ebu Şeybe, Ebu Kureyb ve İbn Ebu Ömer
-lafız Ebu Kureyb'e ait olmak üzere- de tahdis edip dediler ki: Bize Ebu
Muaviye, A'meş'den tahdis etti, o Ebu Amr eş-Şeybani'den, o Ebu Mesud
elEnsari’DEN şöyle dediğini rivayet etti: Bir adam Nebi (Sallallahu aleyhi ve
Sellem)'e gelerek: Benim bineğim telef oldu, bana binek ver dedi. Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Yanımda (binek) yok" buyurdu. Bir
adam: Ey Allah'ın Rasulü! Ben ona binek verecek kimseyi gösterebilirim dedi.
Bunun üzerine Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Bir hayrı gösteren
kimseye onu yapanın ecrinin aynısı verilir" buyurdu.
Diğer tahric: Ebu
Davud, 5129; Tirmizi, 2671
4877- .. ./2- Bunu bize
İshak b. İbrahim de tahdis etti, bize İsa b. Yunus
haber verdi. (H.) Bana
Bişr b. Halid de tahdis etti, bize Muhammed b. Cafer, Şu'be'den haber verdi.
(H.) Bana Muhammed Muhammed b. Rafi'de tahdis etti, bize Abdurrezzak tahdis
etti, bize Süfyan haber verdi, hepsi A'meş'den bu isnad ile rivayet etti.
AÇIKLAMA: Hadisteki
"bineğim telef oldu" anlamındaki "ubdia bi" lafzında hemze
ötrelidir. Bazı nüshalarda ise hemzesiz "buddia bi" diye
kaydedilmiştir. Kadı Iyaz Müslim'in ravilerinin çoğunluğundan bu şekilde
nakletmiş ve doğrusu birincisidir, dilde bilinen de odur demiştir. Ebu Davud ve
diğerleri de bunu hemze ile rivayet etmişlerdir. Bineğim olan hayvanım telef
oldu demektir.
Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem)'in: "Bir hayrı gösterene onu yapanın ecrinin aynısı
vardır." Burada hayra delalet edip onu göstermenin, ona dikkat çekmenin
hayn yapana yardımcı olmanın fazileti, ilmi öğretme ve ibadet olan görevleri
öğretmenin fazileti de anlaşılmaktadır. Özellikle de onun gereğince amel edecek
ibadet eden ve diğer kimseler için bu böyledir. O ameli işleyenin ecrinin
aynısından maksat ise o işi yapana bir sevap verildiği gibi o iş sebebi ile de
onu gösterene de sevap verilir. Bununla birlikte her ikisinin sevap miktarının
da aynı olması gerekmez.
4878-134/3- (H.) Bize
Ebu Bekr b. Ebu Şeybe de tahdis etti. Bize Affan tahdis etti, bize Hammad b.
Seleme tahdis etti, bize Sabit, Enes b. Malik'den tahdis etti. (H.) Bana Ebu
Bekr b. Nafi' -lafız ona ait olmak üzere- de tahdis etti, bize Behz tahdis
etti, bize Hammad b. Seleme tahdis etti, bize Sabit, Enes b. Malik’DEN tahdis
ettiğine göre Eslem'l-ilerden bir genç:
Ey Allah'ın Rasulü! Ben
gazaya çıkmak istiyorum, benimle birlikte de techizat namına bir şey de yok
dedi. Allah Rasulü: "Filanın yanına git. Çünkü o teçhizatını hazırlamış
sonra hastalanmıştı" buyurdu. Genç o adamın yanına giderek: Rasillullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in sana selamı var ve: Hazırladığın techizatını
bana ver dedi. Adam: Fılan kadın, hazırladığım techizatı buna ver ve sakın
ondan herhangi bir şeyalıkoyma. Çünkü ondan herhangi bir şey saklayacak olursan
onda sana bereket verilmez dedi.
Diğer tahric: Ebu
Davud, 2780
AÇIKLAMA: "Eslem'l-ilerden
bir genç ... " hadisinden şu hükümler anlaşılmaktadır:
1. Hayra delaletin
faziletli olduğu
2. Bir kimse bir hayır
cihetinde bir şeyleri harcamayı niyet edip de o cihette onu harcamaya irrikan
bulamayacak olursa, başka herhangi bir hayır cihetine onu harcaması
müstehaptır. Ancak böyle bir şeyi adakta bulunmak sureti ile üstlenmedikçe
yapmak zorurıda değildir.
4879-135/4- Bize Said b.
Mansur ve Ebu't-Tahir de tahdis etti, Ebu'tTahir bize İbn Vehb haber verdi
derken Said bize Abdullah b. Vehb tahdis etti dedi. Bana Amr b. el-Haris,
Bukeyr b. el-Eşec’DEN haber verdi, o Busr b. Said'den, o Zeyd b. Halid
el-Cuheni'den, o Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'den: ''Allah yolunda
bir gaziyi donatan gaza etmiş demektir. Onun aile halkı hakkında onun yerine
hayırlı bir hale! olan da gaza etmiş demektir" buyurdu.
Diğer tahric: Buhari,
2843; Ebu Davud, 2509; Tırmizi, 1628, 1631; Nesai, 3180, 3181;
4880-136/5- Bize Ebu
Rabi' ez-Zehrani tahdis etti, bize Yezid -yani b. Zurey' tahdis etti, bize
Huseyn el-Muallim tahdis etti, bize Yahya b. Ebu Kesir, Ebu Seleme b.
Abdurrahman'dan tahdis etti, o Busr b. Said'den, o Zeyd b. Halid el-Cuhen!'den
şöyle dediğini rivayet etti: Allah'ın Nebi'si (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
"Bir gaziyi donatan bir kişi gaza etmiş demektir. Bir gazinin ailesine
hale! olan bir kimsede gaza etmiş demektir" buyurdu.
AÇIKLAMA: Rasıilullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in: "Bir gaziyi donatan ... " hadisi
yani gaza sebebi ile onun için bir ecir gerçekleşmiş olur. Bu ecir de azı ile
çoğu ile farketmeksizin bütün cihad ile elde edilir. Aynı şekilde cihad eden
kimsenin ailesine hayırlı bir şekilde halef olan hakkında da sözkonusudur. Bu
da onun ailesinin bir takım ihtiyaçlarını görmek, onların masraflarını (nafakalarını)
karşılamak yahut işlerinde onlara yardımcı olmak sureti ile olur. Bunun azlık
ve çokluğuna göre de sevap farklılık gösterir.
Bu hadiste,
müslümanların faydasına olan bir işi yapan ya da onlar için önemli olan bir işi
yerine getiren kimselere iyilikte bulunmak teşvik edilmektedir.
4881-137/6- Bize Zuheyr
b. Harb da tahdis etti, bize İsmail b. Uleyye, Ali b. el-Mübarek’DEN tahdis
etti, bize Yahya b. Ebu Kesir tahdis etti, bana el-Mehri'nin azadlısı Ebu Said,
Ebu Said el-Hudri'den tahdis ettiğine göre ResuluIlah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) Huzeyl’DEN olan Lahyanoğulları üzerine bir birlik gönderdi ve:
"Her iki adamdan birisi gazaya çıksın, ecir ise ikisi arasında
(eşit)dir." buyurdu.
Diğer tahric: Ebu
Davud, 2510;
4882- .. ./7- Bunu bana
İshak b. Mansur da tahdis etti ... Bana el-Mehri'nin azadlısı Ebu Said tahdis
etti, bana Ebu Said el-Hudri'nin tahdis ettiğine göre Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) bir birlik gönderdi deyip hadisi bu manada rivayet etti.
4883- .. ./8- Bana İshak
b. Mansur da tahdis etti, bize Ubeydullah -yani b. Musa- Şeyban'dan haber
verdi, o Yahya'dan bu isnad ile aynısını rivayet etti.
4884-138/9- Bize Said b.
Mansur da tahdis etti. .. el-Mehri'nin azadlısı Vezid b. Ebu Said babasından, o
Ebu Said el-Hudr'i'den rivayet ettiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) Lahyanoğullarına bir birlik göndererek: "Her iki adamdan bir adam
çıksın" buyurdu. Sonra da oturana: "Hanginiz çıkanın ailesi ve malı
hususunda hayırlı bir halef olursa, ona çıkanın ecrinin yarısının misli
verilir" buyurdu.
AÇIKLAMA: (4881)
"Rasuluilah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Huzeyl'den Lahyanoğullarına bir
birlik gönderdi..." Lahyanoğulları lam harfi kesreli (lihyan şeklinde) ve
fethalı olarak {lahyan şeklinde} söylenir. Kesreli söyleyiş daha meşhurdur.
İlim adamları Lahyan oğullarının o zaman kafir olduklarını ittifakla kabul
etmişlerdir. Bundan dolayı Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) onlara gaza
etmek üzere bir birlik göndermişti. Bu gönderdiği birliğe de her bir kabileden
sayılarının yarısı kadar kişi çıksın, işte "her iki adamdan biri
çıksın" buyruğunda kastedilen budur. Ecrin ikisi arasında olmasına
gelince, bu da kalan kimsenin gazaya çıkan kimseye az önce açıkladığımız gibi
ve hadisin geri kalan kısmının da açıkça ifade ettiği şekilde ailesi hususunda
ona hayırlı bir halef olması halinde sözkonusudur.
Bu hadisin isnadında
"el-Mehri'nin azadlısı Ebu Said" bulunmaktadır.
Adı ise Salim b.
Abdullah, Ebu Abdullah en-Nasri el-Medeni olup, Şeddad b. Hadi'nin azadlısıdır.
Malik b. Evs b. El-Enesanın azadlısı olduğu söylendiği gibi Devs'in azadlısı
olduğu da söylenir. Ona Salimu, sebelat denilir. Onun da adı Salim el-Burd olup
o da Nasrilerin azadlısı olan Salim'dir. Onunadı ise Şeddad'ın azadlısı Ebu
Abdullah'dır. Salim Ebu Abdullah el-Medini'nin kendisidir. O daMalik b. Evs'in
azadlısı Salim, o ise Mehrilerin azadlısı Salim'dir. Kendisi de Devslilerin
azadlısı Salimdir. Aynı zamanda o Salim Ebu Abdullah ed-Devsi'dir. Bu Salim'in
bu hususta isimleri kendisine benzeyen daha başka kişiler vardır. Bu da bir
kimsenin her bir kişinin ayn birisLile tanımladığı çeşitli isimleri, sıfat ve
tanımlamalarının bulunması sureti ile olur. Hafız Abdulgani b. Said el-Mısrl de
bu hususta güzel bir kitap telif ettiği gibi bu hususta başkaları da eser
tasnif etmiş bulunmaktadır.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan: