|
SAHİH-İ MÜSLİM |
CİHAD |
34 - باب فضل
الجهاد
والرباط
34/7- CİHADIN VE RİBATIN
FAZİLETİ BABI
122 - (1888) حدثنا
منصور بن أبي
مزاحم. حدثنا
يحيى بن حمزة
عن محمد بن
الوليد
الزبيدي، عن
الزهري، عن عطاء
بن يزيد
الليثي، عن
أبي سعيد
الخدري؛
أن
رجلا أتى
النبي صلى
الله عليه
وسلم فقال: أي
الناس أفضل؟
فقال (رجل
يجاهد في سبيل
الله بماله
ونفسه) قال: ثم
من؟ قال (مؤمن
في شعب من الشعاب،
يعبد الله
ربه، ويدع
الناس من شره(.
4863-122/8- Bize Mansur
b. Ebu Muzahim tahdis etti... Ebu Said elHudri'den rivayete göre bir adam Nebi
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e gelerek: En faziletli insan hangisidir dedi.
Allah Rasulü (Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Allah yolunda malıyla ve canıyla
cihad eden bir adamdır" buyurdu. Adam: Sonra kimdir dedi, Allah Rasulü:
"Dağ yollarından birisinde Rabbi Allah'a ibadet edip, insanlara kötülük
yapmaktan uzak duran bir mümindir" buyurdu.
Diğer tahric: Buhari,
2786, 6494; Ebu Davud, 2485; Tirmizi, 1660; Nesai, 3105; İbn Mace, 3978
123 - (1888) حدثنا
عبد بن حميد.
أخبرنا
عبدالرزاق.
أخبرنا معمر
عن الزهري، عن
عطاء بن يزيد
الليثي، عن
أبي سعيد. قال
: قال
رجل: أي الناس
أفضل؟ يا رسول
الله! قال (مؤمن
يجاهد بنفسه
وماله في سبيل
الله) قال: ثم
من؟ قال (ثم
رجل معتزل في
شعب من
الشعاب. يعبد
ربه ويدع
الناس من شره(.
4864-123/2- Bize Abd b.
Humeyd tahdis etti... Ebu Said dedi ki: Bir adam: En faziletli insan hangisidir
ey Allah'ın Rasulü dedi. O: ''Allah yolunda canı ile ve malı ile cihad eden bir
mümindir" buyurdu. Adam: Sonra kimdir diye sordu, Allah Rasulü:
"Sonra ise dağ yollarından birisinde bir kenara çekilip, Rabbine ibadet
eden ve insanlara kötülük etmekten uzak duran bir adamdır" buyurdu.
124 - (1888) وحدثنا
عبدالله بن
عبدالرحمن
الدارمي. أخبرنا
محمد بن يوسف
عن الأوزاعي،
عن ابن شهاب،
بهذا الإسناد.
فقال (ورجل في
شعب) ولم يقل
(ثم رجل(.
4865-124/3- Bize
Abdullah b. Abdurrahman ed-Darimi de tahdis etti ...
Evzai, İbn Şihab'dan bu
isnad ile rivayet etti: "Dağ yolunda bir adam" dediği halde
"sonra ... bir adamdır" demedi.
AÇIKLAMA: (4863)
"En üstün insan kimdir. Allah Rasulü: Malı ile ve canı ile Allah yolunda
cihad eden bir adamdır" buyurdu. Kadı Iyaz dedi ki: Bu (başka bir buyrukla)
tahsis edilmiş umumi bir ifadedir. Bunun taktiri de: Böyle bir kimse insanların
en faziletlilerindendir demektir. Çünkü ilim adamları daha faziletlidir. Aynı
şekilde hadislerde de belirtildiği gibi sıddikler de böyledir.
Resulullah {Sallallahu aleyhi
ve Sellem)'in: Sonra dağ yollarından birisinde Rabbine ibadet eden ... bir
mümindir." Bu ifadeler uzletin (insanlardan ayrı bir kenara çekilmenin)
ihtilattan (onlarla birlikte oturmaktan) daha faziletli olduğunu kabul
edenlerin lehine bir delil vardır. Bu hususta ise meşhur görüş ayrılığı vardır.
Şafii'nin ve ilim adamlarının çoğunluğunun benimsediği kanaate göre ihtilat
fitnelerden kurtulma ümidi şartı ile daha faziletlidir. Çeşitli taifelerin
kanaatine göre ise itizal (denilen insanlardan uzak durmak) daha faziletlidir.
Cumhur da bu hadisi şu şekilde açıklayarak cevap vermişlerdir:
Hadis, fitne ve savaş
zamanlarında bir kenara çekilmek yahut da insanların zararından kurtulamadığı,
onlara karşı tahammül gösteremeyen kimseler hakkında ya da buna benzer özel
haIler ile ilgili olarak yorumlanır demişlerdir. Nitekim nebiler -Allah'ın
salat ve selamları onlara- ashabı kiramın, tabiinin, ilim adamlarının ve
zahidlerin büyük çoğunluğu insanlarla bir arada bulunuyorlardı. Böylelikle
cumalara, cemaatlere, cenazelere katılmak, hastaları ziyaret etmek, zikir
halkalarında ve başka meclislerde bulunmak gibi ihtilatın (insanlarla beraber
bulunmanın) faydalarını elde ediyorlardı.
Şi'b: Dağ yolu ise iki
dağ arasında bulunan açıklık demektir. Buradan maksat ise özellikle dağ yolunun
kendisi değildir. Aksine kastedilen insanlardan ayrılmak ve tek başına
kalmaktır. Dağ yolunun sözkonusu edilmesi bir örnektir. Çünkü çoğunlukla
oralarda insan bulunmaz.
Bu hadis, Nebi
{Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e kurtuluşa dair soru sorulduğunda şu cevabı
verdiği hadise yakındır: "Dilini tut ve evinde kalmak sana yetsin. Günahın
için de ağla. "
125 - (1889) حدثنا
يحيى بن يحيى
التميمي.
حدثنا
عبدالعزيز بن
أبي حازم عن
أبيه، عن
بعجة، عن أبي
هريرة،
عن
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم؛ أنه قال
(من خير معاش
الناس لهم، رجل
ممسك عنان
فرسه في سبيل
الله. يطير
على متنه.
كلما سمع هيعة
أو فزعة طار
عليه. يبتغي
القتل والموت
مظانه. أو رجل
في غنيمة في
رأس شعفة من
هذه الشعف. أو
بطن واد من
هذه الأودية.
يقيم الصلاة
ويؤتي الزكاة.
ويعبد ربه حتى
يأتيه اليقين.
ليس من الناس
إلا في خير(.
4866-125/4- Bize Yahya
b. Yahya et-Temimi tahdis etti... Ebu Hureyre’DEN rivayete göre Rasulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu: "İnsanlar için en hayırlı
yaşama şekillerinden birisi de Allah yolunda atının dizginlerini tutan ne zaman
düşmanların yaygarasını yahut da düşmanın üzerine gidildiğine dair bir ses
işitecek olursa muhtemel olduğu yerlerde öldürmeyi ve ölmeyi arayarak atının
sırtı üzerinde uçan bir adamın yahut da bu dağlardan bir dağın başında yahut bu
vadilerden bir vadinin içinde bir kaç koyununun başında namazı dosdoğru kılıp
zekatı veren ve yakin (ölüm) kendisine gelinceye kadar rabbine ibadet eden ve
insanlara hayırdan başka bir şey yapmayan kimsenin yaşadığı hayattır. "
Diğer tahric: İbn
Mace, 3977;
126 - (1889) وحدثناه
قتيبة بن سعيد
عن عبدالعزيز
بن أبي حازم،
ويعقوب (يعني
ابن
عبدالرحمن
القاري). كلاهما
عن أبي حازم،
بهذا
الإسناد،
مثله. وقال: عن
بعجة بن
عبدالله بن
بدر. وقال (في
شعبة من هذه
الشعاب) خلاف
رواية يحيى.
4867-126/5- Bunu bize
Kuteybe b. Said de Abdulaziz b. Ebu Hakim ve Yakub'dan -yani b. Abdullah
el-Kari'den- tahdis etti. Her ikisi Ebu Hazim'den bu isnad ile aynısını rivayet
etti ve ayrıca: Bace b. Abdullah b. Bedr'den dedi ve: "Bu dağ yollarından
bir dağ yolunda" diye Yahya'nın rivayetinden farklı ifade kullandı.
127 - (1889) وحدثناه
أبو بكر بن
أبي شيبة
وزهير بن حرب
وأبو كريب.
قالوا: حدثنا
وكيع عن أسامة
بن زيد، عن
بعجة بن
عبدالله
الجهني، عن
أبي هريرة، عن
النبي صلى
الله عليه
وسلم. بمعنى
حديث أبي حازم
عن بعجة. وقال
(في شعب من
الشعاب(.
4868-127/6- Bunu bize
Ebu Bekr b. Ebu Şeybe, Zuheyr b. Harb ve Ebu Kureyb de tahdis edip dediler ki:
Bize Veki' Usame b. Zeyd'den tahdis etti, o Ba'ce b. Abdullah el-Cuheni'den, o
Ebu Hureyre'den, o Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'den Ebu Hazim'in
Ba'ce'den rivayet ettiği hadis ile aynı manada rivayet etti ve: "İki dağ
arasındaki yollardan bir yolda" dedi.
AÇIKLAMA: (4866)
Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in: "İnsanlar için en hayırlı
geçim şekillerinden birisi de atın ın dizginlerini tutan bir adam ... "
buradaki meaş: yaşayış demektir. Hayat ile aynı anlamdadır. Allahu alem taktiri
şöyledir: Onların yaşayış hallerinin en hayırlılarından birisi de atının
dizginlerini tutan bir adam ... şeklindedir.
"Bir düşman
gürültüsü ya da bir savaş çağrısı işittiği her seferinde öldürmeyi ve ölümü
muhtemel yerlerde arayarak atının sırtı üzerinde uçan. .. " yani böyle bir
kimse atının üzerinde düşman gürültüsü ya da düşman üzerine gitme çağrısı
duyacak olursa atın ın sırtı üzerinde hızlıca koşar.
Hey'a: Düşmanın
yaklaşması sırasında çıkan seslere denilir. Fez'a ise düşmanın üzerine gitmek demektir.
Muhtemel yerlerde öldürmeyi ve ölmeyi arar" yani şehid olmak için ileri
derecedeki arzusu dolayısı ile ölümü ümit ettiği yerlerde arar.
Bu hadis-i şerifte
cihadın, ribatın ve şehid olmayı arzu etmenin fazileti sözkonusudur.
Rasulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem)'in: "Bir dağ başında bir kaç koyun ile birlikte bir
adam" buradaki "gumeyme" koyun anlamındaki ganem kelimesinin
küçültme ismidir. Bir küçük sürü anlamındadır. Şin ve ayn harfi fethalı olarak
"şaafe" ise dağın yüksek kısımlarına denilir.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan:
35/8- BİRİ
DİĞERİNİ ÖLDÜRDÜĞÜ HALDE HER İKİSİ DE CENNETE GİREN İKi ADAMIN BEYANI BABI