|
SAHİH-İ MÜSLİM |
CİHAD VE SİYER |
49 - باب
عدد غزوات
النبي صلى
الله عليه
وسلم
49/51- NEBİ (Sallallahu
aleyhi ve Sellem)'İN GAZALARININ SAYISI
143 - (1254) حدثنا
محمد بن
المثنى وابن
بشار (واللفظ
لابن المثنى)
قالا: حدثنا
محمد بن جعفر.
حدثنا شعبة عن
أبي إسحاق؛
أن
عبدالله بن
يزيد خرج
يستسقي بالناس.
فصلى ركعتين
ثم استسقى.
قال: فلقيت
يومئذ زيد بن
أرقم. وقال:
ليس بيني
وبينه غير
رجل، أو بيني
وبيننه رجل.
قال فقلت له:
كم غزا رسول
الله صلى الله
عليه وسلم؟
قال: تسع عشرة.
فقلت: كم غزوت
أنت معه؟ قال:
سبع عشرة
غزوة. قال
فقلت: فما أول
غزوة غزاها؟
قال: ذات العسير
أو العشير.
4669-143/1- Bize
Muhammed b. el-Müsenna ve İbn Beşşar -lafız İbnu'l-Müsenna'ya ait olmak üzere-
tahdis edip, dedi ki: Bize Muhammed b. Cafer tahdis etti, bize Şu'be, Ebu
İshak'dan tahdis -ettiğine göre Abdullah b. Yezid insanlarla birlikte yağmur
duasına çıkıp iki rekat namaz kıldıktan sonra yağmur için dua etti (devamla),
dedi ki: O gün Zeyd b. Erkam ile kaI"şılaştım. Onunla aramızda yalnızca
bir adam vardı. Ya da benimle onun arasında bir adam vardı. Ben ona: Rasulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) kaç gaza yaptı, dedim, O, on dokuz, dedi. Ben:
Sen onunla kaç gazaya katıldın, dedim. O: Onyedi gazaya (katıldım), dedi. Ben:
Onun ilk gazvesi hangisiydi, dedim. O: Zatul Useyr yahut el-Uşeyr, dedi.
Diğer tahric: Abdullah
b. Yezid'in hadisini Buhari, 1023;
144 - (1254) وحدثنا
أبو بكر بن
أبي شيبة.
حدثنا يحيى بن
آدم. حدثنا
زهير عن أبي
إسحاق، عن زيد
بن أرقم، سمعه
منه؛
أن
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم غزا تسع
عشرة غزوة.
وحج بعد ما
هاجر حجة لم
يحج غيرها.
حجة الوداع.
4670-144/2- Bize Ebu
Bekr b. Ebu Şeybe de tahdis etti, bize Yahya b. Adem tahdis etti, bize Zuheyr,
Ebu İshak’DAN tahdis etti, o Zeyd b. Erkam’DAN rivayet etti, Ebu İshak bu
hadisi Zeyd’DEN dinlemiştir: Buna göre Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
ondokuz gaza yapmıştır. Hicret ettikten sonra da yalnız bir defa haccetmiştir.
Ondan başka hacc etmemiştir. Bu da Veda haccıdır.
145 - (1813) حدثنا
زهير بن حرب.
حدثنا روح بن
عبادة. حدثنا
زكرياء.
أخبرنا أبو
الزبير؛ أنه
سمع جابر بن
عبدالله يقول:
غزوت
مع رسول الله
صلى الله عليه
وسلم تسع عشرة
غزوة.
قال
جابر: لم أشهد
بدرا ولا أحدا.
منعني أبي.
فلما قتل
عبدالله يوم
أحد، لم أتخلف
عن رسول الله
صلى الله عليه
وسلم في غزوة
قط.
4671-145/3- Bize Zuheyr
b. Harb tahdis etti, bize Ravh b. Ubade tahdis etti, bize Zekeriyya tahdis
etti, bize Ebu Zubeyr'in haber verdiğine göre o Cabir b. Abdullah'ı şöyle
derken dinledi: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ile birlikte ondokuı
gazaya katıldım.
Cabir, dedi ki: Bedir'e
de Uhud'a da katılmadım. Babam bana engel oldu. Ama Uhud günü (babam) Abdullah
öldürülünce hiçbir gazada Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'den asla
geri kalmadım.
Yalnız Müslim rivayet
etmiştir
146 - (1814) وحدثنا
أبو بكر بن
أبي شيبة.
حدثنا زيد بن
الحباب. ح
وحدثنا سعيد
بن محمد
الجرمي. حدثنا
أبو تميلة.
قالا جميعا:
حدثنا حسين
ابن واقد عن
عبدالله بن
بريدة، عن
أبيه، قال
: غزا
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم تسع عشرة
غزوة. قاتل في
ثمان منهن.
ولم
يقل أبو بكر
منهن. وقال في
حديثه: حدثني
عبدالله بن
بريدة.
4672-146/4- Bize Ebu
Bekr b. Ebu Şeybe de tahdis etti, bize Zeyd b. el-Hubab tahdis etti. (H.) Bize Said
b. Muhammed b. el-Cermi de tahdis etti, bize Ebu Tümeyle tahdis etti, (Zeyd
ile) birlikte; dediler ki: Bize Hüseyn b. Vakid, Abdullah b. Bureyde'den tahdis
etti, o babasından şöyle dediğini rivayet etti: Rasulullah (Sallallahu aleyhi
ve Sellem) ondokuz gaza yaptı, onların sekizinde savaştı.
Ebu Bekr:
"Onların" demiyerek hadisi rivayetinde: Bana Abdullah b.
Bureyde tahdis etti,
dedi.
Yalnız Müslim rivayet
etmiştir
147 - (1814) وحدثني
أحمد بن حنبل.
حدثنا معتمر
بن سليمان عن
كهمس، عن ابن
بريدة، عن
أبيه؛ أنه قال:
غزا
مع رسول الله
صلى الله عليه
وسلم ست عشرة غزوة.
4673-147/5- Bana Ahmed
b. Hanbel de tahdis etti, bize Mu'temir b. Süleyman, Kehmes'den tahdis etti, o
İbn Bureyde'den o babasından şöyle dediğini rivayet etti: O Rasulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) ile onaltı gazaya katılmıştır.
Diğer tahric: Buhari,
4473
148 - (1815) حدثنا
محمد بن عباد.
حدثنا حاتم
(يعني ابن إسماعيل)
عن يزيد (وهو
ابن أبي عبيد)
قال: سمعت
سلمة يقول:
غزوت
مع رسول الله
صلى الله عليه
وسلم سبع غزوات.
وخرجت، فيما
يبعث من
البعوث، تسع
غزوات. مرة
علينا أبو
بكر. ومرة
علينا أسامة
بن زيد.
4674-148/6- Bize
Muhammed b. Abbad tahdis etti, bize Hatim -yani b. İsmail- Yezid’DEN -ki o İbn
Ebu Ubeyd'dir- şöyle dediğini tahdis etti, ben Seleme'yi şöyle derken dinledim:
Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ile birlikte yedi gazada bulundum.
Ayrıca onun gönderdiği birlikler arasında dokuz gazaya çıktım. Bir seferinde
başımızda Ebu Bekir (radıyallahu anh) komutandı, bir seferinde de Üsame b. Zeyd
komutandı.
Diğer tahric: Buhari,
4270, 4271, 4272;
(1815) - وحدثنا
قتيبة بن
سعيد. حدثنا
حاتم، بهذا
الإسناد. غير
أنه قال، في
كلتيهما: سبع
غزوات.
4675- ... /7- Bize
Kuteybe b. Said tahdis etti, bize Hatim bu isnad ile tahdis etti ancak o her
ikisinde de: Yedi gaza demiştir.
AÇIKLAMA: Bu babta
Zeyd b. Erkam, Cabir ve Bureyde'nin rivayet ettikleri Rasulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem)'in ondokuz gaza yaptığı, Bureyde'nin rivayetinde de bunların
sekizinde savaştığına dair hadisleri zikretmektedir.
Megazi alimleri
Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in gazve seriyyelerinin sayısı
hususunda ihtilaf etmişlerdir. İbn Sa'd ve başkaları bunların sayılarını
sırasıyla etraflı bir şekilde zikretmiş bulunmaktadırlar. Toplam yirmiyedi gaza
ve ellialtı seriyyeye ulaşırlar. Derler ki: Bu gazalarının dokuzunda savaştı.
Bunlar Bedir, Uhud, Mureysi, Hendek, Kurayza, Hayber, Mekke'nin fethi, Huneyn
ve Taif gazveleridir. Bu şekilde Mekke'nin fethi gazasını bu şekilde
saymışlardır. Bu da Mekke'nin savaş yolu ile fethedildiğini söyleyenlerin
görüşüne uygun bir sayımdır. Daha önceden bu husustaki görüş ayrılığını
kaydetmiş bulunmaktayız. Muhtemelen Bureyde sekizinde savaştı sözünde fetih
gazvesini saymamıştır. Bu durumda onun kanaatine göre Şafii ve ona muvafakat edenlerin,
dedikleri gibi Mekke sulh yolu ile fethedilmiş olur.
(4669) "İlk gazası
hangisi idi, dedim. O Zatül Useyr yahut el-Uşeyr, dedi."
Müslim Sahihi'nin bütün
nüshalarında bu şekilde ayn harfi ötreli olarak "elUseyr" yahut
"el-Uşeyr" şeklindedir.
Kadı Iyaz el-Meşarik'de,
dedi ki: "Zatul Uşeyr" ayn harfi ötreli ve şin harfi fethalıdır. Ama
Kitabul Megazi'de -yani Buhari'nin Sahihi'nin bu kitabında- ayn harfi fethalı
sin harfi kesreli ve sonunda he olmaksızın "asir" diye kaydedilmiştir.
Ama bu gazanın bilinen adı şin harfi ve sonu he (yuvarlak te) ile küçültme ismi
olarak-"el-uşeyva"dır. Nitekim İbn İshak da bunu böylece
zikretmiştir. Burası ise Mezhic topraklarından bir yerdir.
(4670) "Bize Ebu
Bekr b. Ebu Şeybe tahdis etti ... Ebu İshak'dan, o Zeyd b. Erkam'dan"
diyarımızin nüshalarının çoğunda bu şekilde "Vuheyb, Ebu İshak'dan"
diye kaydedilmiştir, bazılarında ise "Zuheyr, Ebu İshak'dan"
denilmektedir. Kadı Iyaz da aynı şekilde bu husustaki ihtilafı naklederek
şunları söylemektedir: Abdulgani, dedi ki: Doğrusu Zuheyr'dir, Vuheyb hatadır.
Çünkü Vuheyb Ebu İshak ile karşılaşmamıştır. Halef de el-Etraf'da bunu
sözkonusu ederek "Zuheyr" demiş ve "Vuheyb"i sözkonusu
etmemiştir.
(4671) "Cabir:
Bedir'e de Uhud'a da katılmadım, dedi." Kadı Iyaz, dedi ki: Müslim'in
rivayetinde bu şekilde Cabir'in her ikisine katılmadığı belirtilmektedir. Ama
Ebu Ubeyd onun Bedir'de bulunduğunu zikretmiştir. İbn Abdilberr, dedi ki:
Doğrusu onun her ikisinde de bulunmadığıdır. İbnu'l Kelbi ise onun Uhud da dahi
bulunduğunu söylemiştir.
"Cabir, dedi ki:
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ile birlikte ondakUl gazada bulundum
ama Uhud'a da Bedir'e de katılmadım." Bu onun Rasulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem)'in gazalarının andokUl gazadan ibaret olmayıp daha fazla
olduğu hususunda açık bir ifadesidir. Zeyd b. Erkam ile Bureyde'nin andokUl
gaza demelerinden maksadı ise Cabir'in açıkça ifade ettiği gibi bunlar
arasından ondakUl gazaya katıldıklarını söylemektir. Nitekim Cabir de görüldüğü
gibi bunların yirmibir gaza olduğunu haber vermiş bulunmaktadır. Gazalarının
yirmiyedi olduğunu da az önce kaydettik.
Diğer rivayette (4673)
"Bureyde'den onaltı gaza" rivayetinde ise daha fazlası nefy
edilmemektedir.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan: