|
SAHİH-İ MÜSLİM |
CİHAD VE SİYER |
22 - باب
جواز قتال من
نقض العهد،
وجواز إنزال
أهل الحصن على
حكم حاكم عدل
أهل للحكم
22/24- AHDİ BOZANLARLA
SAVAŞMANIN CAİZ OLDUĞU VE BİR KALE HALKINI ADALETLİ VE HÜKÜM VERMEYE EHLİYETLİ
BİR HAKİMİN HÜKMÜNE GÖRE İNDİRMENİN CAİZ OLDUĞU BABI
64 - (1768) وحدثنا
أبو بكر بن
أبي شيبة
ومحمد بن
المثنى وابن
بشار
(وألفاظهم
متقاربة) (قال
أبو بكر: حدثنا
غندر عن شعبة.
قال الآخران:
حدثنا محمد بن
جعفر. حدثنا
شعبة) عن سعد
بن إبراهيم.
قال: سمعت أبا
أمامة بن سهل
بن حنيف قال:
سمعت أبا سعيد
الخدري قال:
نزل
أهل قريظة على
حكم سعد بن
معاذ. فأرسل
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم إلى سعد.
فأتاه على حمار.
فلما دنا
قريبا من
المسجد، قال
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم للأنصار
(قوموا إلى
سيدكم) (أو
خيركم). ثم قال
(إن هؤلاء
نزلوا على
حكمك) قال:
تقتل
مقاتلتهم.
وتسبي ذريتهم.
قال: فقال
النبي صلى
الله عليه
وسلم (قضيت
بحكم الله)
وربما قال
(قضيت بحكم
الملك) ولم
يذكر ابن
المثنى: وربما
قال (قضيت
بحكم الملك).
4571-64/1-
Bize -lafızları birbirine yakın olmak üzere- Ebu Bekir b. Ebu Şeybe, Muhammed
b. el-Müsenna ve İbn Beşşar da tahdis etti. -Ebu Bekr: Bize Gunder, Şu'be'den
tahdis etti, dedi. Diğer ikisi: Bize Muhammed b. Cafer, Şu'be'den tahdis etti,
dedi.-. O Sa'd b. İbrahim'den şöyle dediğini rivayet etti: Umame b. Sehl b.
Huneyf'i şöyle derken dinledim: Ebu Said el-Hudri'yi şöyle derken dinledim:
Kurayzalılar Sa'd b. Muaz'ın hükmünü kabul ederek indi. Bunun üzerine
Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'de Sa'd'a haber gönderdi. Bir eşek
üzerinde yanına geldi. Mescide yaklaştığı zaman Resulullah (Sallallahu aleyhi
ve Sellem) Ensar'a: "Efendiniz için -yahut en hayırlınız için- ayağa
kalkm" buyurdu. Sonra: "Şüphesiz bunlar senin hükmünü kabul ederek
indiler" buyurdu.
Sa'd: Savaşçıları
öldürülsün, kadın ve çocukları esir alınsın, dedi. Bunun üzerine Nebi
(Sallallahu aleyhi ve Sellem): ''Allah'ın hükmü ile hüküm verdin" dedi.
Belki de: "Melik'in hükmü ile hüküm verdin" buyurdu. İbnu'l-Müsenna
ise rivayetinde: Belki de: "Melik'in hükmü ile hüküm verdin"
ibaresini zikretmedi.
Diğer tahric: Buhari,
3043, 3804, 4121, 6262; Ebu Davud, 5215, 5216
(1768) - وحدثنا
زهير بن حرب.
حدثنا
عبدالرحمن بن
مهدي عن شعبة،
بهذا الإسناد.
وقال في
حديثه: فقال رسول
الله صلى الله
عليه وسلم
(لقد حكمت
فيهم بحكم
الله). وقال
مرة: (لقد حكمت
بحكم الملك(.
4572- ... /2- Bize
Zuheyr b. Harb da tahdis etti, bize Abdurrahman b. Mehdi, Şu'be’den bu isnad
ile tahdis etti ve hadisinde şöyle dedi: Bunun üzerine Rasulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem): ''Allah'ın hükmü ile hükmettin" buyurdu. Bir defasında
da: ''Andolsun melikin hükmü ile hükmettin" dedi.
65 - (1769) وحدثنا
أبو بكر بن
أبي شيبة
ومحمد بن
العلاء الهمذاني.
كلاهما عن ابن
نمير. قال ابن
العلاء: حدثنا
ابن نمير.
حدثنا هشام عن
أبيه، عن
عائشة. قالت:
أصيب
سعد يوم
الخندق. رماه
رجل من قريش
يقال له ابن
العرقة. رماه
في الأكحل.
فضرب عليه
رسول الله صلى
الله عليه وسلم
خيمة في
المسجد يعوده
من قريب. فلما
رجع رسول الله
صلى الله عليه
وسلم من
الخندق وضع السلاح.
فاغتسل. فأتاه
جبريل وهو
ينفض رأسه من الغبار.
فقال: وضعت
السلاح؟
والله ما
وضعناه. اخرج
إليهم. فقال
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم (فأين؟)
فأشار إلى بني
قريظة. فقاتلهم
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم. فنزلوا
على حكم رسول
الله صلى الله
عليه وسلم.
فرد رسول الله
صلى الله عليه
وسلم الحكم
فيهم إلى سعد.
قال: فإني
أحكم فيهم أن
تقتل
المقاتلة،
وأن تسبى
الذرية
والنساء،
وتقسم
أموالهم.
4573-65/3-
Bize Ebu Bekir b. Ebu Şeybe ve Muhammed b. el-Ala elHemdani ikisi İbn
Numeyr'den tahdis etti. İbnu'l-Ala, dedi ki: Bize İbn Numeyr tahdis etti, bize
Hişam babasından tahdis etti, o Aişe (radıyallahu anha)’DAN şöyle dediğini
rivayet etti: Hendek günü Sa'd, Kureyşlilerden İbnu'l Arika adındaki bir adamın
attığı bir ok ile kolundaki şah damarından yaralanmıştı. Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) yakından onu ziyaret etmek için mescitte onun için bir çadır
kurdu. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Hendek'ten dönünce silahı
bıraktı ve gusletti. Bu sefer Cebrail başından tozu silkeleyerek geldi ve:
Silahı bıraktın mı yoksa? Allah'a yemin olsun kı biz henüz silahı bırakmadık.
Onların üzerine çık git, dedi. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
"Nereye?"
buyurdu. Cebrail: Kurayzaoğullarına işaret etti. Bunun üzerine Rasulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) onlarla savaştı. Onlar da Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem)'in hükmünü kabul ederek indiler. Rasulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) haklarında hüküm verme işini Sa'd'a havale etti. O da: Ben
onlar hakkında savaşçıların öldürülmesi, çocukların ve kadınların esir
alınması, mallarınında paylaştırılması hükmünü veriyorum, dedi.
Diğer tahric: Buhari,
463, 3901, 4117,4122; Ebu Davud, 3101; Nesai, 709;
66 - (1769) وحدثنا
أبو كريب.
حدثنا ابن
نمير. حدثنا
هشام قال: قال
أبي: فأخبرت
أن رسول الله
صلى الله عليه
وسلم قال (لقد
حكمت فيهم
بحكم الله عز
وجل).
4574-66/4- Bize Ebu
Kureyb de tahdis etti, bize İbn Numeyr tahdis etti, bize Hişam tahdis edip,
dedi ki: Babam, dedi ki: Bana Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in:
"Andolsun onlar hakkında Aziz ve Celil Allah'ın hükmü ile hükmettin"
buyurdu.
AÇIKLAMA: (4571)
"Kurayzalılar Sa'd b. Muaz'ın hükmünü kabul ederek indi." Burada
müslümanların işleri ve pek büyük ve önemli durumları hakkında hakem tayin
edip, hükmüne başvurmanın caiz olduğu hükmü anlaşılmaktadır. İlim adamları
bunun caiz olduğunu icma ile kabul etmişlerdir. Bu hususta hariciler dışında
kimse muhalefet etmemiştir. Onlar Ali (r.a.)'ın tahkimini (hakem hükmüne
başvurmayı kabul etmesini) reddetmişlerdir. Kendisi ise onlara karşı delil
ortaya koymuştu.
Yine burada bir kasaba
yahut bir kale halkı ile bu işte kendisine güvenilecek bu hususta hüküm
verebilecek adaletli müslüman bir hakimin vereceği hükme göre barış yapmanın
caiz olduğu da anlaşılmaktadır. Tayin edilen bu hakemin de müslümanların
maslahatına uygun bir hüküm verme görevi vardır. Herhangi bir hüküm verecek
olursa onun hükmü bağlayıcı olur. İmam için de kasaba veya kale ahalisi için de
o hükümden dönmek caiz değildir. Ama hüküm vermeden önce hakem tayininden
vazgeçebilirler. Allah en iyi bilendir.
"Bunun üzerine
Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Sa'd'a haber gönderdi. O da bir eşek
üzerinde yanına geldi. Mescide yaklaşınca ... " Kadı Iyaz, dedi ki: Kimi
ilim adamı şöyle demiştir: "Mescide yaklaşınca" ibaresi Buhari ve
Müslim'de Şu'be'nin rivayetinde bu şekildedir. Eğer Nebi (Sallallahu aleyhi ve
Sellem)'in mescidini kastediyorsa bunun bir yanılma olduğu kanaatindeyim. Çünkü
Sa'd b. Muaz mescidden gelmişti. Zira o ikinci rivayette bu husus açıklandığı
gibi mescidin içinde bulunuyordyo Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'de Sa'd'a
haber gönderdiği zaman Kurayzaoğullarının bulunduğu yerde konaklamışt!. Oradan
yanına gelmesi için Sa'd'a haber göndermişti. Eğer ravi bununla Nebi
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in sınırlarını tayin etmiş olduğu ve orada
kaldığı sürece içinde namaz kıldığı bir mescidi kastediyorsa bu bir yanılma
değildir. Kadı Iyaz devamla, dedi ki: Sahih olan ise Müslim'in Sahihi'nde başka
yerde gelen rivayetin şu şeklidir: Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e gelince
yahut da Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in huzuruna çıkınca demektedir.
İşte İbn Ebu Şeybe'nin kitabında ve Ebu Davud'un Süneni'nde böyle geçmektedir.
O halde buradaki (nebevi mescidi ifade edecek şekilde elif lamlı olarak)
"el-mescit" isminin ravinin lafzından tashif edilmiş olma ihtimali
vardır. Allah en iyi bilendir.
Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem)'in: "Efendiniz yahut en hayırlınız için ayağa
kalkın" buyruğundan da şu hüküm anlaşılmaktadır: Fazilet ehline ikramda
bulunulur ve geldikleri zaman onların önünde ayağa kalkarak karşılanıdar.
Nitekim ilim adamlarının büyük çoğunluğu (bu gibi hallerde) ayağa kalkmanın
müstehaplığına böylece delil göstermişlerdir. Kadı Iyaz, dedi ki: Bu
yasaklanmış olan kıyam (ayağa kalkmak) türünden değildir. Çünkü yasak olan
ancak kendisi oturduğu halde başkalarının huzurunda ayakta dikildi ği ve
oturduğu süre boyunca ayakta kalmaya devam etmeleri hakkındadır.
Derim ki: Fazilet sahibi
kimselerin gelişi dolayısı ile ayağa kalkmak müstehaptır. Bu hususta çeşitli
hadisler gelmiştir. Bunu yasaklayan açık ve sahih herhangi bir hadis yoktur.
Ben bütün bu hususlara dair rivayetleri ilim adamlarının bu konudaki sözleri
ile birlikte bir cüzde derlemiş ve yasak olduğu zannedilen husus hakkında cevap
vermiş bulunmaktayım. Allah en iyi bilendir.
Kadı Iyaz, dedi ki: Nebi
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in: "Efendiniz için ayağa kalkın" buyruğu
ile kastettiği kimseler hakkında ihtilaf etmişlerdir. Acaba bunlar özel olarak
Ensar mı idi yoksa onlarla birlikte bulunan Muhikirler de dahil hazır
bulunanların tamamı mı idi?
Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem)'in Sa'd b. Muaz'a: "Bunlar senin hükmünü kabul ederek
indiler" diğer rivayette ise (4573) "RasUlullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem)'in hükmünü kabul ederek indiler. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem)'de onlar hakkında hüküm vermeyi Sa'd'a havale etti" sözlerine
gelince Kadı Iyaz, dedi ki: İki rivayetin arası şöylece cem ve telif edilir:
Onlar Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in hükmünü kabul ederek indiler.
Onun da hükmü Sa'd'a havale etmesine razı oldukları için ona nisbet edildi.
(Kadı Iyaz devamla), dedi ki: Daha meşhur olan Evslilerin Nebi (Sallallahu
aleyhi ve Sellem)'den onları affetmesini istemeleridir. Çünkü kendilerinin
antlaşmalılan idiler. Bu sefer Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) onlara:
"Sizden bir adamın onlar hakkında hüküm vermesine razı olmaz mısınız?"
dediler. Kastettiği ise Evslilerden bir kişinin hüküm vermesi idi. Böylelikle
onların razı olmasını istemişti. Onlar da buna razı oldular. Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'de bunun üzerine hüküm verme işini Evsli Sa'd b.
Muaz'a havale etti.
"Kadın ve
çocuklarının esir edilmesi" burada geçen "zürriyet"in kadınlar
ve çocuklar hakkında bir arada kullanıldığı daha önce geçmişti.
"Melik'in hükmü ile
hükmettin" buyruğu ile alakalı olarak meşhur rivayet
"el-Melik"in lam harfinin kesreli rivayet edildiğidir. O da şanı yüce
Allah'ın kendisidir. Bunu da "andolsun sen onlar hakkında Allah'ın hükmü
ile hükmettin" şeklindeki diğer rivayetler desteklemektedir.
Kadı lyaz, dedi ki: Biz
bunu Müslim'in Sahihi'nde herhangi bir ihtilaf olmadan lam harfi kesreli olarak
rivayet etmiş bulunuyoruz. Ama bazıları Buhari'nin Sahihi'nde hem lam harfi
kesreli hem fethalı (el melek) şeklinde rivayet etmişlerdir. Eğer fethalı
rivayet sahih ise bununla kastedilen Cebrail (aleyhisselam)'dır. Takdiri ise
meleğin yüce Allah'tan getirdiği hüküm ile hükmettin şeklindedir.
"Kendisine
İbnu'l-Arika denilen Kureyş'ten bir adam ona bir ok atmıştı."
Kadı Iyaz, dedi ki: Ebu
Ubeyd, dedi ki: Arika bu adamın annesinin adıdır. İbnu'l-Kelbi, dedi ki: Bu
adamın adı da Hibban b. Ebu Kays b. Alkame b. Abdimenfa b. el-Haris b. Munkiz
b. Amr b. Muiz b. Amir b. Luey b. Galib'dir. Arika'nın adı ise Kilabe b. Sa'd
b. Tehl b. Abdimenaf b. el-Haris 'dir. Ona elArika denilmesinin sebebi
kokusunun hoş olması idi. Künyesi ise Um Fatıma idi. Allah en iyi bilendir.
"Kolundaki şah
damarına ok atmıştı." İlim adamları der ki: Ekhal bilinen bir damardır.
Halil, dedi ki: Eğer bu damar el kısmında kesilecek olursa kanı asla durmaz.
İşte bu her bir organda belli bir isimle bilinen bir dalı bulunan bir can
damarıdır.
Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) onun için mescitte bir çadır kurmuştu. " Buradan da
mescitte uyumanın caiz olduğu, hastanın -yaralı olsa dahi mescidde kalmasının
da caiz olduğu hükmü anlaşılmaktadır .
67 - (1769) حدثنا
أبو كريب.
حدثنا ابن
نمير عن هشام.
أخبرني أبي عن
عائشة؛
أن
سعدا قال،
وتحجر كلمه
للبرء، فقال:
اللهم! إنك
تعلم أن ليس
أحد أحب إلي
أن أجاهد فيك،
من قوم كذبوا
رسولك (صلى
الله عليه
وسلم) وأخرجوه.
اللهم! فإن
كان بقي من
حرب قريش شيء
فأبقني أجاهدهم
فيك. اللهم!
فإني أظن أنك
قد وضعت الحرب
بيننا وبينهم.
فإن كنت وضعت
الحرب بيننا
وبينهم
فافجرها
واجعل موتي
فيها. فانفجرت
من لبته. فلم
يرعهم (وفي
المسجد معه
خيمة من بني غفار)
إلا والدم
يسيل إليهم.
فقالوا: يا
أهل الخيمة!
ما هذا الذي
يأتينا من
قبلكم! فإذا
سعد جرحه يغذ
دما. فمات
منها.
4575-67/5-
Bize Ebu Kureyb tahdis etti, bize İbn Numeyr, Hişam'dan tahdis etti, bana
babamın Aişe’DEN haber verdiğine göre Sa'd yarası kuruyup iyileşmek üzere iken
şöyle dedi: Allah'ım! Sen de biliyorsun ki senin Rasulünü yalanlayıp onu
(yurdundan) dışarı çıkarmış bir kavme karşı senin yolunda cihad etmekten daha
çok hiçbir kimse ile cihad etmeyi arzu etmem. Eğer Kureyşliler ile savaşmak
adına daha birşeyler kalmışsa beni hayatta bırak da senin yolunda onlarla cihad
edeyim. Allah'ım ben gerçekten öyle düşünüyorum ki artık bizimle onlar
arasındaki savaşı sona erdirdin. Eğer bizimle onlar arasında savaşı sona
erdirdiysen bu yaramı yeniden aç ve onun sebebi ile ölümümü taktir buyur. Bunun
neticesinde yarası gırtlağından işlemeye başladı. Mescitte onunla beraber Gifar
oğullarının çadırı da bulunuyor iken ansızın kanın kendilerine doğru akmasından
başka bir şeyonları ürkütmedi. Bunun üzerine: Ey çadırdakiler! Sizin
tarafınızdan bize doğru bu gelen ne, dediler. Bir de baktılar ki Sa'd'ın
yarasından kan fışkırıyor. O yara sebebi ile -yüce Allah'ın rahmeti ona- vefat
etti.
68 - (1769) وحدثنا
علي بن الحسين
بن سليمان
الكوفي. حدثنا
عبدة عن هشام،
بهذا
الإسناد،
نحوه. غير أنه قال:
فانفجر من
ليلته. فما
زال يسيل حتى
مات. وزاد في
الحديث قال:
فذاك حين يقول
الشاعر:
ألا
يا سعد سعد
بني معاذ * فما
فعلت قريظة
والنضير
لعمرك
إن سعد بني
معاذ * غداة
تحملوا لهو
الصبور
تركتم
قدركم لا شيء
فيها * وقدر
القوم حامية تفور
وقد
قال الكريم
أبو حباب *
أقيموا،
قينقاع، ولا تسيروا
وقد
كانوا
ببلدتهم
ثقالا * كما
ثقلت بميطان
الصخور
4576-68/6-
Bize Ali b. el-Huseyn b. Süleyman el-Kufi de tahdis etti, bize Abde, Hişam’DAN
bu isnad ile hadisi buna yakın olarak rivayet etti ancak o rivayetinde şunları
söyledi: O gece yarası tekrar açıldı ve ölünceye kadar yarasından akan kan
durmadı. Hadiste ayrıca şunları da ilave etti: İşte bu (zaman) şairin şunları
söylediği zamandı:
"Dikkat edin'ey
Beni Mudz'ın Sa'd'ı. Kurayza ile Nadir ne yaptı? Ömrüne yemin olsun ki, Beni
Mudz'ın Sa'd'ı Onların göçtükleri sabahı yalnız başına sabreden idi.
Çömleğinizi içi boş olarak bıraktınız.
Halbuki bu kavmin
çömleği kaynamış taşıyordu Cömert kerem"sahibi Ebu Hubab:
Durun Kaynuka gitmeyin
demişti
Bunlar memleketlerinde
ağır idiler. Meytan'daki kayaların ağır olduğu gibi. "
Yalnız Müslim rivayet
etmiştir
AÇIKLAMA: (4575) "Sa'd'ın yarası iyileşmek üzere kurumuş
idi." Burada geçen "elkelm" yara demektir. Tehaccara: kurudu,
demektir.
"Eğer bizimle onlar
arasında savaşı sona erdirdiysen ... " Bu yasaklanmış olan ölüm, temenni
türünden değildir. Çünkü yasak olan ölümü temenni etmek başına gelen bir zorluk
ve sıkınlıdan dolayı olanıdır. Sa'd ise yarasının açılmasını şehid olmak isteği
ile dilemişti.
"Yara boğazından
açıldı." Güvenilir asıl nüshaların çoğunda bu şekilde boğaz anlamındaki
"lebbe" lafzı iledir. Bazı asıl nüshalarda ise lam harfi kesreli ve
lamdan sonra med harfi şeklindeki ya ile: "lit'' şeklindedir. Bu da boynun
yan tarafı demektir. Bazılarında ise "gece" anlamındaki
"leyle" diye kaydedilmiştir. Kadı Iyaz, dedi ki: İşte doğrusu budur.
Nitekim bundan sonraki rivayetlerde ravilerin ittifakla kaydettikleri de
böyledir.
"Onları
ürkütmedi" yani ansızın o kanı gördüler ve beklemedikleri bir zamanda kan
onların bulundukları tarafa aklı.
"Sa'd'ın yarasından
kan akmakta olduğunu gördüler." "Yeğizzu: Akkar" fiili güvenilir
birçok asıl nüshada bu şekildedir. Kadı lyaz bunu ravilerin büyük çoğunluğundan
da böylece nakletmiştir. Bazı nüshalarda ise gayn harfi sakin, dal harfi ötreli
"yağzü" şeklindedir. Her ikisi de sahihtir. Akar anlamındadır.
Birinci şekil olan "yeğizu: Sürekli akar anlamındadır. Diğeri ise
"akar" demektir. Nitekim diğer rivayette de: "Ölünceye kadar
kanı akıp durdu" denilmektedir.
Şiirdeki "dikkat ey
Sa'd! Beni Muaz'ın Sa'd'ı. Kurayza ile Nadir ne yaptı" beyiti nüshaların
bir çoğunda bu şekildedir. Kadı Iyaz da birçoğundan bu şekilde nakletmiştir.
Bazılarında ise "fema" yerine "lemma" şeklindedir demiş ve
doğru olan siyer kaynaklarında bilinen de budur demiştir.
"Çömleğinizi içi
boş olarak bıraklınız ... taşıyor." Bu yardımcı olacak kimsenin
bulunmamasını anlatan bir temsildir. "Çömleğinizi bırakbnız" sözleri
ile kastettiği antlaşmalıların azlığı sebebi ile Evs'lilerdir. Çünkü sizin
antlaşmalılarınız Kurayzalılardır. İşte onlar öldürülmüş bulunuyorlar. "Halbuki
o kavmin çömleği kaynamış taşıyor" sözleri ile de (diğer) antlaşmalıları
olan Kaynukaoğulları hakkında şefaat etmek (Htimasta bulunmak) için çıkışlarına
işaret etmektedir. Sonunda Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) onları
karşılıksız serbest bıraktı ve Abdullah b. Ubeyy b. Selül'ün ricası ile onlara
ilişmedi. İşte öbür beyitte sözü geçen Ebu Hubab da odur.
"Meytan"
Muzeyneoğulları diyarında Hicaz topraklarında bir dağın adıdır. Ebu Ubeyd el
Bekri ve bir topluluk ise mim harfi kesreli olarak "mitan" diye söylenir
demişlerdir. Sahih ve meşhur olan da budur. Müslim'in bazı nüshalarında ise
sonu re harfi ile "meytar" diye kaydedilmiştir. Kadı Iyaz, dedi ki:
İbn Mahan'ın rivayetinde ise haytandır. Doğrusu ise birincisidir. Şair bu
sözleri ile Sa'd'ı antlaşmalıları olan Kurayzaoğulları'nı bırakmaya teşvik
etmekti. Onlar hakkında verdiği hüküm sebebi ile de onu kınamakta ve ona
Abdullah b. Ubey'in yaptığını hatırlatmakta ve onu antlaşmalıları
Kaynukaoğulları hakkındaki şeffati (iltiması) sebebi ile övmektedir.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan: