|
SAHİH-İ MÜSLİM |
CİHAD VE SİYER |
17 - باب
كيفية قسمة
الغنيمة بين
الحاضرين
17/19- GANİMETİN HAZIR BULUNANLAR
ARASINDA NASIL PAYLAŞTIRILACAĞI BABI
57 - (1762) حدثنا
يحيى بن يحيى
وأبو كامل
فضيل بن حسين
كلاهما عن
سليم. قال
يحيى: أخبرنا
سليم بن أخضر
عن عبيدالله
بن عمر. حدثنا
نافع عن
عبدالله بن عمر؛
أن
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم قسم في
النفل: للفرس
سهمين وللرجل
سهما.
4561-57/1-
Bize Yahya b. Yahya ve Ebu Kamil Fuday! b. Husayn ikisi Süleym'den tahdis etti,
Yahya, dedi ki: Bize Süleym b. Ahdar, Ubeydullah b. Ömer'den haber verdi, bize
Nafi', Abdullah b. Ömer'den tahdis ettiğine göre ResuluIlah (Sallallahu aleyhi
ve Sellem) nefel'de ata iki pay ve adama da bir pay verdi.
Diğer tahric: Tirmizi,
1554
(1762) - حدثناه
ابن نمير.
حدثنا أبي.
حدثنا
عبيدالله، بهذا
الإسناد،
مثله. ولم
يذكر: في
النفل.
4562-
.. ./2- Bunu bize İbn Numeyr tahdis etti, bize babam tahdis etti, bize
Ubeydullah bu isnad ile aynısını tahdis etti ama: "Nefel'de" lafzını
zikretmedi.
Yalnız Müslim rivayet
etmiştir
AÇIKLAMA: "Rasuluilah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) nefel'de (ganimette) ata iki pay verdi." Hadis
rivayetlerin bir çoğunda bu şekilde "ata iki pay ve adama bir pay
verdi" şeklindedir. Bazılarında ise "ata iki pay piyade kişiye bir
pay" racul (adam) kelimesinde ra harfinden sonra elif ile
"erracil" diye rivayet edilmiştir. Bazılarında ise (at anlamındaki
feras kelimesi yerine fe harfinden sonra elif getirerek süvari anlamındaki
faris şeklindedir) süvariye de iki pay diye rivayet edilmiştir.
Burada nefel’DEN kasıt
da ganimettir. Ona nefel adının verilmesi sözlük anlamı itibari ile ganimete de
nefel denilmesinden dolayıdır. Çünkü sözlükte nefel fazlalık ve bağış
anlamındadır. İşte bu da yüce Allah'tan gelen bir bağıştır. Çünkü ganimet diğer
ümmetler arasından bu ümmete helal kılınmıştır.
İlim adamları süvarinin
ve piyadenin ganimetten alacağı pay hususunda ihtilaf etmişlerdir. Cumhur, dedi
ki: Piyadenin bir payı, süvarinin üç payı vardır. İkisi atından dolayı biri de
kendisinden dolayıdır. Bu görüşü benimseyenler arasında İbn Abbas, Mücahid,
Hasan, İbn Sirin, Ömer b. Abdulaziz, Malik, Evzai, Sevri, Leys, Şafii, Ebu
Yusuf, Muhammed, Ahmed, İshak, Ebu Ubeyd, İbn Cerir ve daha başkaları vardır.
Ebu Hanife ise süvariye
sadece iki pay verilir. Biri ata biri de süvarinin kendisine demiştir.
İlim adamları der ki:
Onun bu kanaatini Ali ve Ebu Musa’DAN gelen rivayetler dışında kimse paylaşmış
değildir.
Cumhurun delili bu
hadis-i şeriftir. Bu ise hadisi "ata iki pay, adama bir pay" diyerek
"racul: adam" kelimesini elifsiz rivayet edenlerin rivayetine göre
gayet açıktır. Ve çoğunluğun rivayeti de bu şekildedir. "Racil:
Süvari" diye rivayet edenlerin bu rivayeti de ihtimal dahilindedir. O
halde bu rivayeti her iki rivayeti birbiri ile cem ve telif etmek için birinci
rivayete uygun olarak yorumlamak izlenilmesi gereken biricik yoldur.
Hem bizim (Şafii) mezhebimiz
alimleri hem başkaları der ki: Bu ihtimali İbn Ömer'in bu hadisin bundan başka
gelen rivayetinde müfesser olarak varid olan lafızları ortadan kaldırmaktadır.
Bu da Ebu Muaviye, Abdullah b. Numeyr, Ebu Üsame ve başkalarının kendi
isnatları ile ondan naklettikleri bir rivayettir. Buna göre Rasulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) bir adama ve atına, kendisine bir, atına da iki
payolmak üzere üç pay vermiştir. Bunun bir benzeri de İbn Abbas'ın ve Ebu Amre
el-Ensarı (r.a.)'nın naklettikleri rivayettir. Allah en iyi bilendir.
Eğer süvari birden çok
at ile katılacak olursa yalnızca bir ata pay verilir.
Cumhurun kanaati budur.
Hasan, Malik, Ebu Hanife, Şafii ve Muhammed b. el-Hasen (r.a.) bunlar
arasındadır. Evzai, Sevri, Leys ve Ebu Yusuf ise (r.a.) iki ata pay verilir
demişlerdir. Yıne bunun aynısı Hasan, Mekhul, Yahya el-Ensari, İbn Vehb ve
ondan başka Maliki alimlerinden rivayet edilmiştir. Ayrıca şunu da
söylemişlerdir: Hiçbir kimse iki attan fazlasına pay verilir dememiştir. Ancak
Süleyman b. Musa'dan verilir, dediği şeklindeki rivayet müstesnadır. Allah en
iyi bilendir.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan:
18/20-BEDİR
GAZASINDA MELEKLER İLE YARDIM GÖNDERİLMESİ VE GANİMETLERİN MÜBAH KILINMASI