|
SAHİH-İ MÜSLİM |
CİHAD VE SİYER |
4 - باب
تحريم الغدر
4/6- SÖZÜNDE DURMAMANIN
HARAM OLDUĞU BABI
9 - (1735) حدثنا
أبو بكر بن
أبي شيبة.
حدثنا محمد بن
بشر وأبو
أسامة. ح
وحدثني زهير
بن حرب
وعبيدالله بن
سعيد (يعني
أبا قدامة
السرخسي).
قالا: حدثنا يحيى
(وهو القطان).
كلهم عن
عبيدالله. ح
وحدثنا محمد
بن عبدالله بن
نمير (واللفظ
له). حدثنا أبي.
حدثنا
عبيدالله عن
نافع،
عن ابن عمر،
قال:
قال
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم (إذا جمع
الله الأولين
والآخرين يوم
القيامة،
يرفع لكل غادر
لواء، فقيل:
هذه غدرة فلان
بن فلان(.
4504-9/1- Bize Ebu Bekr b.
Ebu Şeybe tahdis etti, bize Muhammed b. Bişr ve Ebu Üsame tahdis etti. (H.)
Bana Zuheyr b. Harb ve Ubeydullah b. Said -yani Ebu Kudame es-Serahsi- tahdis
edip (Ebu Üsame ile), dedi ki: Bize Yahya -ki o el-Kattan'dır- tahdis etti,
hepsi Ubeydullah'dan rivayet etti. (H.) Bize Muhammed b. Abdullah b. Numeyr
-lafız ona ait olmak üzere- de tahdis etti, bize babam tahdis etti, bize
Ubeydullah, Nafi’DEN tahdis etti, o İbn Ömer'den şöyle dediğini rivayet etti:
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Allah kıyamet gününde ilkleri
ve sonrakileri bir araya getirip toplayacağı zaman, sözünde durmayan herkes
için bir sancak yükseltilecek ve: İşte bu filan oğlu filanın sözünde
durmayışının alametidir, denilecek" buyurdu.
Diğer tahric: Ebu Bekr
b. Ebu Şeybe ve Muhammed b. Abdullah b. Numeyr'in rivayetlerini Müslim yalnız
başma rivayet etmiştir; Zuheyr b. Harb'in rivayetini Buhari, 6177 -muhtasar-
(1735) - حدثنا
أبو الربيع
العتكي. حدثنا
حماد. حدثنا أيوب.
ح وحدثنا
عبدالله بن
عبدالرحمن
الدارمي. حدثنا
صخر بن
جويرية.
كلاهما عن
نافع، عن ابن عمر،
عن النبي صلى
الله عليه
وسلم، بهذا
الحديث.
4505- .. ./2- Bize Ebu
Rabi' el-Ateki tahdis etti, bize Hammad tahdis etti, bize Eyyub tahdis etti.
(H.) Bize Abdullah b. Abdurrahman ed-Darimi de tahdis etti, bize Affan tahdis
etti, bize Sahr b. Cuveyriye tahdis etti, her ikisi Nafi'den, o İbn Ömer'den, o
Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'den bu hadisi rivayet etti.
Diğer tahric: Tirmizi,
1581
10 - (1735) وحدثنا
يحيى بن أيوب
وقتيبة وابن
حجر عن إسماعيل
ابن جعفر، عن
عبدالله بن
دينار؛ أنه
سمع عبدالله
بن عمر يقول:
قال
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم (إن
الغادر ينصب
الله له لواء
يوم القيامة.
فيقال: ألا هذه
غدرة فلان(
4506-10/3- Bize Yahya b.
Eyyub da tahdis etti, bize Kuteybe ve İbn Hucr, İsmail b. Cafer'den tahdis
etti, o Abdullah b. Dinar'dan rivayet ettiğine göre Abdullah b. Ömer'i şöyle
derken dinlemiştir: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Şüphesiz
sözünde durmayana Allah kıyamet gününde bir sancak dikecek ve: Haberiniz olsun
bu filanın sözünde durmayışının alametidir" denilecektir.
Yalnız Müslim rivayet
etmiştir
11 - (1735) حدثني
حرملة بن
يحيى. أخبرنا
ابن وهب.
أخبرني يونس
عن ابن شهاب،
عن حمزة وسالم
ابني عبدالله؛
أن عبدالله بن
عمر، قال:
سمعت
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم يقول
(لكل غادر
لواء يوم
القيامة(.
4507-11/4- Bana Harmele
b. Yahya tahdis etti, bize İbn Vehb haber verdi, bana Yunus, İbn ŞihSb'dan haber
verdi, o Abdullah'ın oğulları Hamza ve Salim'den rivayet ettiğine göre Abdullah
b. Ömer, dedi ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'i: "Sözünde
durmayan her bir kişi için kıyamet gününde bir sancak olacaktır"
buyururken dinledim.
Yalnız Müslim rivayet
etmiştir
12 - (1736) وحدثنا
محمد بن
المثنى وابن
بشار. قالا:
حدثنا ابن أبي
عدي. ح وحدثني
بشر بن خالد.
أخبرنا محمد
(يعني ابن
جعفر). كلاهما
عن شعبة، عن
سليمان، عن
أبي وائل، عن
عبدالله،
عن
النبي صلى
الله عليه
وسلم. قال (لكل
غادر لواء يوم
القيامة.
يقال: هذه
غدرة فلان(.
4508-12/5- Bize Muhammed
b. el-Müsenna ve İbn Beşşar da tahdis edip, dedi ki: Bize İbn Ebu Adiyy tahdis
etti. (H.) Bana Bişr b. Halid de tahdis etti, bize Muhammed -yani b. Cafer-
haber verdi, ikisi Şu'be'den o Süleyman'dan, o Ebu Vai!'den, o Abdullah'tan, o
Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'den: "Kıyamet gününde sözünde durmayan
her bir kişi için bir sancak bulunacak ve: Bu filanın sözünde durmayışı{nın
alameti)dir denilecektir." buyurdu.
Diğer tahric: Buhari,
3186, 3187; İbn Mace, 2872
(1736) وحدثناه
إسحاق بن
إبراهيم.
أخبرنا النضر
بن شميل. ح
وحدثني
عبيدالله بن
سعيد. حدثنا
عبدالرحمن.
جميعا عن
شعبة، في هذا
الإسناد. وليس
في حديث
عبدالرحمن
(يقال: هذه
غدرة فلان(.
4509- .. ./6- Bunu bize
İshak b. İbrahim de tahdis etti, bize Nadr b. Şumeyl haber verdi. (H.) Bana
Ubeydullah b. Said de tahdis etti, bize Abdurrahman tahdis etti, hepsi
Şu'be'den bu isnad ile rivayet etti. Ama Abdurrahman'ın hadisi rivayetinde:
"Bu filanın sözünde durmayışıdır denilecektir" ibaresi
bulunmamaktadır.
13 - (1736) وحدثنا
أبو بكر بن
أبي شيبة.
حدثنا يحيى بن
آدم عن يزيد
بن
عبدالعزيز،
عن الأعمش، عن
شقيق، عن
عبدالله. قال:
قال
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم (لكل
غادر لواء يوم
القيامة يعرف
به. يقال: هذه
غدرة فلان(.
4510-13/7- Bize Ebu Bekr
b. Ebu Şeybe de tahdis etti, bize Yahya b. Adem, Yezid b. Abdulaziz'den tahdis
etti, o A'meş'den, o Şakik'den, o Abdullah'tan şöyle dediğini rivayet etti: Rasulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Sözünde durmayan her bir kimse için
kıyamet gününde kendisi ile tanınacağı bir sancağı bulunacak ve: Bu filanın
sözünde durmayışı(nın alameti)dir denilecektir" buyurdu.
14 - (1737) حدثنا
محمد بن
المثنى
وعبيدالله بن
سعيد. قالا:
حدثنا
عبدالرحمن بن
مهدي عن شعبة،
عن ثابت، عن
أنس. قال:
قال
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم (لكل
غادر لواء يوم
القيامة يعرف
به(.
4511-14/8- Bize Muhammed
b. el-Müsenna ve Ubeydullah b. Said tahdis edip, dedi ki: Bize Abdurrahman b.
Mehdi, Şu'be'den tahdis etti, o Sabit'den, o Enes’DEN şöyle dediğini rivayet
etti: Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Sözünde durmayan her bir
kişinin kıyamet gününde kendisi ile tanınacağı bir sancağı olacaktır"
buyurdu.
Diğer tahric: Buhari,
3186, 3187
15 - (1738) حدثنا
محمد بن
المثنى
وعبيدالله بن
سعيد. قالا:
حدثنا
عبدالرحمن.
حدثنا شعبة عن
خليد، عن أبي
منضرة، عن أبي
سعيد،
عن
النبي صلى
الله عليه
وسلم. قال: (لكل
غادر لواء عند
أسته يوم
القيامة(.
4512-15/9- Bize Muhammed
b. el-Müsenna ve Ubeydullah b. Said tahdis edip, dedi ki: Bize Abdurrahman
tahdis etti, Şu'be, Huleyd’DEN tahdis etti, o Ebu Nadra'dan, o Ebu Said'den, o Nebi
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'den: "Sözünde durmayan her bir kişi için
kıyamet gününde arkasında bir sancak dikilecektir" buyurduğunu rivayet
etti.
Yalnız Müslim rivayet
etmiştir
16 - (1738) حدثنا
زهير بن حرب.
حدثنا
عبدالصمد بن
عبدالوارث.
حدثنا
المستمر بن
الريان. حدثنا
أبو نضرة عن
أبي سعيد. قال:
قال
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم (لكل
غادر لواء يوم
القيامة يرفع
له بقدر غدره.
ألا ولا
غادر أعظم
غدرا من أمير
عامة(.
4513-16/10- Bize Zuheyr
b. Harb tahdis etti, bize Abdussamed b.
Abdulvaris tahdis etti,
bize el-Müstemir b. el-Reyyan tahdis etti, bize Ebu Nadra, Ebu Said'den şöyle
dediğini tahdis etti: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu:
"Kıyamet gününde sözünde durmayan her bir kimse için sözünde durmadığı
miktar kadar kendisi için yükseltilecek bir sancağı bulunacaktır. Dikkat edin!
Kamu emirinin sözünde durmayışından daha büyük bir gadr de yoktur"
buyurdu.
Yalnız Müslim rivayet
etmiştir
AÇIKLAMA: Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in (4504) "Kıyamet gününde sözünde durmayan
her bir kimse için bir sancak dikilecektir ... " bir rivayette (4511)
"Kendisi ile tanınacağı" kaydı ile birlikte bir diğer rivayette
(4512) "sözünde durmayan her bir kimsenin kıyamet gününde arkasında bir
sancağı bulunacaktır" bir diğer rivayette (4513) "sözünde durmayan
her bir kimse için kıyamet gününde sözünde durmadığı kadarı ile kendisi için
yükseltilecek bir sancağı bulunacaktır. .. " buyurmaktadır.
Dil bilginleri der ki:
Liva (sancak) büyük bayrak demektir. Bunu ancak savaş ordusunun kumandam yahut
da ordunun yapacağı çağrı görevlisi taşır. Diğer insanlar da ona uyar.
İlim adamları der ki:
Sözünde durmayan her bir kişinin bir sancağının olması demek onun insanlar
arasında kendisi ile şöhret kazanıp tanınacağı bir alametinin bulunması
demektir. Çünkü sancağın konusu başkanın bulunduğu yerin alameti olarak bunu
yaygınlaştırmaktır. Araplar bu yolla teşhir etmek maksadı ile sözünde durmayan
kimsenin bu durmayışı sebebi ile kalabalık pazarlarda sancaklar dikerlerdi.
Sözünde durmayan
(el-gadir) ise bir husus ile ilgili söz verip sözünün gereğini yerine
getirmeyen kimsedir.
Bu hadisler sözünde
durmayışının pek büyük bir haram olduğu beyan edilmektedir. Özellikle de kamu
üzerinde yetkili görev sahibi kimseler için bu böyledir. Çünkü onun sözünde
durmayıp gaddarlık etmesinin zararı kendisinin sınırlarını aşarak pek çok
kimseye ulaşır. Böyle bir kimsenin sözünde durma gücü dolayısı ile sözünde
durmama gibi bir zorunluluğu da yoktur diye de açıklanmıştır. Nitekim Müslim'in
Sahihi'nde hükümdarın yalan söylemesinin büyüklüğü ile ilgili hadis de buna
benzemektedir. Meşhur olan da bu hadisin sözünde durmayan (görevini kötüye
kullanan) gaddar imamın yerilmesi hakkında zikredildiğidir.
Kadı Iyaz iki ihtimali
sözkonusu etmektedir: Biri bu ihtimaldir. Bu da imamın yönettiği kimselere
kafirlere ve başkalarına verdiği ahit ve sözlerini bozması yahut da yönettiği
kimselerin faydası için üstlendiği gereklerini yerine getirmeyi ve bu
yükümlülüğü gerektiği gibi korumayı taahhüt ettiği emanete hainliğidir. Onlara
hainlik edip, onlara şefkatli davranmayıp, yumuşak davranmayı bırakacak olursa
sözünün gereğini yerine getirmemiş olur.
İkinci ihtimal ise
bununla yönetilenlerin imama verdikleri sözde dur mayışlarının yasaklandığının
kastedilmiş olmasıdır. Bu sebeple onlar ona karşı itaatsizlik etmemeli ve sonuç
olarak fime doğuracağından korkulan herhangi bir işe kalkışmamalıdırlar.
Doğrusu ise birincisidir. En iyi bilen Allah'tır.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan:
5/7- SAVAŞTA
ALDATMANIN CAİZ OLDUĞU BABI