|
SAHİH-İ MÜSLİM |
Kasame, Muharib, Kısas ve Diyet |
3- TAŞ VE BENZERİ KESKİN
VE SİVRİ ŞEYLER İLE AĞIR ŞEYLERLE ÖLDÜRME HALİNDE KISASIN SABİT OLDUĞU VE
KADINA KARŞILIK ERKEĞİN ÖLDÜRÜLMESİ BABI
4337-15/1- Bize Muhammed b. el-Müsenna ve
Muhammed b. Beşşar -lafız İbnu'l-Müsenna'ya ait olmak üzere- tahdis
edip, dediler ki: Bize Muhammed b. Cafer tahdis etti,
bize Şu'be, Hişam b. Zeyd'den tahdis etti, o Enes b. Malik'den rivayet ettiğine göre Yahudi birisi bir cariyeyi
(kızı) gümüş zinetleri dolayısı ile öldürmüşlü. Onu
taşla öldürmüşlü. (Enes), dedi ki: O cariye Nebi (Sallallahu
aleyhi ve Sellem)'e henüz can çekişmekte iken
getirildi. Rasulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) ona: "Seni filan mı
öldürdü" diye sordu. O da başı ile, hayır diye işaret etti. İkinci bir
defa daha ona (birisini) sordu, o da başı ile hayır diye işaret etti. Sonra
üçüncü bir defa daha ona sordu, bu sefer evet manasına başı ile işaret edince Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) de onu iki taş arasında (ezerek) öldürdü.
Diğer tahric: Buhari, 5295 -muallak
olarak-, 6877, 6879; Ebu Davud,
4529; Nesai, 4793; İbn Mace, 2666
4338- .. ./2- Bana Yahya
b. Habib el-Harisı de tahdis
etti, bize Halid -yani b. el-Haris- tahdis etti (H.) Bize Ebu Kureyb de tahdis etti, bize İbn İdris tahdis etti, her ikisi Şu'be'den bu isnad ile buna yakın
olarak hadisi rivayet etti. İbn İdris'in hadisi
rivayetinde: Başını iki taş arasında ezdi, demiştir.
4339-16/3- Bize Abd b. Humeyd tahdis
etti, bize Abdurrezzak tahdis
etti, bize Ma'mer, Eyyub'dan
haber verdi, o Ebu Kilabe'den,
o Enes'den rivayet ettiğine göre Yahudilerden bir
adam Ensar'dan bir cariyeyi (kızı) sahip olduğu süs
eşyaları için öldürdü. Sonra onu kuyuya attı ve başını da taşla ezdi. O Yahudi
yakalanıp Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem)'in huzuruna getirilince, ölünceye
kadar taşlanmasını emir buyurdu ve ölünceye kadar taşland!.
Diğer tahric: Ebu Davud,
4528; Nesai, 4055, 4056;
4340- ... /4- Bana İshak
b. Mansur da tahdis etti, bize Muhammed b.
Bekr haber verdi, bize İbn Cureyc haber verdi, bana Ma'mer Eyyub'dan bu isnad ile aynısını
haber verdi.
4341-17/5- Bize Heddan b. Halid de tahdis etti, bize Hemmam tahdis etti, bize Katade, Enes b.
Malik'den tahdis ettiğine
göre bir cariyenin başının iki taş arasında ezilmiş olduğu görülünce ona: Bunu
sana kim yaptı, filan mı, filan mı diye sordular. Sonunda bir yahudinin adını söylediklerinde o da başı ile işaret etti.
Yahudi yakalanınca ikrar etti. Bunun üzerine Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'de
başının taşlar arasında ezilmesini emir buyurdu.
Diğer tahric: Buhari, 24136, 2746
-uzunca-, 6876, 6884; Ebu Davud,
4527; Tirmizi, 1394; Nesai,
4756 -uzunca; İbn Mace4756
AÇIKLAMA: (4337)
"Bir Yahudi gümüş süs eşyaları dolayısı ile bir cariyeyi (kızı) öldürdü
... İki taş arasında ezerek onu öldürdü." Bir rivayette (4339) "Ensar'dan bir cariyeyi süs eşyaları dolayısıyla öldürdükten
sonra onu bir kuyuya attı. .. Ölünceye kadar taşlandı." Bir diğer
rivayette (4341) "Bir cariye başı iki taş arasında ezilmiş olduğu halde
bulundu ... taşla başının ezilmesini emir buyurdu."
Dat harfi ile "evdah" diğer
rivayette açıklandığı gibi gümüş parçaları(ndan süs
eşyası) demektir.
(4337) "Henüz can
çekişirken" ramak geride kalan hayat ve ruh kalıntısı demektir. Kalib ise kuyu demektir.
Hadisteki (4338) iki taş
arasında ezdi" (4341) "taşlarla onu ezdi" ve (4339) "onu
taşa tuttu" bütün bu lafızların anlamı birdir. Çünkü başını bir taşın
üzerine koyup bir diğer taşı da ona atın ca taşa
tutulmuş (recm) olur ve başı ezilmiş (rad ve radh) olur. Bununla
birlikte başını ezmekle birlikte bildiğimiz manada onu taşa tutarak recm etmiş olma ihtimaİi de
vardır. Çünkü: "Sonra onu kuyuya attı" denilmektedir.
Bu hadisten çeşitli
hükümler anlaşılmaktadır:
1. Kadın karşılığında
erkek öldürülür. Bu muteber kimselerin icmaı ile
kabul edilmiş bir husustur.
2. Kasten cinayet
işleyen bir kimse öldürdüğü şekilde kısas olarak öldürülür. Eğer kılıçla
öldürmüşse o da kılıçla öldürülür, taş yahut ahşap ya da benzer bir şeyle
öldürmüşse o da onun gibisi ile öldürülür. Çünkü Yahudi kadının başını ezmiş,
buna karşılık onun da başı ezildi.
3. Ağır cisimlerle
öldürmek halinde de kısas sabit olur, kısas yalnız keskin ve sivri şeylerle
öldürme hallerine özel değildir. Şafii, Malik, Ahmed
ve ilim adamlarının büyük çoğunluğunun görüşü budur. Ebu
Hanife ise: Kısas ancak demir, taş ya da ahşap türünden keskinleştirilmiş
aletlerle yahut da mancınık gibi veya ateşe atmak gibi insanları öldürüldüğü
bilinen yollardan birisi ile yapılmışsa sözkonusu
olur. Topuz gibi ağır demir ile öldürülen kimsenin hükmü hakkında ondan farklı
rivayetler gelmiştir. Eğer baston, kamçı, tokat, sopa, yuvarlatılmış ve
sertleştirilmiş çamur ve buna benzer şeyler ile çoğunlukla öldürme kastı ile
kullanılmamakla birlikte öldürme kastı ile öldürmesi halinde sözkonusu olan şibuhamd (kasta
benzer) sureti ile cinayet işlenmiş ise Malik ve Leys
kısas gerekir derken Şafii, Ebu Hanife, Evzai, Sevri, Ahmed,
İshak, Ebu Sevr, ashab ve
tabiin ile onlardan sonra gelen ilim adamlarının büyük çoğunluğu bunda kısasın sözkonusu olmayacağını söylemişlerdir. Allah en iyi
bilendir.
4. Müslümanı
öldüren kimseye kısas uygulamak kap eder.
5. Yaralı kimseye seni
kim yaraladı diye sormak caizdir. Böyle bir sorunun faydası takip edilmesi için
itham edilenin bilinmesidir. Eğer o da ikrar ederse onun aleyhine öldürme suçu
sabit olur. Şayet inkar ederse yemin etmekle birlikte sözü kabul edilir. Böyle
bir yaralanmışın sözü ile tek başına ona bir şey düşmez. Hem bizim hem de büyük
çoğunluğun görüşü budur. Daha önce kasame bahsinde
ise İmam Malik'in mezhebine göre itham olunanın aleyhine yalnızca yaralının
sözü ile öldürmesinin sabit olacağı görüşü geçmiş bulunmaktadır. Onlar bu
görüşlerini bu hadise dayandırırlar. Ancak böyle bir delillendirme
batıldır. Çünkü Yahudi sözünü ettiğimiz rivayetlerin birisinde Müslim'in de
açıkça ifade ettiği gibi itiraf etmiş ve "ancak bu itirafı sebebi ile
öldürülmüştü". Allah en iyi bilendir.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan: