|
SAHİH-İ MÜSLİM |
YEMİN |
باب نذر
الكافر، وما
يفعل فيه إذا
أسلم
12- KAFİRİN ADAK ADAMASI
VE MÜSLÜMAN OLMASI HALİNDE ONA DAİR NE YAPACAĞI BABI
27 - (1656) حدثنا
محمد بن أبي
بكر المقدمي
ومحمد بن المثنى
وزهير بن حرب
(واللفظ
لزهير). قالوا:
حدثنا يحيى
(وهو ابن سعيد
القطان) عن
عبيدالله.
قال: أخبرني
نافع عن ابن
عمر؛ أن
عمر قال: يا
رسول الله!
إني نذرت في
الجاهلية أن
أعتكف ليلة في
المسجد
الحرام. قال
(فأوف بنذرك(.
4268-27/1- Bize Muhammed
b. Ebu Bekr el-Mukaddemi, Muhammed b. el-Müsenna ve Zuheyr b. Harb -lafız
Zuheyr'e ait olmak üzere- tahdis edip, dediler ki: Bize Yahya -ki o b. Said
el-Kattan'dır- Ubeydullah'dan şöyle dediğini rivayet etti: Nafi'nin İbn
Ömef'den bana haber verdiğine göre Ömer, dedi ki: Ey Allah'ın Rasulü! Ben
cahiliye döneminde Mescid-i Haram'da bir gece ilikafta bulunmayı adamıştım,
dedi. Allah Rasulü: "Adağının gereğini yerine getir" buyurdu.
Diğer tahric: Buhari,
2032
(1656) - وحدثنا
أبو سعيد
الأشج. حدثنا
أبو أسامة. ح
وحدثنا محمد
بن المثنى.
حدثنا
عبدالوهاب
(يعني الثقفي).
ح وحدثنا أبو
بكر بن أبي
شيبة ومحمد بن
العلاء
وإسحاق بن إبراهيم.
جميعا عن حفص
بن غياث. ح
وحدثنا محمد
بن عمرو بن
جبلة بن أبي
رواد. حدثنا
محمد بن جعفر.
حدثنا شعبة.
كلهم عن
عبيدالله، عن
نافع، عن ابن
عمر. وقال
حفص، من
بينهم: عن
عمر، بهذا
الحديث. أما
أبو أسامة
والثقفي ففي
حديثهما:
اعتكاف ليلة.
وأما في حديث
شعبة فقال: جعل
عليه يوما
يعتكفه. وليس
في حديث حفص،
ذكر يوم ولا ليلة.
4269- .. ./2- Bize Ebu
Said el-Eşecc de tahdis etti, bize Ebu Üsame tahdis etti (Ho) Bize Muhammed b.
el-Müsenna da tahdis etti, bize Abdülvehhab -yani es-Sekafı- tahdis etti (H.)
bize Ebu Bekr b. Ebu Şeybe, Muhammed b. el-A'la ve İshak b. İbrahim birlikte
Hafs b. Giyas'dan tahdis etti (H.) Bize Muhammed b. Amr b. Cebele b. Ebu Revvad
da tahdis etti, bize Muhammed b. Cafer tahdis etti, bize Şu'be tahdis etti,
hepsi Ubeydullah'dan, o Nafi'den, o İbn Ömer’DEN rivayet etti. Aralarından Hafs
ise: Ömer’DEN deyip bu hadisi rivayet etti. Ebu Üsame ve Sakafı ise hadisi
rivayetlerinde: Bir gece itiMf, dediler. Şu'be ise hadisi rivayetinde: Bir gün
itikafta bulunmayı boynuna borç kıldı denirken, hadisin Hafs tarafından gelen
rivayetinde ne bir günden ne bir geceden söz edilmektedir.
Diğer tahric: Ebu Said
el-Eşec'in hadisini Buhari, 2043; Muhammed b. el-Müsenna'nın hadisini yalnız
Müslim rivayet etmiş olup; Ebu Bekr b. Ebu Şeybe'nin hadisini Buhari, 2042; Ebu
Davud, 3325; Tirmizi, 1539; Nesai, 3829; İbn Mace, 1772, 2129; Muhammed b. Amr
b. Cebele'nin hadisini de yalnız Müslim rivayet etmiştir
28 - (1656) وحدثني
أبو الطاهر.
أخبرنا
عبدالله بن
وهب. حدثنا
جرير بن حازم؛
أن أيوب حدثه؛
أن نافعا
حدثه؛ أن
عبدالله بن عمر
حدثه؛ أن
عمر بن الخطاب
سأل رسول الله
صلى الله عليه
وسلم، وهو
بالجعرانة،
بعد أن رجع من
الطائف، فقال:
يا رسول الله!
إني نذرت في
الجاهلية أن أعتكف
يوما في
المسجد
الحرام. فكيف
ترى؟ قال (اذهب
فاعتكف يوما(.
قال:
وكان رسول
الله صلى الله
عليه وسلم قد
أعطاه جارية
من الخمس.
فلما أعتق
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم سبايا
الناس، سمع
عمر بن الخطاب
أصواتهم
يقولون:
أعتقنا يا
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم. فقال: ما
هذا؟ فقالوا:
أعتق رسول
الله صلى الله
عليه وسلم
سبايا الناس.
فقال عمر: يا
عبدالله! اذهب
إلى تلك
الجارية فخل
سبيلها.
4270-28/3- Bana
Ebu't-Tahir de tahdis etti, bize Abdullah b. Vehb haber verdi, bize Cerir b.
Hazim'in tahdis ettiğine göre Eyyub da kendisine şunu tahdis etti: Nafi'nin
kendisine tahdis ettiğine göre Abdullah b. Ömer kendisine tahdis etti ki: Ömer
b. el-Hattab Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e Taif'den döndükten
sonra Ci'rane'de iken: Ey Allah'ın Rasulü! Ben cahiliye döneminde iken mescidi
haramda bir gün itikafta bulunmayı adamıştım. Şimdi neyi uygun görürsün, dedi.?
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "O halde git ve bir gün itikaf
yap" buyurdu.
(Abdullah b. Ömer), dedi
ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ona ganimetlerin beşte birinden
bir cariye vermişti. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) diğer insanların
esirlerine hürriyetlerini verince Ömer b. el-Hattab onların:
Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) bize hürriyetimizi verdi diyen seslerini işitince Ömer: Bu
ne, dedi. Ona: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) insanların esirlerini
hürriyetlerine kavuşturdu, dediler. Bunun üzerine Ömer: Ey Abdullah! O cariyeye
git ve onu serbest bırak, dedi.
Diğer tahric: Buhari,
3144 -buna yakın-, 4320 -buna yakın muhtasar-; Nesai, 3830 -muhtasar-
(1656) - وحدثنا
عبد بن حميد.
أخبرنا
عبدالرزاق.
أخبرنا معمر
عن أيوب، عن
نافع، عن ابن
عمر. قال: لما
قفل النبي صلى
الله عليه
وسلم من حنين
سأل عمر رسول
الله صلى الله
عليه وسلم عن
نذر كان نذره
في الجاهلية،
اعتكاف يوم.
ثم ذكر بمعنى
حديث جرير بن
حازم.
4271- ... /4- Bize Abd
b. Humeyd de tahdis etti, bize Abdurrezzak haber verdi, bize Ma'mer, Eyyub'dan
haber verdi, o Nafi'den, o İbn Ömer'den şöyle dediğini rivayet etti: Nebi
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) Huneyn’DEN geri döndüğü zaman Ömer (radıyallahu
anh) Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e cahiliye döneminde yapmış
olduğu bir gün itikaf etmek şeklindeki adağı hakkında soru sordu. Sonra da
hadisi Cerir b. Hfuim'in hadisi ile aynı manada zikretti.
2 م - (1656)
وحدثنا أحمد
بن عبدة
الضبي. حدثنا
حماد بن زيد.
حدثنا أيوب عن
نافع. قال: ذكر
عند ابن عمر
عمرة رسول
الله صلى الله
عليه وسلم من
الجعرانة.
فقال: لم
يعتمر منها.
قال: وكان عمر
نذر اعتكاف
ليلة في
الجاهلية. ثم
ذكر نحو حديث
جرير بن حازم
ومعمر عن أيوب.
4272- .. ./5- Bize Ahmed
b. Abde ed-Dabbi de tahdis etti, bize Hammad b.
Zeyd tahdis etti, bize
Eyyub, Nafi'den şöyle dediğini tahdis etti: İbn Ömer'in yanında Rasulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in Ci'rane denilen yerde umre yapmasından söz
edildi. İbn Ömer: Oradan umre yapmadı, dedi. (Devamla), dedi ki: Ömer, cahiliye
döneminde bir gece itikafta bulunmayı adamıştı. Sonra da hadisi Cerir b. Hfuim
ile Ma'mer'in Eyyub'dan rivayet ettiklerine yakın olarak zikretti.
3 م - (1656)
وحدثني
عبدالله بن
عبدالرحمن
الدارمي. حدثنا
حجاج ابن
المنهال.
حدثنا حماد عن
أيوب. ح وحدثنا
يحيى بن خلف.
حدثنا عبدالأعلى
عن محمد بن
إسحاق. كلاهما
عن نافع، عن
ابن عمر، بهذا
الحديث في
النذر. وفي
حديثهما
جميعا: اعتكاف
يوم.
4273- .. ./6- Bana
Abdullah b. Abdurrahman ed-Darimi de tahdis etti, bize Haccac b. el-Mihnal
tahdis etti, bize Hammad Eyyub'dan tahdis etti (H.) Bize Yahya b. Halef de
tahdis etti, bize Abdu'l-A'la, Muhammed b. İshak'dan tahdis etti, ikisi
Nafi'den, o ıbn ümer’DEN adak hakkındaki bu hadisi rivayet etti. Her ikisinin
de hadisi rivayetlerinde: Bir gün itikaf yapmayı... zikretmişlerdir.
Yalnız Müslim rivayet
etmiştir
AÇIKLAMA: Bu babta
Ömer (radıyallahu anh)'ın (4268) "Cahiliye döneminde bir gece itikafta
bulunmayı adadığına" diğer rivayette (4270) "bir gün itikaf yapmayı
adadı. Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) , de ona: Adağını yerine getir,
dedi." hadisi yer almaktadır.
İlim adamları kafirin
yaptığı adağın sahih olup olmadığı hususunda ihtilaf etmişlerdir. Malik, Ebu
Hanife diğer Kufeliler ile mezhep alimlerimizin çoğunluğu sahih olmaz
demişlerdir. Muğire el-Mahzumı, Ebu Sevr, Buhari, İbn Cerir ve mezhep
alimlerimizin bazısı ise sahih olur demişlerdir. Bunların delilleri ise Ömer
(radıyallahu anh) ile ilgili bu hadisin zahirinden anlaşılandır. Birinci
gruptakiler ise buna, bu hadis müstehaplığa yorumlanır diye cevap vermişlerdir.
Yani cahiliye döneminde yaptığın adağın aynısını şimdi de yapman senin için
müstehaptır.
Bu hadis-i şerifte oruç
tutmadan itikaf yapmanın sahih olduğu ve itikaf gündüzün sahih olduğu gibi
geceleyin de sahih olduğu -ister bu tek bir gece ister gecenin bir kısmı ya da
daha fazlası olsun- şeklindeki Şafii'nin ve ona muvafakat edenlerin görüşüne
delalet bulunmaktadır. Bunun da delili Ömer (radıyallahu anh) ile ilgili olan
bu hadis-i şeriftir. Bir günlük itiMfın sözkonusu edildiği rivayete gelince bu
rivayet de bir gece itikaf rivayetine muhalif değildir. Çünkü Nebi (Sallallahu
aleyhi ve Sellem)'e bir gecelik itikafa dair de bir günlük itikafa dair de soru
sormuş ve Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in kendisine adağını yerine
getirmesini emretmiş olma ihtimali vardır. Böylelikle bundan yalnızca gece
itikaf etmenin de sahih olduğu neticesi çıkmaktadır. Ayrıca Nafi'nin İbn
Ömer'den diye rivayet ettiği: "Ömer bir gece mescidi haramda itikaf
yapmayı adamıştı. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e sorunca ona:
Adağını yerine getir
demesi üzerine Ömer de bir gece itikaf yaptı" rivayeti de bunu
desteklemektedir. Bu hadisi Darakutni rivayet etmiş olup: Senedi sabittir
demiştir. İşte Şafii'nin mezhebi de budur. Hasan-ı Basri, Ebu Sevr,
Davud ve İbnu'l-Munzir
de böyle demişlerdir. Aynı zamanda bu görüş, İmam Ahmed’DEN gelen iki
rivayetten daha sahih olanıdır.
İbnu'l-Munzir, dedi ki:
Bu görüş aynı zamanda Ali ve İbn Mesud’DAN da rivayet edilmiştir. İbn Ömer, İbn
Abbas, Aişe, Urve b. ez-Zubeyr, ez-Hadesan, Malik, Evzai, Sevri ve Ebu Hanife
ile kendilerinden gelen iki rivayetten birisine göre Ahmed ve İshak da oruçsuz
itikaf sahih olmaz demişlerdir. İlim adamlarının çoğunluğunun görüşü de budur.
(4272) "İbn Ömer'in
huzurunda Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in Cirane'den yaptığı
umreden söz edildi. O: Oradan umre yapmadı" dedi. Bu açıklama onun bunu
bilmediği şeklinde yorumlanır. Çünkü Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in
Ci'rane'den umre yaptığı sabittir. Sabit olan nefye (olmadığını söylemeye) öncelenir.
Çünkü burada fazladan bir bilgi sözkonusudur.
Nitekim Müslim de Hacc
Kitabı'nda, Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in Huneyn senesinde Ci'rane'den
umre yaptığını Enes (radıyallahu anh)'in rivayeti ile zikretmiş bulunmaktadır.
Allah en iyi bilendir.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan:
13- KÖLELERLE
GEÇİNME VE KÖLESİNE TOKAT ATANIN KEFFARETİ BABI