SAHİH-İ MÜSLİM

ADAK - YEMİN

12- KAFİRİN ADAK ADAMASI VE MÜSLÜMAN OLMASI HALİNDE ONA DAİR NE YAPACAĞI BABI

4268-27/1- Bize Muhammed b. Ebu Bekr el-Mukaddemi, Muhammed b. el-Müsenna ve Zuheyr b. Harb -lafız Zuheyr'e ait olmak üzere- tahdis edip, dediler ki: Bize Yahya -ki o b. Said el-Kattan'dır- Ubeydullah'dan şöyle dediğini rivayet etti: Nafi'nin İbn Ömef'den bana haber verdiğine göre Ömer, dedi ki: Ey Allah'ın Rasulü! Ben cahiliye döneminde Mescid-i Haram'da bir gece ilikafta bulunmayı adamıştım, dedi. Allah Rasulü: "Adağının gereğini yerine getir" buyurdu.

Diğer tahric: Buhari, 2032

4269- .. ./2- Bize Ebu Said el-Eşecc de tahdis etti, bize Ebu Üsame tahdis etti (Ho) Bize Muhammed b. el-Müsenna da tahdis etti, bize Abdülvehhab -yani es-Sekafı- tahdis etti (H.) bize Ebu Bekr b. Ebu Şeybe, Muhammed b. el-A'la ve İshak b. İbrahim birlikte Hafs b. Giyas'dan tahdis etti (H.) Bize Muhammed b. Amr b. Cebele b. Ebu Revvad da tahdis etti, bize Muhammed b. Cafer tahdis etti, bize Şu'be tahdis etti, hepsi Ubeydullah'dan, o Nafi'den, o İbn Ömer’DEN rivayet etti. Aralarından Hafs ise: Ömer’DEN deyip bu hadisi rivayet etti. Ebu Üsame ve Sakafı ise hadisi rivayetlerinde: Bir gece itiMf, dediler. Şu'be ise hadisi rivayetinde: Bir gün itikafta bulunmayı boynuna borç kıldı denirken, hadisin Hafs tarafından gelen rivayetinde ne bir günden ne bir geceden söz edilmektedir.

Diğer tahric: Ebu Said el-Eşec'in hadisini Buhari, 2043; Muhammed b. el-Müsenna'nın hadisini yalnız Müslim rivayet etmiş olup; Ebu Bekr b. Ebu Şeybe'nin hadisini Buhari, 2042; Ebu Davud, 3325; Tirmizi, 1539; Nesai, 3829; İbn Mace, 1772, 2129; Muhammed b. Amr b. Cebele'nin hadisini de yalnız Müslim rivayet etmiştir

4270-28/3- Bana Ebu't-Tahir de tahdis etti, bize Abdullah b. Vehb haber verdi, bize Cerir b. Hazim'in tahdis ettiğine göre Eyyub da kendisine şunu tahdis etti: Nafi'nin kendisine tahdis ettiğine göre Abdullah b. Ömer kendisine tahdis etti ki: Ömer b. el-Hattab Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e Taif'den döndükten sonra Ci'rane'de iken: Ey Allah'ın Rasulü! Ben cahiliye döneminde iken mescidi haramda bir gün itikafta bulunmayı adamıştım. Şimdi neyi uygun görürsün, dedi.? Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "O halde git ve bir gün itikaf yap" buyurdu.

(Abdullah b. Ömer), dedi ki: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ona ganimetlerin beşte birinden bir cariye vermişti. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) diğer insanların esirlerine hürriyetlerini verince Ömer b. el-Hattab onların:

Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bize hürriyetimizi verdi diyen seslerini işitince Ömer: Bu ne, dedi. Ona: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) insanların esirlerini hürriyetlerine kavuşturdu, dediler. Bunun üzerine Ömer: Ey Abdullah! O cariyeye git ve onu serbest bırak, dedi.

Diğer tahric: Buhari, 3144 -buna yakın-, 4320 -buna yakın muhtasar-; Nesai, 3830 -muhtasar-

4271- ... /4- Bize Abd b. Humeyd de tahdis etti, bize Abdurrezzak haber verdi, bize Ma'mer, Eyyub'dan haber verdi, o Nafi'den, o İbn Ömer'den şöyle dediğini rivayet etti: Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Huneyn’DEN geri döndüğü zaman Ömer (radıyallahu anh) Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e cahiliye döneminde yapmış olduğu bir gün itikaf etmek şeklindeki adağı hakkında soru sordu. Sonra da hadisi Cerir b. Hfuim'in hadisi ile aynı manada zikretti.

4272- .. ./5- Bize Ahmed b. Abde ed-Dabbi de tahdis etti, bize Hammad b.

Zeyd tahdis etti, bize Eyyub, Nafi'den şöyle dediğini tahdis etti: İbn Ömer'in yanında Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in Ci'rane denilen yerde umre yapmasından söz edildi. İbn Ömer: Oradan umre yapmadı, dedi. (Devamla), dedi ki: Ömer, cahiliye döneminde bir gece itikafta bulunmayı adamıştı. Sonra da hadisi Cerir b. Hfuim ile Ma'mer'in Eyyub'dan rivayet ettiklerine yakın olarak zikretti.

4273- .. ./6- Bana Abdullah b. Abdurrahman ed-Darimi de tahdis etti, bize Haccac b. el-Mihnal tahdis etti, bize Hammad Eyyub'dan tahdis etti (H.) Bize Yahya b. Halef de tahdis etti, bize Abdu'l-A'la, Muhammed b. İshak'dan tahdis etti, ikisi Nafi'den, o ıbn ümer’DEN adak hakkındaki bu hadisi rivayet etti. Her ikisinin de hadisi rivayetlerinde: Bir gün itikaf yapmayı... zikretmişlerdir.

Yalnız Müslim rivayet etmiştir

AÇIKLAMA: Bu babta Ömer (radıyallahu anh)'ın (4268) "Cahiliye döneminde bir gece itikafta bulunmayı adadığına" diğer rivayette (4270) "bir gün itikaf yapmayı adadı. Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) , de ona: Adağını yerine getir, dedi." hadisi yer almaktadır.

İlim adamları kafirin yaptığı adağın sahih olup olmadığı hususunda ihtilaf etmişlerdir. Malik, Ebu Hanife diğer Kufeliler ile mezhep alimlerimizin çoğunluğu sahih olmaz demişlerdir. Muğire el-Mahzumı, Ebu Sevr, Buhari, İbn Cerir ve mezhep alimlerimizin bazısı ise sahih olur demişlerdir. Bunların delilleri ise Ömer (radıyallahu anh) ile ilgili bu hadisin zahirinden anlaşılandır. Birinci gruptakiler ise buna, bu hadis müstehaplığa yorumlanır diye cevap vermişlerdir. Yani cahiliye döneminde yaptığın adağın aynısını şimdi de yapman senin için müstehaptır.

Bu hadis-i şerifte oruç tutmadan itikaf yapmanın sahih olduğu ve itikaf gündüzün sahih olduğu gibi geceleyin de sahih olduğu -ister bu tek bir gece ister gecenin bir kısmı ya da daha fazlası olsun- şeklindeki Şafii'nin ve ona muvafakat edenlerin görüşüne delalet bulunmaktadır. Bunun da delili Ömer (radıyallahu anh) ile ilgili olan bu hadis-i şeriftir. Bir günlük itiMfın sözkonusu edildiği rivayete gelince bu rivayet de bir gece itikaf rivayetine muhalif değildir. Çünkü Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e bir gecelik itikafa dair de bir günlük itikafa dair de soru sormuş ve Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in kendisine adağını yerine getirmesini emretmiş olma ihtimali vardır. Böylelikle bundan yalnızca gece itikaf etmenin de sahih olduğu neticesi çıkmaktadır. Ayrıca Nafi'nin İbn Ömer'den diye rivayet ettiği: "Ömer bir gece mescidi haramda itikaf yapmayı adamıştı. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e sorunca ona:

Adağını yerine getir demesi üzerine Ömer de bir gece itikaf yaptı" rivayeti de bunu desteklemektedir. Bu hadisi Darakutni rivayet etmiş olup: Senedi sabittir demiştir. İşte Şafii'nin mezhebi de budur. Hasan-ı Basri, Ebu Sevr,

Davud ve İbnu'l-Munzir de böyle demişlerdir. Aynı zamanda bu görüş, İmam Ahmed’DEN gelen iki rivayetten daha sahih olanıdır.

İbnu'l-Munzir, dedi ki: Bu görüş aynı zamanda Ali ve İbn Mesud’DAN da rivayet edilmiştir. İbn Ömer, İbn Abbas, Aişe, Urve b. ez-Zubeyr, ez-Hadesan, Malik, Evzai, Sevri ve Ebu Hanife ile kendilerinden gelen iki rivayetten birisine göre Ahmed ve İshak da oruçsuz itikaf sahih olmaz demişlerdir. İlim adamlarının çoğunluğunun görüşü de budur.

(4272) "İbn Ömer'in huzurunda Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in Cirane'den yaptığı umreden söz edildi. O: Oradan umre yapmadı" dedi. Bu açıklama onun bunu bilmediği şeklinde yorumlanır. Çünkü Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in Ci'rane'den umre yaptığı sabittir. Sabit olan nefye (olmadığını söylemeye) öncelenir. Çünkü burada fazladan bir bilgi sözkonusudur.

Nitekim Müslim de Hacc Kitabı'nda, Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in Huneyn senesinde Ci'rane'den umre yaptığını Enes (radıyallahu anh)'in rivayeti ile zikretmiş bulunmaktadır. Allah en iyi bilendir.

Sonraki sayfa için aşağıdaki link’i kullan:

13- KÖLELERLE GEÇİNME VE KÖLESİNE TOKAT ATANIN KEFFARETİ BABI