|
SAHİH-İ MÜSLİM |
ADAK - YEMİN |
2- ADAĞIN YASAKLANMASI
VE ONUN HİÇBİR ŞEYİ GERİ ÇEVİRMEDİĞİ BABI
4213-2/1- Bana Zuheyr b. Harb ve İshak b. İbrahim de tahdis
etti. İshak, bize Cerir, Mansur’DAN haber verdi
derken, Zuheyr, tahdis etti,
dedi. Mansur, Abdullah b. Murre'den, o Abdullah b.
Ömer'den şöyle dediğini rivayet etti: Bir gün Rasulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)
bize adakta bulunmayı yasaklamaya koyuldu ve: "Şüphesiz ki o hiçbir şeyi
geri çevirmez. Onunla ancak cimri olan kimseden bir şeyler çıkartılır"
buyurdu.
Diğer tahric: Buhari, 6608, 6693; Ebu Davud, 3287; Nesai, 3810, 3811, 3812; İbn Mace, 2122
4214-3/2- Bize Muhammed b. Yahya tahdis
etti. .. İbn Ömer Nebi (Sallallahu
aleyhi ve Sellem)'den şöyle buyurduğunu rivayet etti:
"Adakta bulunmak ne bir şeyi öne geçirir ne de onu erteler. Onunla ancak
cimri olandan bir şeyler çıkartılır. "
4215-4/3- Bize Ebu Bekr b. Ebu
Şeybe tahdis etti, bize Hunder, Şu'be’DEN tahdis etti (H.) Bize Muhammed b. el-Müsenna
ve İbn Beşşar da -lafız İbnu'l-Müsenna'ya ait olmak
üzere- tahdis etti. Bize Muhammed b. Cafer tahdis etti, bize Şu'be,
Mansur'dan tahdis etti. O Abdullah b. Murre'den, o İbn Ömer'den, o Nebi
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'den
adak yapmayı yasakladığını ve: "O bir hayrı ayrıca getirmez, onunla ancak
cimri olan kimseden bir şeyler çıkartılır" buyurduğunu rivayet etti.
4216- .. ./4- Bana
Muhammed b. Rafi'de tahdis
etti, bize Yahya b. Adem tahdis etti, bize Mufaddal tahdis etti, (H.) Bize
Muhammed b. el-Müsenna ve İbn
Beşşar da tahdis edip, dedi
ki: Bize Abdurrahman, Süfyan’DAN
tahdis etti. (Mufaddalla
birlikte) ikisi Mansur'dan bu isnad ile Cerir'in hadisine yakın olarak rivayet etti.
4217-5/5- Bize Kuteybe b. Said de tahdis etti. .. Ebu Hureyre’DEN rivayete göre Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem):
''Adak yapmayın. Çünkü adağın kadere karşı hiçbir faydası olmaz. Onunla ancak
cimri olandan bir şeyler çıkartılır" buyurdu.
Diğer tahric: Tirmizi, 1538; Nesai, 3814
4218-6/6- Bize Muhammed
b. el-Müsenna ve İbn Beşşar da tahdis edip, dedi ki:
Bize Muhammed b. Cafer tahdis etti, bize Şu'be tahdis edip, dedi ki:
el-Ala'yı babasından diye tahdis ederken dinledim, o Ebu Hureyre'den, o Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'den
rivayet ettiğine göre adak yapmayı yasakladı ve: "O kaderin herhangi bir
hükmünü geri çevirmez. Onunla ancak cimriden bir şeyler çıkartılır"
buyurdu.
Diğer tahric: Bunu yalnız Müslim rivayet etmiştir
4219-7/7- Bize Yahya b. Eyyub, Kuteybe b. Said ve Ali b. Hucr tahdis edip, dediler ki: Bize İsmail -ki o İbn Cafer'dir- Amr'dan -ki o Ebu Amr'dırtahdis etti. O Abdurrahman el-Arec'den, o Ebu Hureyre’DEN rivayet ettiğine
göre Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)
şöyle buyurdu: "Şüphesiz adak, Allah'ın Ademoğlu için taktir etmediği
herhangi bir şeyi yakınlaştırmaz ama adak (bazen) kadere muvafık gelir ve bu
yolla cimri kimsenin çıkarıp vermek istemediği herhangi bir şey cimri kişiden
çıkartılmış olur. "
Yalnız Müslim rivayet
etmiştir
4220- .. ./8- Bize Kuteybe b. Said tahdis etti, bize Yakub -yani b. Abdurrahman el-Karı- ve Abdulaziz
-yani ed-Deraverdi- tahdis
etti. İkisi Amr b. Ebu Amr’DAN bu isnad ile aynısını
rivayet etti.
Yalnız Müslim rivayet
etmiştir
AÇIKLAMA: (4213) Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bir gün bize adakta bulunmayı yasaklamaya başladı
ve ... buyurdu." Bir diğer rivayette (4215) "İbn
Ömer Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'den
adak yapmayı yasakladığını ve: '" buyurduğunu rivayet etti." Ebu Hureyre'den gelen rivayete
göre (4217) "RasuluIlah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem): Adak yapmayın ... buyurdu."
Bir diğer rivayette (4218) "Nebi (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) adak yapmayı yasakladı ve ...
buyurdu."
El-Mazerı,
dedi ki: Adak yapmanın yasaklanmasının sebebinin adakta bulunan kişinin böylelikle
onu yerine getirmekle yükümlü olması ve artık istemeyerek ve zorlanarak onu
yerine getirecek bir duruma gelmesi ihtimali olabilir. Ayrıca bunun sebebinin
adakta bulunması sebebi ile üstlenmiş olduğu Allah'a yakınlaştıncı
ameli istediği hususun yerini tutacak bir surette yerine getirmesi ve
böylelikle ecrinin azalmasına sebep olması ihtimali de olabilir. Çünkü ibadetin
bir özelliği de yüce Allah için katıksız yapılmasıdır.
Kadı Iyaz,
dedi ki: Bu yasağın bazı cahillerin adakta bulunmak kaderi geri çevirir ve
taktir olunanın gerçekleşmesini engeller gibi bir zanna sahip olması ihtimali
ile de olabilir. İşte bilmeyen bir kimsenin böyle bir inanca sahip olması
korkusu ile adak yapmayı yasaklamıştır. Hadisin anlatımı da bunu
desteklemektedir. Allah en iyi bilendir.
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in: "Çünkü o bir hayır getirmez" ibaresi
ise geri kalan rivayetlerde açıkladığı gibi kaderden olan herhangi bir şeyi
geri çevirmez demektir.
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in: "Onunla cimri olandan bir şeyler
çıkartılır" buyruğu da şu demektir: Böyle bir kişi Allah'a yakınlaştıncı bu ameli kendiliğinden katıksız bir tatavvu (nafile) olarak yapmaz. Aksine bunu mesela bir
hastanın şifa bulması ve buna benzer adağın kendisine bağlı olarak yaptığı
hususun gerçekleşmesi karşılığında yapar.
"Nezere: adadı" fiilinin muzarisini
teşkil eden "yenzuru" fiilinde zel harfi kesreli olarak da (yenziru
diye) kullanılabilir. Bunlar iki ayrı söyleyiştir.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan: