SAHİH-İ MÜSLİM

MUSAKAT

26/47- TEMEL GIDALARDA İHTİKAR (KARABORSA)NIN HARAM KILINDIĞI BABI

4098-129/1- Bize Abdullah b. Mesleme b. Ka'neb tahdis etti, bize Süleyman -yani b. Bilal- Yahya'dan -ki o İbn Said'dir- şöyle dediğini tahdis etti: Said b. el-Müseyyeb, Ma'mer şöyle dedi. diye tahdis ederdi: Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Kim ihtikar yaparsa o bir günahkardır" buyurdu. Bunun üzerine Said'e: Ama sen de ihtikar yapıyorsun, denildi.

Said: Bu hadisi tahdis eden Ma'mer'in kendisi de ihtikar yapıyordu, dedi.

Diğer tahric: Ebu Davud, 3447; Tirmizi, 1267; İbn Mace, 2154;

4099-130/2- Bize Said b. Amr el-Eş'asi tahdis etti, bize Hatim b. İsmail, Muhammed b. Aclan'dan tahdis etti, o Muhammed b. Amr b. Ata'dan, o Said b. el-Müseyyeb'den, o Ma'mer b. Abdullah'tan, o Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'den: "Günahkar kimseden başkası ihtikar yapmaz" buyurduğunu rivayet etti.

4100- .. ./3- İbrahim, dedi ki: Müslim, dedi ki: Bana arkadaşlarımızdan birisi Amr b. Avn'dan tahdis etti, bize Halid b. Abdullah, Amr b. Yahya'dan haber verdi, o Muhammed b. Amr'dan, o Said b. el-Müseyyeb'den, o Adiyy b. Ka'boğullarından bir zat olan Ma'mer b. Ebu Ma'mer'den şöyle dediğini rivayet etti: Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu deyip Süleyman b. Bilal'in, Yahya’DAN naklettiği hadisin aynısını rivayet etti.

AÇIKLAMA: (4098) "İhtikar yapan günahkardır" bir rivayette de (4099) "günahkardan başkası ihtikar yapmaz" buyurulmaktadır.

Dil bilginleri der ki: Sonu hemzeli olarak: "Hatı" isyankar, günahkar demektir.

Bu hadis, ihtikarın haram olduğu hususunda açıktır. Mezhep alimlerimiz der ki: Haram olan ihtikar özel olarak gıda ihtikarıdır. Bu da pahalı olduğu zamanda yiyeceği ticaret için satın alıp derhal satmayarak bedelinin daha da pahalılanması için onu saklaması sureti ile olur. Fakat bu yiyeceği köyünden getirirse yahut ucuz zamanında satın alıp bunu saklasa ya da onu yemeye muhtaç olduğundan dolayı pahalılık zamanında onu satın alsa ya da aynı zamanda satmak için satın alsa bu ihtikar sayılmaz ve bunda haramlık sözkonusu değildir.

Gıda malları dışındakilerde ise ihtikar hiçbir durumda haram değildir.

Mezhebimizin bu husustaki tafsilatlı görüşü bu şekildedir.

İlim adamları der ki: İhtikarın haram kılınmasının hikmeti, genel olarak insanlara gelebilecek zararı önlemektir. Nitekim ilim adamlarının icma ettikleri üzere bir kimsenin yanında yiyecek bir mal bulunsa, insanlar da ona mecburi olarak ihtiyaç duyup ondan başkasını bulamayacak olurlarsa, insanlara ulaşacak zararı önlemek için o mal sahibi onu satmaya mecbur edilir.

Bu bölümde Said b. el-Müseyyeb ile hadisi rivayet eden Ma'mer'in her ikisinin de ihtikar yaptıklarına dair zikredilenlere gelince; İbn Abdilben ve başkaları bu hususta şu açıklamayı yapmışlardır: Her ikisi de zeytin yağı ihtikarı yapıyorlardı. Onlar hadisi, ihtiyaç duyulacağı zaman ve pahalılaşacağı zamanda temel gıdaların ihtikarına yorumluyorlardı. Nitekim Şafii, Ebu Hanife ve başkaları da bu hadisi böyle yorumlamışlardır. Sahih olan da budur.

(4100) Müslim'in "bana arkadaşlarımızdan birisinin Amr b. Avn'dan tahdis ettiğine göre o, dedi ki: ... " Gassani ve başkaları şöyle demektedir: Bu Müslim'in Sahihi'ndeki mattu ondört hadisten birisidir.

Kadı Iyaz, dedi ki: Daha önce böyle bir hadise mattu denilmeyeceğini, bu gibi hadislerin ancak meçhul ravinin rivayeti olduğunu belirtmiş idik.

Hadis, Kadı Iyaz'ın, dediği gibidir. Bunun da hadise bir zararı yoktur.

Çünkü Müslim bu hadisi mutabaat olmak üzere kaydetmiştir. Ayrıca bu hadisi Müslim, isimlerini verdiği sika ravilerin rivayeti ile muttasıl yollarla da zikretmiş bulunmaktadır. Meçhul (bilinmeyen) ravinin adı ise Ebu Davud'un ve başkalarının bu hadisi rivayetinde ismi verilerek yer almaktadır. Ebu Davud bunu Sünen'inde Vehb b. Bakiye'den, o Halid b. Abdullah'tan, o Ömer b. Yahya’DAN kendi isnadı ile rivayet etmiştir. Allah en iyi bilendir,

Sonraki sayfa için aşağıdaki link’i kullan:

27/48- SATIŞ ESNASINDA YEMİN ETMENİN YASAK OLDUĞU BABI