SAHİH-İ MÜSLİM

MUSAKAT

23/44- BİR CANLININ KENDİ TÜRÜNDEN BİR CANLI İLE FAZLALIKLI OLARAK SATILMASININ CAİZ OLDUĞU

4089-123/1- Bize Yahya b. Yahya et-Temımı ve İbn Rumh tahdis edip, dedi ki: Bize Leys haber verdi (H.) Bunu bize Kuteybe b. Said de tahdis etti, bize Leys Ebu Zubeyr’den tahdisetti, o Cabir’den şöyle dediğini rivayet etti:

Bir köle gelip Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ile hicret etmek üzere bey'at etti. Allah Rasulü onun köle olduğunun farkında değildi. Sonra efendisi gelip onu istedi. Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) efendisine: "Onu bana sat" buyurdu ve onu iki siyahi köle karşılığında satın aldı. Bundan sonra ise gelene: "Köle midir" diye sormadıkça kimseye bey'at etmedi.

Diğer tahric: Tirmizi, 1239, 1596; Ebu Davud, 3358; Nesai, 4195, 4635

AÇIKLAMA: "Bir köle gelip Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e hicret etmek üzere bey'at etti. .. " Bu hadis o kölenin efendisinin Müslüman olması şeklinde yorumlanır. Bundan dolayı bey'at eden köleyi iki siyahi köle karşılığında satın almıştır. Yine göründüğü kadarı ile o iki köle de müslümandı. Aynı zamanda Müslüman bir köleyi kafir birisine satmak da caiz değildir. Bununla birlikte bey'at eden kölenin kafir olması yahut (ona karşılık olarak verilen) her iki kölenin de kafir olması ihtimali de vardır. Efendisinin hicret etmek üzere bey'at eden köleye malik olduğunu ispatlaması da zorunludur. Bu ya bir beyyine ile olmuştur yahut da kölenin hür olduğunun ikrarı {kabulü}nden önce kölenin bunu doğrulaması ile olmuştur.

Hadiste Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in ne kadar üstün bir ahlaka ve genel olarak iyi davranmak özelliğine sahip olduğu da görülmektedir. Çünkü o köleyi maksat olarak gözettiği hicreti ve sahabi olarak sohbetinde kalmayı elde etmeden geri çevirmek istemedi. İstediğini elde edebilmesi için onu salın aldı.

Bu hadiste bir kölenin iki köle karşılığında satılmasının caiz olduğu da anlaşılmaktadır. Değerin eşit ya da farklı olmasında bir fark yoktur. Peşin olarak satılması halinde bu hükmün böyle olduğu üzerinde icma vardır. Diğer canlıların hükmü de böyledir.

Eğer bir köleyi iki köleye yahut bir deveyi iki deveye vadeli olarak satacak olursa, Şafii'nin ve cumhurun görüşüne göre bu da caizdir. Ebu Hanife ve Kufeliler ise caiz değildir demişlerdir. Bu hususta başkalarının farklı görüşleri de vardır. Allah en iyi bilendir.

Sonraki sayfa için aşağıdaki link’i kullan:

24/45- REHİN VE REHİNİN İKAMET HALİNDE DE YOLCULUK HALİNDE OLDUĞU GİBİ CAİZ OLDUĞU BABI