SAHİH-İ MÜSLİM

BUYU’

6- ŞEHİRLİNİN KÖYLÜ ADINA SATIŞ YAPMASININ HARAM OLDUĞU BABI

3803-118/1- Bize Ebu Bekr b. Ebu Şeybe, Amr en-Nakid ve Zuheyr b. Harb tahdis edip dedi ki: Bize Süfyan, ez-Zührı'den, o Said b. el-Müseyyeb'den, o Ebu Hureyre'den hadisi Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e isad ederek: "Şehirli köylü adına satış yapmasın" buyurdu.

Zuheyr dedi ki: Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'den şehidinin köylü adına satış yapmasını yasakladığı rivayet edilmiştir.

3804-19/2- Bize İshak b. İbrahim ve Abd b. Humeyd de tahdis edip dedi ki: Bize Abdurrezzak tahdis etti, bize Ma'mer, İbn Tavus'dan haber verdi, o abasından, o İbn Abbas’DAN şöyle dediğini rivayet etti: Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) mal getiren kafilelerin karşılanmasını ve şehirlinin köylü adına satış yapmasını yasakladı.

(Tavus) dedi ki: Bunun üzere İbn Abbas'a: Şehirlinin köylü adına satış yapması ne demektir? dedim. O: Yani ona simsarlık yapmasın, dedi.

Diğer tahric: Buhari, 2158, 2163, 2274; Ebu Davud, 3439; Nesai, 4512; İbn Mace, 2177

3805-20/3- Bize Yahya b. Yahya et-Temimı tahdis etti, bize Ebu Hayseme, Ebu Zubeyr'den haber verdi, o Cabir'den rivayet etti (H.) Bize Ahmed b, Yunus da tahdis etti, bize Zuheyr tahdis etti, bize Ebu Zubeyr, Cabir'den şöyle dediğini tahdis etti: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Şehirli köylü adına satış yapmasın. İnsanları bırakın da Allah onları birbirinden rızıklandırsın" buyurdu.

Ancak Yahya'nın rivayetinde "rızıklanırlar" şeklindedir.

Diğer tahric: Ebu Davud, 2442

3806- .. ./4- Bize Ebu Bekr b. Ebu Şeybe ve Amr en-Nakid tahdis edip dedi ki: Bize Süfyan b. Uyeyne, Ebu Zubeyr'den tahdis etti, o Cabir'den, o Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'den aynısını rivayet etti.

Diğer tahric: Tirmizi, 1223; İbn Mace, 2176

3807-21/5- Bize Yahya b. Yahya da tahdis etti. .. Enes b. Malik dedi ki: Şehirlinin köylü adına satış yapması -kardeşi yahut babası dahi olsa- bize yasaklandı.

Diğer tahric: Buhari, 2161; Ebu Davud, 2440; Nesai, 4504, 4505, 4406

3808-22/6- Bize Muhammed b. el-Müsenna tahdis etti, bize İbn Ebu Adiyy, İbn Avn’DAN tahdis etti, o Muhammed'den, o Enes’DEN rivayet etti (H.) Bize İbnu'l-Müsenna da tahdis etti, bize Muaz tahdis etti, bize İbn Avn, Muhammed'den şöyle dediğini tahdis etti: Enes b. Malik: Şehirlinin köylü adına satış yapması bize nehyedildi dedi.

AÇIKLAMA: (3803) "Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şehirlinin köylü adına satış yapmasını yasaklad!." Diğer rivayette (3804) "Tavus, İbn Abbas'a şehirlinin köylü adına ne demektir dedi. O: Ona simsar olmasın dedi." Başka bir rivayette: (3805) "Şehirli köylü adına satış yapmasın ... rızıklandırsın."

Enes’den gelen bir rivayette (3807) "Şehirlinin köylü adına satış yapması bize nehyedildi -kardeşi yahut babası olsa dahi-" buyrulmaktadır.

Bu hadis-i şerifler şehirlinin köylü adına satış yapmasının haram kılınması hükmünü ihtiva etmektedir. Şafii ve çoğunluk böyle demiştir. Mezhep alimlerimiz de der ki: Bundan maksat şudur: Çölden ya da başka bir şehirden yabancı bir kişi herkesin muhtaç olduğu bir malı o günün fiyatına satmak kastı ile getirir. Şehirli de ona: Sen onu yanıma bırak da ben onu senin adına peyderpey daha pahalıya satayım, der.

Mezhep alimlerimiz der ki: Böyle bir alışveriş ancak bu şartlarla ve bu yasağı bilmesi şartı ile haram olur. Eğer yasaktan haberi yoksa yahut da getirilen mal şehirde ihtiyaç duyulan türden değilse ve getirilen bu malın az olması sebebi ile etkili olmayacaksa haram değildir. Şayet yasağa uymayarak şehirli köylü adına satış yapacak olursa haram olmakla birlikte satış sahihtir. Bizim mezhebimizin görüşü budur.

Malikilerden ve başkalarından bir topluluk da bu görüştedir. Bazı Maliki fukahası: Fırsat kaçmadığı sürece satış feshedilir demişlerdir. Ata, Mücahid ve Ebu Hanife ise kayıtsız ve şartsız olarak şehirlinin köylü adına satış yapması caizdir demişlerdir. Çünkü "din nasihattır" hadisi bunu gerektirmektedir. Ayrıca derler ki: Şehirlinin köylü adına satış yapmasının yasaklanışı neshedilmiştir. Bazıları da: Sadece bir iddia olarak buradaki yasağın tenzihi kerahet olduğunu söylemişlerdir.

Sonraki sayfa için aşağıdaki link’i kullan:

7- SÜTÜN BİRİKMESİ MAKSADI İLE MEMESİ BAĞLANMIŞ DAVARI SATMANIN HÜKMÜ BABI