SAHİH-İ MÜSLİM

İTK

7- BABAYI HÜRRİYETE KAVUŞTURMANIN FAZİLETİ BABI

3778-2511- Bize Ebu Bekr b. Ebu Şeybe ve Zuheyr b. Harb tahdis edip dedi ki: Bize Cerir, Suheyl’DEN tahdis etti, o babasından, o Ebu Hureyre’den şöyle dediğini rivayet etti: Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Bir evladın bir babaya hakkını ancak onu köle bulup satın alıp ona hürriyetini vermesi ile mümkün olur" buyurdu.

İbn Ebu Şeybe'nin rivayetinde ise: "Bir evladın babasını" şeklindedir.

Diğer tahric: Tırmizi, 1906; İbn Mace, 3657

3779- .. ./2- Bunu bize Ebu Kureyb de tahdis etti, bize Veki' tahdis etti (H.) Bize İbn Numeyr de tahdis etti, bize babam tahdis etti, (H.) Bana Amr en-Nakid de tahdis etti, bize Ebu Ahmed ez-Zubeyri tahdis etti, hepsi Süfyan'dan, o Süheyl'den bu isnad ile aynısını rivayet ettiler ve: "Bir evlat babasını" dediler.

Diğer tahric: Ebu Davud, 5137

AÇIKLAMA: "Bir çocuğun bir babaya hakkını ödemesi. .. " Burada "yeczi: karşılık verir / olur" anlamında olup babasının kendisine yaptığı iyiliğe karşılık onu mükafatlandırması, hakkını ödemesi ancak onu hürriyetine kavuşturması ile mümkün olabilir demektir. Akrabanın mülk edinilmesi halinde hürriyetlerine kavuşmaları hususunda fukaha ihtilaf etmişlerdir. Zahiri mezhebi alimleri ister baba ister evlat isterse de başkaları olsun sadece onların birilerinin mülk edinilmesi ile hürriyetine kavuşmuş olmaz. Aksine bir hürriyete kavuşturma işleminin ayrıca yapılması zorunludur. Onlar bu hadisin mefhumunu delil gösterirler. İlim adamlarının büyük çoğunluğu ise babaların, annelerin, dedelerin, ninelerin ne kadar yukarı çıkarlarsa çıksınlar hürriyetlerine kavuşmaları aynı şekilde evlatların, kızların, onların erkek ve dişi çocuklarının ne kadar aşağı inerlerse insinler Müslüman, kMir, yakın, uzak mirasçı olup olmaması arasında fark olmaksızın mücerred mülkiyet altına alınmaları ile hürriyetlerine kavuşmuş olurlar. Kısacası soyağacının dikey sütunundakilerin hepsi her durumda hürriyetlerine kavuşurlar.

Fakat bu iki sütunun dışındakiler hakkında ihtilaf etmişlerdir. Şafii ve Şafii mezhebi alimleri mülkiyet ile onlardan başkaları hürriyetlerini elde etmiş olmazlar. Kardeşler de başkaları da böyledir demişlerdir. Malik ise kardeşler de hür olurlar demiştir. Ondan gelen bir rivayete göre ise kendileri ile evlenilmesi haram olan bütün akrabalar (zevil erham) hür olur. Ondan gelen üçüncü bir rivayet de Şafii mezhebi gibidir.

Ebu Hanife dedi ki: Kendileri ile evlenilmesi haram olan bütün zevil erham (akrabalar) hür olurlar demiştir.

Cumhur ise zikrolunan hadisi satın alması hürriyetine kavuşmasına sebep olan kimse hürriyete kavuşmak da ona izafe edilmiştir diye yorumlamışlardır. Allah en iyi bilendir.

Sonraki sayfa için aşağıdaki link’i kullan:

BUYU' - 1- MÜLAMESE VE MÜNABEZE SURETİ İLE SATIŞIN İPTAL EDİLDİĞİ BABI