|
SAHİH-İ MÜSLİM |
İTK |
باب فضل
عتق الوالد
7- BABAYI HÜRRİYETE
KAVUŞTURMANIN FAZİLETİ BABI
25 - (1510) حدثنا
أبو بكر بن
أبي شيبة
وزهير بن حرب.
قالا: حدثنا
جرير عن سهيل،
عن أبيه، عن
أبي هريرة. قال:
قال رسول الله
صلى الله عليه
وسلم"لا
يجزي ولد
والدا إلا أن
يجده مملوكا
فيشتريه
فيعتقه". وفي
رواية ابن أبي
شيبة" ولد
والده".
3778-2511- Bize Ebu Bekr
b. Ebu Şeybe ve Zuheyr b. Harb tahdis edip dedi ki: Bize Cerir, Suheyl’DEN
tahdis etti, o babasından, o Ebu Hureyre’den şöyle dediğini rivayet etti:
Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Bir evladın bir babaya hakkını
ancak onu köle bulup satın alıp ona hürriyetini vermesi ile mümkün olur"
buyurdu.
İbn Ebu Şeybe'nin
rivayetinde ise: "Bir evladın babasını" şeklindedir.
Diğer tahric: Tırmizi,
1906; İbn Mace, 3657
(1510) وحدثنا
أبو كريب.
حدثنا وكيع. ح
وحدثنا ابن نمير.
حدثنا أبي. ح
وحدثني عمرو
الناقد. حدثنا
أبو أحمد
الزبيري. كلهم
عن سفيان، عن
سهيل، بهذا
الإسناد،
مثله. وقالوا "ولد
والده".
3779- .. ./2- Bunu bize Ebu
Kureyb de tahdis etti, bize Veki' tahdis etti (H.) Bize İbn Numeyr de tahdis
etti, bize babam tahdis etti, (H.) Bana Amr en-Nakid de tahdis etti, bize Ebu
Ahmed ez-Zubeyri tahdis etti, hepsi Süfyan'dan, o Süheyl'den bu isnad ile
aynısını rivayet ettiler ve: "Bir evlat babasını" dediler.
Diğer tahric: Ebu
Davud, 5137
AÇIKLAMA: "Bir
çocuğun bir babaya hakkını ödemesi. .. " Burada "yeczi: karşılık
verir / olur" anlamında olup babasının kendisine yaptığı iyiliğe karşılık
onu mükafatlandırması, hakkını ödemesi ancak onu hürriyetine kavuşturması ile
mümkün olabilir demektir. Akrabanın mülk edinilmesi halinde hürriyetlerine
kavuşmaları hususunda fukaha ihtilaf etmişlerdir. Zahiri mezhebi alimleri ister
baba ister evlat isterse de başkaları olsun sadece onların birilerinin mülk
edinilmesi ile hürriyetine kavuşmuş olmaz. Aksine bir hürriyete kavuşturma
işleminin ayrıca yapılması zorunludur. Onlar bu hadisin mefhumunu delil
gösterirler. İlim adamlarının büyük çoğunluğu ise babaların, annelerin,
dedelerin, ninelerin ne kadar yukarı çıkarlarsa çıksınlar hürriyetlerine
kavuşmaları aynı şekilde evlatların, kızların, onların erkek ve dişi
çocuklarının ne kadar aşağı inerlerse insinler Müslüman, kMir, yakın, uzak
mirasçı olup olmaması arasında fark olmaksızın mücerred mülkiyet altına
alınmaları ile hürriyetlerine kavuşmuş olurlar. Kısacası soyağacının dikey
sütunundakilerin hepsi her durumda hürriyetlerine kavuşurlar.
Fakat bu iki sütunun
dışındakiler hakkında ihtilaf etmişlerdir. Şafii ve Şafii mezhebi alimleri mülkiyet
ile onlardan başkaları hürriyetlerini elde etmiş olmazlar. Kardeşler de
başkaları da böyledir demişlerdir. Malik ise kardeşler de hür olurlar demiştir.
Ondan gelen bir rivayete göre ise kendileri ile evlenilmesi haram olan bütün
akrabalar (zevil erham) hür olur. Ondan gelen üçüncü bir rivayet de Şafii
mezhebi gibidir.
Ebu Hanife dedi ki:
Kendileri ile evlenilmesi haram olan bütün zevil erham (akrabalar) hür olurlar
demiştir.
Cumhur ise zikrolunan
hadisi satın alması hürriyetine kavuşmasına sebep olan kimse hürriyete kavuşmak
da ona izafe edilmiştir diye yorumlamışlardır. Allah en iyi bilendir.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan:
BUYU' - 1-
MÜLAMESE VE MÜNABEZE SURETİ İLE SATIŞIN İPTAL EDİLDİĞİ BABI