|
SAHİH-İ MÜSLİM |
İTK |
باب
تحريم تولي
العتيق غير
مواليه
5- HÜRRİYETİ VERİLMİŞ OLAN
KÖLENİN GERÇEK MEVLALARINDAN BAŞKALARINI VELİ EDİNMESİNİN HARAM OLDUĞU BABI
17 - (1507) وحدثني
محمد بن رافع.
حدثنا
عبدالرزاق.
أخبرنا ابن
جريج. أخبرني
أبو الزبير ؛
أنه سمع جابر بن
عبدالله يقول
: كتب
النبي صلى
الله عليه
وسلم على كل
بطن عقوله. ثم
كتب " أنه لا
يحل لمسلم أن
يتوالى مولى
رجل مسلم
بغيرر إذنه"
ثم أخبرت؛ أنه
لعن في صحيفته
من فعل ذلك.
3769-1711- Bana Muhammed
b. Rafi'de tahdis etti, bize Abdurrezzak tahdis etti, bize İbn Cureyc haber
verdi, bana Ebu'z-Zubeyr'in haber verdiğine göre o Cabir b. Abdullah'ı şöyle
derken dinlemiştir: Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) her bir kala diyet
miktarlarını yazdı sonra da: "Müslüman bir kimsenin bir başka müslümanın
azadlısı olan birisini -onun izni olmadan- kendisine veli edinmesi helal
olmaz" diye yazdı. Sonra da bana onun bu sahifesinde bu işi yapanı
lanetlediği haberi verildi."
Diğer tahric: Nesai,
4844
18 - (1508) حدثنا
قتيبة بن
سعيد. حدثنا
يعقوب (يعني
ابن عبدالرحمن
القاري) عن
سهيل، عن أبيه
، عن أبي هريرة،
أن رسول الله
صلى الله عليه
وسلم قال" من
تولى قوما
بغير إذن
مواليه،
فعليه لعنة الله
والملائكة. لا يقبل
منه عدل ولا صرف".
3770-18/2- Bize Kuteybe
b. Said tahdis etti ... Ebu Hureyre'den rivayete göre Rasulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem): "Her kim gerçek Mevlalarının (kendisini hürriyete
kavuşturanların) izni olmadan bir kavmi veli edinirse Allah'ın ve meleklerin
laneti onun üzerine olsun. Allah ondan ne farz ne nafile (adl ve sarf) bir
ibadet kabul etmesin" buyurdu.
Yalnız Müslim rivayet etmiştir
19 - (1508) حدثنا
أبو بكر بن
أبي شيبة.
حدثنا حسين بن
علي الجعفي عن
زائدة، عن
سليمان، عن
أبي صالح، عن أبي
هريرة
عن النبي صلى
الله عليه وسلم.
قال" من
تولى قوما
بغير إذن
مواليه،
فعليه لعنة الله
والملائكة
والناس
أجمعين. لا
يقبل منه، يوم
القيامة، عدل
ولا
صرف".
3771-19/3- Bize Ebu Bekr
b. Ebu Şeybe tahdis etti. .. Ebu Hureyre Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'den
şöyle buyurduğunu rivayet etti: "Her kim gerçek Mevlalarının izni olmadan
bir kavmi veli edinirse Allah'ın, meleklerin ve bütün insanların laneti onun
üzerine olsun. Kıyamet gününde Allah onun ne farz ne nafile hiçbir ibadetini
kabul etmeyecektir. "
(1508) وحدثنيه
إبراهيم بن
دينار. حدثنا
عبيدالله بن
موسى. حدثنا
شيبان عن
الأعمش، بهذا
الإسناد. غير
أنه قال "ومن
والى غير
مواليه بغير
إذنهم".
3772- .. ./4- Bunu bana
İbrahim b. Dinar da tahdis etti, bize Ubeydullah b. Musa tahdis etti, bize Şeyban,
A'meş'den bu isnad ile hadisi rivayet etti ancak o rivayetinde: "Her kim
kendi gerçek Mevlalarının izinleri olmaksızın (başkalarını) veli edinirse"
dedi.
Yalnız Müslim rivayet
etmiştir
20 - (1370) وحدثنا
أبو كريب.
حدثنا أبو
معاوية. حدثنا
الأعمش عن
إبراهيم
التيمي، عن
أبيه. قال:
خطبنا
علي بن أبي
طالب فقال: من
زعم أن عندنا
شيئا نقرأه
إلى كتاب الله
وهذه الصحيفة.
(قال: وصحيفة
معلقة في قراب
سيفه) فقد كذب.
فيها أسنان
الإبل. وأشياء
من الجراحات.
وفيها قال
النبي صلى
الله عليه
وسلم "
المدينة حرم
ما بين عير
إلى ثور. فمن
أحدث فيها
حدثا أو آوى
محدثا. فعليه
لعنة الله
والملائكة
والناس أجمعين.
لا يقبل الله
منه، يوم
القيامة،
صرفا ولا عدلا.
وذمة
المسلمين
واحدة يسعى.
أدناهم. ومن
ادعى إلى غير
أبيه، أو
انتمى إلى غير
مواليه،
فعليه لعنة
الله
والملائكة
والناس أجمعين.
لا يقبل الله
منه، يوم
القيامة،
صرفا ولا عدلا".
3773-20/5- Bize Ebu
Kureyb de tahdis etti, bize A'meş, İbrahim etTeymfden tahdis etti, o babasından
şöyle dediğini rivayet etti: Ali b. Ebu Talib bize bir hutbe verip dedi ki: Her
kim bizim yanımızda Allah'ın kitabı ve bu sahife dışında okuduğumuz bir şeyin
bulunduğunu iddia edecek olursa -İbrahim'in babası- dedi ki: Kılıcının kınında
da asılı bir sahife vardı- yalan söylemiş olur. Bu sahifede develerin yaşları,
yaralamalar ile alakalı bazı hususlar ile bunda Nebi (Sallallahu aleyhi ve
Sellem)'in şu buyruğu da yer almaktadır: "Medine Ayr’DAN itibaren Sevr'e
kadar haramdır. Her kim burada herhangi bir günah işler yahut bir günahkarı
barındırırsa Allah'ın, meleklerin ve bütün insanların laneti onun üzerine
olsun. Allah ondan kıyamet gününde ne farz ne nafile bir ibadetini kabul
etmeyecektir. Müslümanların zimmeti birdir. Onların en alt mertebede olanları
dahi onu yerine getirmek için çalışır. Her kim babası yerine başkasını ileri
sürer yahut gerçek Mevlalarından {efendilerinden} başkalarına kendisini nisbet
ederse Allah'ın, meleklerin ve bütün insanların laneti onun üzerine olsun.
Allah kıyamet gününde ondan ne farz ne nafile bir ibadet kabul etmeyecektir.
"
AÇIKLAMA: Bu babta
Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in hürriyetine kavuşturulan kölenin kendi
Mevlalarından başkalarını veli edinmesi yasağı ve bunu yapana lanet okuduğuna
dair hadisler yer almaktadır. Bu da şu demektir. Hürriyetine kavuşturulan kişi
kendisini hürriyete kavuşturandan başka kimsenin velilsına kendisini nisbet
eder. Bu ise kendisini hürriyete kavuşturmak sureti ile üzerinde bir nimet
hakkı olan kimsenin bu hakkını ortadan kaldırır. Çünkü vela hakkı da neseb
gibidir. Nesebin kaybedilmesi ve insanın kendisini babasından başkasına nisbet
etmesi haram olduğu gibi velilnın da kaybedilmesi haramdır.
Rasulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem)'in: "Her kim kendisine hürriyetini kazandıranların izni
olmadan bir takım kimseleri veli edinirse" buyruğunu bazı kimseler
efendilerinin (Mevlalarının) kendisine hürriyetini kazandıranların izni ile
veli edinmesinin caiz olacağına delil göstermişlerdir. Fakat cumhurun
benimsediği doğru kanaat izin verseler dahi bunun caiz olmayacağıdır. Tıpkı bir
kimsenin babasından başkasına kendisini nisbet etmesinin caiz olmadığı gibi.
İsterse bu hususta babası ona izin vermiş olsun. Bu kanaatteki ilim adamları
hadisteki kaydı (izin vermeksizin) çoğunlukla görülen halin bu olmasına binaen
söylendiği kanaatindedirler. Çünkü çoğunlukla böyle bir iş onu hürriyetine
kavuşturan Mevlalarının izni olmaksızın yapılır. O halde bu kaydın gereğince
amel olunacak bir mefhumu yoktur. Bunun benzeri: ''Ve zevcelerinizin
himayenizde bulunan kız çocukları" (Nisa, 23) buyruğu ile: ''Fakirlik
korkusu ile çocuklarınızı öldürmeyin" (En'am, 151) buyrukları buna
benzemektedir ve daha başka çoğunlukla görülen kayıtların yer aldığı diğer
ayetler de böyle olup bu gibi kayıtları gereğince amel olunacak bir mefhumları
yoktur.
"Nebi (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) her bir kola diyetlerini yazdı." "Ukul:
diyetler" ayn ve kaf harfi ötrelidir. Ukul de diyetler demek olup tekili
ise akl'dir.
Tekil ve çoğulu itibari
ile fels ve fulus gibidir. Yani hata yolu ile ve kasta benzer hata yolu ile
öldürme hallerinde diyet akıle denilen yakınlar tarafından ödenmesi gerekir.
Bunlar ise ister baba ve oğullar olsun ister yukarı çıksın aşağı insin asabe
denilen yakınlardır.
Ali (radıyallahu anh)'ın
sahifesi ile ilgili ve Medine'nin harem bölgesi ile alakah hadis ise daha önce
Hacc Kitabı'nın son taraflarında açık bir şekilde şerh edilmiş bulunmaktadır.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan:
6- KÖLE AZAD
ETMENİN FAZİLETİ BABI