SAHİH-İ MÜSLİM

SÜT EMME

6/30- BEŞ DEFA SÜT EMMEK SEBEBİYLE HARAM KILMA BABI

3582-24/1- Bize Yahya b. Yahya da tahdis edip dedi ki: Malik'e Abdullah b. Ebu Bekir'den rivayetini okudum, o Amre'den, o Aişe'den şöyle dediğini rivayet etti: Kur'an'dan indirilen buyruklar arasında: "Bilinen on defa süt emmek haram kılar" buyruğu vardı. Sonra bunlar "bilinen beş defa" ile nesh edildi. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) vefat ettiğinde bunlar Kur'an-ı Kerim'de okunan buyruklar arasında idi.

Diğer tahric: Ebu Davud, 2062; Tirmizi, 1150; Nesai, 3307: İbn Mace, 1944 -bu manada-;

3583-25/2- Bize Abdullah b. Mesleme el-Ka'nebi tahdis etti, bize Süleyman b. Bilal, Yahya'dan -ki o b. Said'dir- tahdis etti, o Amra'dan rivayet ettiğine göre Aişe (radıyallahu anha)'yı -haram kılan emmeyi söz konusu ederken- şöyle derken dinlemiştir. Amre dedi ki: Aişe dedi ki: Kur'an-ı Kerim'de: "Bilinen on defa süt emmek" nazil oldu. Sonra yine "bilinen beş defa" nazil oldu.

Yalnız Müslim rivayet etmiştir

3584- .. ./3- Bunu bize Muhammed b. el-Müsenna da tahdis etti, bize Abdülvehhab tahdis edip dedi ki: Yahya b. Said'i şöyle derken dinledim:

Amre'nin bana haber verdiğine göre o Aişe'yi şöyle derken dinlemiştir, deyip hadisi aynen rivayet etti.

Yalnız Müslim rivayet etmiştir

AÇIKLAMA: (3575) Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Bir defa emmek ve iki defa emmek haram kılmaz" bir başka rivayette (3576) "bir defa emmek ve iki defa emmek haram kılmaz" bir diğer rivayette (3577) "Ey Allah'ın Nebi'si, bir defa emmek haram kılar mı dedi, Allah Rasulü hayır buyurdu." Aişe'nin rivayetinde (3582) dedi ki: Kur'an-ı Kerim'den indirilen buyruklar arasında bilinen on defa süt emmek haram kılar buyruğu da vardı. Sonra bilinen beş defa ile nesh edildi. Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) vefat ettiğinde bunlar Kur'an'dan buyruklar olarak okunuyorlardı."

İmlace, hemze harfi kesreli olarak bir defa emmek demektir. Mesela:

Melece's-sabiyyu ummehu: Küçük çocuk annesini emdi ve emlecethu: (annesi) onu emzirdi denilir.

"Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) vefat ettiğinde bunlar Kur'an'dan okunan buyruklar arasında idi." Yani beş defa süt emmek buyruğunun indirilişi oldukça geç zamanlarda olmuştu. Hatta Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) vefat ettiğinde bazı kimseler "beş defa süt emmek" buyruğunu okuyor ve bunu tilavet olunan Kur'an olarak kabul ediyordu. Buna sebep ise kısa bir süre önce nesh edildiğinden ötürü neshin kendilerine ulaşmamış olması idi. Daha sonra kendilerine bunların nesh edildiği bilgisi ulaşınca bu yaptıklarından vaz geçtiler ve bunun tilavet olunmayacağı üzerinde icma ettiler.

Nesh üç türlüdür: Biri, hükmü de tilaveti de nesh olunan buyruklar "on defa emmek" gibi. İkincisi tilaveti nesh olmakla birlikte hükmü nesh olmamış olanlar "beş defa emmek" ve "yaşlı erkekle yaşlı kadın zina ettiklerinde onları recm edin" buyrukları gibi. Üçüncüsü ise hükmü nesh olmakla birlikte tilaveti baki kalandır. Çoğunlukla görülen budur. Yüce Allah'ın: "İçinizden ölüp geriye dul eşler bırakan erkekler, eşleri için, evden çıkarılmaksızın bir yıla kadar geçimlerinin sağlanmasını vasiyet etsinler." (Bakara, 240) buyruğu bu türdendir. Allah en iyi bilendir.

İlim adamları süt emme hükmünün kendisi ile sabit olduğu miktarın ne olduğu hususunda ihtilaf etmişlerdir. Aişe, Şafii ve Şafii mezhebi alimleri beş defa süt emmekten daha azı ile sabit olmaz demişlerdir. İlim adamlarının cumhuru ise bir defa süt emmekle sabit olur demişlerdir. Bu görüşü Ibnu'l-Munzir, Ali, İbn Mes'ud, İbn Ömer, İbn Abbas, Ata, Tavus, İbnu'l-Müseyyeb, Hasan, Mekhul, Zühri, Katade, Hakem, Hammad, Malik, Evzai, Sevri ve Ebu Hanife (r.a.)'dan rivayet etmiştir. Ebu Sevr, Ebu Ubeyd, İbnu'l-Munzir ve Davud ise üç defa süt emmekle sabit olur, daha aşağısı ile sabit olmaz demişlerdir.

Şafii ve ona uygun kanaat belirtenler Aişe (radıyallahu anha)'nın bilinen beş defa süt emmek hadisini delil almışlardır. Malik, yüce Allah'ın: "Size süt emziren anneleriniz" (Nisa, 23) buyruğunu delil almıştır. Bu buyrukda ise herhangi bir sayı sözkonusu edilmemiştir. Davud ise bir ve iki defa emmek haram kılmaz hadisinin mefhumunu delil almış ve: Hadis Kur'an'ı beyan etmektedir, demiştir.

Şafii mezhebi alimleri Malikilere itiraz ederek şöyle demişlerdir: Eğer ayet-i kerime: "Size süt emzirenler annelerinizdir" olsaydı sizin için delil olurdu. Maliki mezhebi alimleri ise Şafiilere şu şekilde itiraz etmişlerdir: Aişe (radıyallahu anha)'nın rivayet ettiği bu hadis size göre de usul alimlerinin muhakkiklerine göre de delil gösterilemez. Çünkü Kur'an vahid haber ile sabit olmaz. Kur'an olduğu sabit olmayınca vahid haber ile de Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'den sabit olamaz. Çünkü vahid habere yerinde bir tenkit yöneltilecek olursa gereğince am el durdurulur. Ayrıca bu (Kur'an için) alışılmış olan onun mütevatir olarak gelmesi olmakla birlikte ancak ahad rivayetler halinde gelmişse bu bir şüphe ve tereddüt gerektirir. Allah en iyi bilendir.

Şafiiler, Malikilere bir defa ve iki defa emmek hadisini delil gösterip itiraz etmişlerdir. Malikiler de buna sözkonusu edilmesine gerek görmediğimiz geçersiz bir takım cevaplar vermişlerdir. Ama onlara aldanılır korkusuyla bu cevaplara dikkat çekmek istiyoruz. Bunlardan birisine göre onların kimi bu rivayetin nesh edilmiş olduğunu ileri sürmüştür. Bu ise batıldır, sadece iddia etmekle sabit olmaz. Bir diğeri: Bazıları ise bu hadisin Aişe'ye mevkuf bir rivayet olduğunu ileri sürer. Bu da büyük bir hatadır. Aksine bunu Müslim de başkaları da hem Aişe'nin rivayeti hem Um el-Fadl'ın rivayeti olarak merfu ve sahih çeşitli yollardan zikretmiş bulunmaktadır. Bir diğer cevapları: Bazıları hadisin muzdarip olduğunu iddia etmiştir. Bu da açık bir yanlışlıktır ve mücerred heva ve heves ile sünnetleri reddetmek cesaretini göstermek, mezhebleri desteklemek için de sünnetin sahih rivayetlerini zayıf göstermektir. Halbuki emme sayısının şart olduğu hususunda çok sayıda meşhur hadisler gelmiştir ve sahih olan sayının şart olduğudur.

Kadı Iyaz dedi ki: Bazı kimseler istisna teşkil ederek süt emmek ancak on defa emmek ile sabit olur demişlerdir. Bu ise batıl ve reddolunan bir görüşdür. Allah en iyi bilendir.

(3581) "Bize Habban tahdis etti bize Hemman tahdis etti." Habban; Habban b. Hilal'dir. Ha harfi fethalı ve be iledir.

Sonraki sayfa için aşağıdaki link’i kullan:

7/31- YAŞI BÜYÜK KİMSENiN SÜT EMMESİ BABI