|
SAHİH-İ MÜSLİM |
SÜT EMME |
باب
تحريم
الربيبة وأخت
المرأة
4/28- ÜVEY KIZIN VE
BALDIZIN HARAM KILINDIĞI BABI
15 - (1449) حدثنا
أبو كريب محمد
بن العلاء.
حدثنا أبو
أسامة. أخبرنا
هشام. أخبرني
أبي عن زينب
بنت أم سلمة،
عن أم حبيبة
بنت أبي سفيان.
قالت: دخل علي
رسول الله صلى
الله عليه وسلم
فقلت له: هل لك
في أختي بنت
أبي سفيان ؟
فقال "أفعل
ماذا ؟" قلت:
تنكحها. قال
"أو تحبين ذلك
؟" قلت: لست لك
بمخلية. وأحب
من شركني في
الخير أختي.
قال "فإنها لا
تحل لي" قلت:
فإني أخبرت
أنك تخطب درة
بنت أبي سلمة.
قال "بنت أم
سلمة ؟" قلت:
نعم. قال "لو
أنها لم تكن ربيبتي
في حجري، ما
حلت لي. إنها
ابنة أخي من الرضاعة.
أرضعتني
وأباها ثويبة.
فلا تعرضن علي
بناتكن ولا
أخواتكن".
3571-15/1- Bize Ebu Kureyb
Muhammed b. el-Ala tahdis etti, bize Ebu Üsame tahdis etti, bize Hişam haber
verdi, bana babam Um Seleme'nin kızı Zeyneb'den haberverdi, o Ebu Süfyan'ın
kızı Um Habibe'den şöyle dediğini rivayet etti: Rasulullah (Sallallahu aleyhi
ve Sellem) yanıma girdi. Ben ona: Kızkardeşim Ebu Süfyan'ın kızı hakkında ne
dersin, dedim. O: "Ne yapacağım" buyurdu. Ben: Onu nikahlarsın,
dedim. Allah Rasulü: "Peki bu hoşuna gider mi?" diye sordu. Ben:
Zaten sen yalnız bana ait değilsin ki. Hayırda da bana ortak olmasını en çok
sevdiğim kişi kızkardeşimdir, dedim. O: "O bana helal değildir"
buyurdu. Ben: Ama aldığım habere göre sen Ebu Seleme'nin kızı Dürre'ye talib
olacakmışsın, dedim. O: "Um Seleme'nin kızı mı" buyurdu. Ben, evet
deyince o: "Eğer o benim himayemde benim üvey kızım olmasaydı dahi yine
bana helal olmazdı. Çünkü o benim süt kardeşimin kızıdır. Süveybe bana ve
babasına süt emzirmişti. O halde ne kızlarınızı ne kızkardeşlerinizi bana
teklif etmeyin" buyurdu.
Diğer tahric: Buhari,
5101, 5106, 5107, 5123 -muhtasar-, 5372; Nesai, 3284, 3285, 3286 -muhtasar-,
3287; İbn Mace, 1939
AÇIKLAMA: "Zaten
sen yalnız bana ait değilsin ki." Yani ben kuması olmayan ve hep seninle
başbaşa kalan birisi değilim ki demektir.
Hayırda bana ortak
olmasını en sevdiğim kişi kızkardeşimdir." Yani sende seninle birlikte
olmakta dünya ve ahiret hayırlarında senden yararlanmakta en çok ortak olmasını
sevdiğim kişi odur.
"Ebu Seleme'nin
kızı Dürre'ye talib olmuşsun." Dürre adının dal harfi, re harfi şeddeli
okunacağında görüş ayrılığı yoktur. Kadı lyaz'ın Müslim'in ravilerinden
bazılarından bunu zel harfi fethalı olarak "zerre" diye zaptedenlerin
bu zaptı bir tashiftir ve böyle olduğunda şüphe yoktur.
"Um Seleme'nin kızı
mı dedi, evet dedim." Bu işi sağlam tutmak, emin olmak ve başkasının
kastedildiği ihtimalini ortadan kaldırmak maksadıyla sorulmuş bir sorudur .
. "Eğer o benim
himayemde, benim üvey kızım olmasaydı dahi bana helal olmazdı. Çünkü o benim
süt kardeşimin kızıdır." Yani o iki sebebten dolayı bana haramdır. Birisi
benim üvey kızım olması, diğeri kardeşimin kızı olmasıdır. Eğer bu iki sebebten
birisi olmasa dahi diğeri dolayısıyla haram olur. Rabibe, ıslah ve düzeltmek
demek olan "rab" den türetilmiş zevcenin kızına denilir. Çünkü üvey
babası onun işlerini görüp gözetir, hallerini düzeltir. Bazı fıkıh kitaplarında
bunun terbiyeden türemiş olduğu kaydedilmekte ise bu fahiş bir yanlışlıktır.
Çünkü iştikakın şartlarından birisi de asli harflerin ittifak etmesidir. Ama
kelimenin lam'ı olan son harf burada farklıdır. Çünkü "rabb"in sonu
be iken "rabbe"nin sonu ye dir. Allah en iyi bilendir.
"Hacr: himaye"
ha harfi fethalı da kesreli de (Hicr) diye söylenebilir.
Rasulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem)'in "o benim himayemdeki üvey kızım" buyruğu Davud ez-Zahiri'nin,
üvey kız ancak annesinin kocasının himayesinde bulunması halinde haram olur
şeklindeki görüşünün lehine bir delildir. Onun görüşüne göre eğer üvey kız
annesinin kocasının (üvey babasının) himayesinde değilse ona helal olur. Bu da
yüce Allah'ın: "Ve himayenizde bulunan üvey kızlarınız" (Nisa, 23)
buyruğuna da uygundur. Ama Davud'un dışında bütün ilim adamlarının benimsediği
kanaate göre üvey kız ister üvey babasının himayesinde bulunsun ister
bulunmasın haramdır. iIim adamlarımız der ki: Eğer getirilen kayıt çoğunlukla
görülen hal olduğu için belli bir sebebe bağlı ise bunun kendisi ile amel
etmeyi gerektirecek bir mefhumu olmaz. Bu sebeple hüküm sadece ona münhasır
kabul edilmez. Bunun bir benzeri yüce Allah'ın: "Açlık korkusuyla çocuklarınızı
öldürmeyiniz" (En'am, 151) buyruğudur. Bilindiği gibi bu sebep olmaksızın
dahi onları öldürmek haramdır. Ama açlık korkusu kaydının yer alması çoğunlukla
görülenin bu olmasından dolayıdır. Yine yüce Allah'ın: "Eğer iffetlerini
korumak isterlerse cariyelerinizi fuhşa zorlamayınız" (Nur, 33) buyruğu da
bunun gibidir. Kur'an-ı Kerim'de buna benzer pek çoktur.
"Süveybe bana ve
babasına süt emzirmişti." Yani ben ve onun babası Ebu Seleme Süveybe'den
süt emmiştik. Kendisi ise Ebu Leheb'in azadlı cariyesi idi. Halime es-Sa'diye
(r.anha)’DAN önce ondan süt emmişti.
''Artık kızlarınızı da
kızkardeşlerinizi de bana teklif etmeyiniz." Bu Um Habibe'nin kızkardeşi
ile Um Seleme'nin kızına bir işarettir.
Burada sözkonusu olan Um
Habibe'nin kızkardeşinin adı Azze'dir. Diğer rivayette bunun adını vermektedir.
Bu da Um Habibe'nin o zaman henüz iki kız kardeşin aynı nikah altında
bulundurulmasının haram olduğunu bilmemesi şeklinde yorumlanır. Aynı şekilde Um
Seleme'nin kızını teklif etmesinden de üvey kızın haram olduğunu bilmediği
anlaşılmaktadır. Bununla birlikte Hamza'nın kızını teklif etmesinde de süt
kardeşin kızının haram kılındığını bilmediğini yahut da Hamza'nın Rasulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in süt kardeşi olduğunu bilmediğini
göstermektedir. Allah en iyi bilendir.
(1449) وحدثنيه
سويد بن سعيد.
حدثنا يحيى بن
زكرياء بن أبي
زائدة. ح
وحدثنا عمرو
الناقد. حدثنا
الأسود بن
عامر. أخبرنا
زهير. كلاهما
عن هشام بن
عروة، بهذا
الإسناد،
سواء.
3572- .. ./2- Bunu bana
Süveyd b. Said de tahdis etti, bize Yahya b. Zekeriyya b. Ebu Zaide tahdis
etti. (H) Bize Amr en-Nakid de tahdis etti, bize Esved b. Amir tahdis etti,
bize Zuheyr haber verdi, ikisi Hişam b. Urve'den bu isnad ile aynısını rivayet
etti.
16 - (1449) وحدثنا
محمد بن رمح
بن المهاجر.
أخبرنا الليث عن
يزيد بن أبي
حبيب ؛ أن
محمد بن شهاب
كتب يذكر ؛ أن
عروة حدثه ؛
أن زينب بنت
أبي سلمة
حدثته ؛ أن أم
حبيبة زوج
النبي صلى
الله عليه
وسلم حدثتها ؛
أنها قالت
لرسول الله
صلى الله عليه
وسلم: يا رسول
الله ! انكح أختي
عزة. فقال
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم "أتحبين
ذلك!" فقالت:
نعم. يا رسول
الله ! لست لك
بمخلية. وأحب
من شركني في
خير، أختي.
فقال رسول الله
صلى الله عليه
وسلم "فإن ذلك
لا يحل لي". قالت:
فقلت: يا رسول
الله ! فإنا
نتحدث أنك
تريد أن تنكح
درة بنت أبي
سلمة. قال "بنت
أبي سلمة ؟"
قالت: نعم. قال
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم:
"لو
أنها لم تكن
ربيبتي في
حجري ما حلت
لي. إنها ابنة
أخي من
الرضاعة.
أرضعتني وأبا
سلمة ثويبة.
فلا تعرضن علي
بناتكن ولا
أخواتكن".
3573-16/3- Bize Muhammed
b. Rumh b. el-Muhacir tahdis etti, bize Leys, Yezid b. Ebu Habib'den haber
verdiğine göre Muhammed b. Şihab yazdığı mektubunda zikrettiğine göre Urve
kendisine şunu tahdis etmiştir: Ebu Seleme'nin kızı Zeyneb kendisine şunu
tahdis etti: Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in zevcesi Um Habibe'nin
kendisine tahdis ettiğine göre Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e: Ey
Allah'ın Rasulü! Kızkardeşim Azze'yi nikahla dedi. Bunun üzerine Rasulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Bu hoşuna gider mi?" buyurdu. Um
Habibe: Evet ey Allah'ın Rasulü! Zaten sen yalnız bana ait değilsin ki ve
ayrıca bir hayırda bana ortak olmasını en çok sevdiğim kişi kızkardeşimdir,
dedi.
Bunun üzerine Rasulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Bu bana helal değildir" buyurdu. (Um
Habibe) dedi ki: Bu sefer ben: Ey Allah'ın Rasulü biz kendi aramızda senin Um
Seleme'nin kızı Durre'yi nikahlamak istediğini konuşuyoruz dedim. O: "Ebu
Seleme'nin kızı mı" buyurdu. Um Habibe: Evet dedi. Rasulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem): "Eğer o benim himayemde üvey kızım olmasaydı yine de
bana helal olmazdı. Çünkü o benim süt kardeşimin kızıdır. Süvebye beni ve
babasını emzirmişti. Bu sebeple artık ne kızlarınızı ne de kızkardeşlerin izi
teklif ediniz" buyurdu.
(1449) وحدثنيه
عبدالملك بن
شعيب بن
الليث. حدثني
أبي عن جدي. حدثني
عقيل بن خالد.
ح وحدثنا عبد
بن حميد. أخبرني
يعقوب بن
إبراهيم
الزهري. حدثنا
محمد بن عبدالله
بن مسلم.
كلاهما عن
الزهري.
بإسناد ابن
أبي حبيب عنه.
نحو حديثه.
ولم يسم أحد
منهم في حديثه،
عزة، غير يزيد
بن أبي حبيب.
3574- .. ./4- Bunu bana
Abdulmelik b. Şuayb b. el-leys de tahdis etti, bana babam dedemden tahdis etti,
bana Ukayl b. Halid tahdis etti (H.) Bize Abd b. Humeyd de tahdis etti, bana
Yakub b. İbrahim ez-Zührı haber verdi, bize Muhammed b. Abdullah b. Müslim
tahdis etti, her ikisi ez-Zühri'den İbn Ebu Habib'in kendisinden rivayet
ettikleri isnad ile onun hadisine yakın olarak rivayet etti. Ama -Yezid b. Ebu
Habib'den başka- onlardan kimse hadisinde Azze adını zikretmedi.
Sonraki sayfa için aşağıdaki
link’i kullan:
5/29- BİR DEFA VE
İKİ DEFA EMMEK HAKKINDA BİR BAB