|
SAHİH-İ MÜSLİM |
HAC |
(65) باب
جواز ركوب
البدنة
المهداة لمن
احتاج إليها
65- İHTİYAÇ DUYAN KİMSE
İÇİN HEDİYE KURBANLIK DEVEYE BİNMENİN CAİZ OLDUĞU BABI
371 - (1322) حدثنا
يحيى بن يحيى.
قال: قرأت على
مالك عن أبي الزناد،
عن الأعرج، عن
أبي هريرة ؛
أن رسول الله
صلى الله عليه
وسلم رأى رجلا
يسوق بدنة. فقال
"اركبها" قال:
يا رسول الله !
إنها بدنة.
فقال "اركبها.
ويلك!" في
الثانية أو في
الثالثة.
3195-371/1- Bize Yahya
b. Yahya tahdis edip dedi ki: Malik'e, Ebu Zinad'dan rivayetini okudum, o
A'rec'den, o Ebu Hureyre'den rivayet ettiğine göre Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) bir kurbanlık deveyi sürerken görmüş, sonra da: "Ona bin"
buyurmuştu. Adam: Ey Allah'ın Resulü! Bu bir kurbanlık devedir diye cevap
verince, Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): -ikinci yahut üçüncü
defasında-: "Vay senin haline! Ona binsene" buyurdu.
Diğer tahric: Buhari,
1689, 2755, 6160; Ebu Davud, 1760; Nesai, 2797
وحدثنا
يحيى بن يحيى.
أخبرنا
المغيرة بن
عبدالرحمن
الحزامي عن
أبي الزناد،
عن الأعرج، بهذا
الإسناد. وقال:
بينما
رجل يسوق بدنة
مقلدة.
3196- .. ./2- Bize Yahya
b. Yahya da tahdis etti, bize Muğire b. Abdurrahman el-Hizami, Ebu Zinad'dan
haber verdi, o A'rec'den bu isnad ile rivayet etti ve: "Bir adam gerdanlık
takıimış hediyelik bir kurban sürmekte iken demiştir."
Yalnız Müslim rivayet
etmiştir
372 - (1322) حدثنا
محمد بن رافع.
حدثنا
عبدالرزاق.
حدثنل معمر عن
همام بن منبه.
قال: هذا ما
حدثنا أبو
هريرة عن محمد
رسول الله صلى
الله عليه وسلم.
فذكر أحاديث
منها: وقال:
بينما
رجل يسوق بدنة
مقلدة، قال له
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم. "ويلك !
اركبها" فقال:
بدنة. يا رسول
الله !
قال" ويلك !
اركبها. ويلك ! اركبها".
3197-372/3- Bize
Muhammed b. Rafi' tahdis etti, bize Abdurrezzak tahdis etti, bize Ma'mer,
Hemmam b. Münebbih'den şöyle dediğini tahdis etti: Bu(nlar) Ebu Hureyre'nin
Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'den diye bize tahdis ettikleridir.
Böyle deyip çeşitli hadisler zikretti. Bunlardan birisi de şudur: Ayrıca dedi
ki: Bir adam gerdanlık takılmış bir hediyelik kurban sürüyorken Rasulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Vay sana! Ona bin" buyurdu. Adam: Ey
Allah'ın Rasulü! Bu bir hediyelik kurbandır, dediği halde Rasulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Vay sana! Bin ona. Vay sana! Bin ona"
buyurdu.
Yalnız Müslim rivayet
etmiştir
373 - (1323) وحدثني
عمرو الناقد
وسريج بن
يونس. قالا:
حدثنا هشيم.
أخبرنا حميد
عن ثابت، عن
أنس. قال:
وأظنني
قد سمعته من
أنس. ح وحدثنا
يحيى بن يحيى
(واللفظ له)
أخبرنا هشيم
عن حميد، عن
ثابت البناني،
عن أنس. قال: مر
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم برجل
يسوق بدنة.
فقال " اركبها
" فقال: إنها
بدنة. قال "اركبها"
مرتين أو
ثلاثا.
3198-373/4- Bana Amr
en-Nakid ve Sureye b. Yunus da tahdis edip dediler ki: Bize Huşeym tahdis edip
dedi ki: Bize Humeyd, Sabit el-Bunani'den haber verdi. O Enes'den rivayet etti
-(Humeyd) dedi ki: Zannederim onu ben de Enes'den dinlemiştim. (H.) Bize Yahya
b. Yahya -ki lafız ona aittir- bize Huşeym, Humeyd'den haber verdi, o Sabit
el-Bünani'den, o Enes'den şöyle dediğini rivayet etti: Rasulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) bir kurbanlık deveyi sürmekte olan bir adamın yanından geçti
ve: "Ona bin" buyurdu. Adam: Bu kurbanlık bir devedir, dedi. Allah
Rasulü -iki yahut üç defa- ''ona bin" buyurdu,
Diğer tahric: Nesai,
2800
374 - (1323) وحدثنا
أبو بكر بن
أبي شيبة.
حدثنا وكيع عن
مسعر، عن بكير
بن الأخنس، عن
أنس. قال:
سمعته يقول:
مر
على النبي صلى
الله عليه
وسلم ببدنة أو
هدية. فقال "اركبها" قال:
إنها بدنة أو
هدية. فقال "وإن".
3199-374/5- Bize Ebu
Bekr b. Ebu Şeybe de tahdis etti, bize Veki', Mis'ar'den tahdis etti, o Bukeyr
b. el-Ahnes'den, o Enes'den rivayetle dedi ki: Ben onu (Enes'i) şöyle derken
dinledim: Bir kurbanlık ya da hediyelik deve Nebi (Sallallahu aleyhi ve
Sellem)'in yanından geçiriliyordu. Allah Rasulü: "Ona bin" buyurdu.
Adam: Bu bir kurbanlık ya da hediyeliktir, dedi. Allah Rasulü: "Böyle olsa
dahi (yine bin)" buyurdu.
Yalnız Müslim rivayet
etmiştir
(1323) وحدثناه
أبو كريب.
حدثنا ابن بشر
عن مسعر. حدثني
بكير بن
الأخنس. قال:
سمعت أنسا
يقول: مر على النبي
صلى الله عليه
وسلم ببدنة.
فذكر مثله.
3200- .. ./6- Bunu bize
Ebu Kureyb de tahdis etti, bize İbn Bişr, Mis'ar'den tahdis etti, bana Bukeyr
b. el-Ahnes tahdis edip dedi ki: Ben Enes'i şöyle derken dinledim: Bir
kurbanlık deve Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in yanından geçirildi. Sonra
hadisi aynen zikretti.
Yalnız Müslim rivayet
etmiştir
375 - (1324) وحدثني
محمد بن حاتم.
حدثنا يحيى بن
سعيد عن ابن
جريج. أخبرني
أبو الزبير.
قال: سمعت
جابر بن عبدالله.
سئل عن ركوب
الهدي ؟ فقال:
سمعت
النبي صلى
الله عليه
وسلم يقول "
اركبها بالمعروف
إذا ألجئت
إليها. حتى
تجد ظهرا ".
3201-375/7- Bana
Muhammed b. Hatim de tahdis etti, bize Yahya b. Said, İbn Cureyc'den tahdis
etti, bana Ebu Zubeyr haber verip dedi ki: Ben Cabir b. Abdullah'a hediyelik kurbanlıklara
binmeye dair soru sorulurken şöyle dediğini dinledim: Nebi (Sallallahu aleyhi
ve Sellem)'i şöyle buyururken dinledim: "Ona binmeye mecbur kalırsan bir
başka binek buluncaya kadar maruf bir şekilde ona bin. "
Diğer tahric: Ebu
Davud, 1761; Nesai, 2801
376 - (1324) وحدثني
سلمة بن شبيب.
حدثنا الحسن
بن أعين. حدثنا
معقل عن أبي
الزبير. قال:
سألت جابرا عن
ركوب الهدي ؟
فقال:
سمعت
النبي صلى
الله عليه
وسلم يقول
"اركبها بالمعروف،
حتى تجد ظهرا
".
3202-376/8- Bana Seleme
b. Şebib de tahdis etti, bize Hasan b. A'yen tahdis etti, bize Ma'kil, Ebu
Zubeyr'den şöyle dediğini rivayet etti: Cabir'e hediyelik kurbanlığa binmeye
dair soru sordum. O: Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'i şöyle
buyururken dinledim dedi. "Ona bir başka binek bulacağın vakte kadar maruf
bir şekilde bin. "
Yalnız Müslim rivayet
etmiştir
AÇIKLAMA: (3195)
"Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bir kurbanlık deveyi süren bir
adam gördü ... " Diğer rivayette (3197) "Vay sana! Bin ona. Vay sana!
Bin ona" Cabir {r.a.)'ın rivayetinde (3201) "ona binmeye mecbur
kalırsan bir başka binek buluncaya kadar maruf bir şekilde ona
binebilirsin."
Bu hadis-i şerifler
hediyelik kurbanlık olarak gönderilen deveye binmenin caiz olduğuna delildir.
Bu hususta çeşitli görüşler vardır. Şafii'nin görüşüne göre ona ihtiyacı olursa
binebilir. İhtiyacı olmadan ona binemez. Ayrıca ona herhangi bir zarar
vermeksizin maruf bir şekilde binebilir. İbnu'l-Munzir ve bir topluluk da böyle
demişlerdir. Aynı zamanda Malik'den gelen bir rivayette bu şekildedir. Urve b.
ez-Zubeyr diğer rivayete göre Malik, Ahmed ve İshak ise ona zarar vermemek
sureti ile ihtiyacı olmadan dahi binebilir demişlerdir.
Zahiri mezhebi alimleri
de böyle demiştir. Ebu Hanife ise, çaresiz kalmadığı sürece ona binemez
demiştir. Kadı Iyaz bazı ilim adamlarından bu husustaki emrin mutlak olması ve
cahiliye dönemi insanlarının bahire, saibe, vasile ve ham denilen davar
türlerine gösterdikleri saygıya ve sırtlarına binmeksizin onları başıboş
bırakmalarına muhalefet olsun diye onlara binmeyi vacip kabul etmiştir.
Cumhurun delili Rasulullah {Sallallahu aleyhi ve Selleml'in hediyelik kurbanlık
göndermekle birlikte bu hediyelik kurbanlıklarına binmediği gibi insanlara da
hediyelik kurbanlıklara binmelerini emretmemiş olmasıdır. Bizim Urve'ye ve ona
uygun kanaat belirtenlere karşı delili ise Cabir'in zikredilmiş olan
rivayetidir. Allah en iyi bilendir.
Rasulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem)'in: "Vay sana! Bin ona" buyruğuna gelince
"veyı" aslında, helak olacak yere düşen kimse hakkında kullanılan bir
sözdür. Denildiğine göre bu kimse son derece yorgun ve bitkin düşüp o hayvana
binmeye muhtaç birisi idi. Bir diğer açıklamaya göre bu, sözgelişi dilden
dökülüveren ve ilk kullanılış maksadına göre kullanılmayan, aksine Arapların
sonraki kelamlarına destek yaptığı bir sözdür. Tıpkı bir kimsenin diğerine
anasız kalasıca, babasız kalasıca, elleri toprağa değesice, Allah kahretsin onu
ne kahramandır, saçları traş ola, boğazları kesilesice ve benzeri tabirlerde
olduğu gibi. Bu lafız daha önce Taharet Kitabı'nda teribet yedek: ellerin
toprağa değesice tabiri açıklanırken yeterince açıklanmış bulunnmaktadır.
(3198) "Bize Huşeym
tahdis edip dedi ki: Bize Humeyd, Sabit'den haber verdi, o Enes'den dedi ki:
Zannederim bunu ben de Enes'den duydum. Burada zannederim bunu ben de Enes'den
duydum diyen kişi Humeyd'in kendisidir. Nüshaların pek çoğunda bu lafız iki nun
ile: "ezunnuni: zannederim ben" diye bazılarında da tek bir nun ile "ezunni"
diye kaydedilmiştir. Bu da bir söyleyiştir.
(3199) "Bu bir
kurbanlık deve yahut hediyeliktir dedi. Allah Rasulü öyle olsa dahi
buyurdu." İbare bütün nüshalarda bu şekilde sadece "vein: öyle olsa
dahi" şeklinde kaydedilmiştir ki kurbanlık deve olsa dahi anlamındadır.
Allah en iyi bilendir.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan:
66- HEDİYELİK
KURBANA YOLDA SAKATLANMASI HALİNDE NE YAPılıR BABI