|
SAHİH-İ MÜSLİM |
HAC |
(64) باب
استحباب بعث
الهدي إلى
الحرم لمن لا
يريد الذهاب
بنفسه،
واستحباب
تقليده وفتل
القلائد، وأن
باعثه لا يصير
محرما، ولا يحرم
عليه شيء بذلك
64-
BİZZAT GİTMEK İSTEMEYEN KİMSELER İÇİN HAREM BÖLGESİNE HEDİYELİK KURBANLIK
GÖNDERMENİN MÜSTEHAP OLDUĞU, BU KURBANLIKLARA GERDANLIK TAKMANIN VE BU
GERDANLIKLARI BÜKMENİN MÜSTEHAP OLUP BUNLARI GÖNDEREN KİMSENİN (BU SEBEPLE)
İHRAMLI SAYILMAYACAĞI VE BUNDAN DOLAYI HERHANGİ BİR şEYİN KENDİSİNE HARAM
OLMAYACAĞI BABI
359 - (1321) وحدثنا
يحيى بن يحيى
ومحمد بن رمح.
قالا: أخبرنا
الليث. ح
وحدثنا قتيبة.
حدثنا ليث عن
ابن شهاب، عن
عروة ابن
الزبير وعمرة
بنت عبدالرحمن
؛ أن عائشة
قالت:
كان
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم يهدي من
المدينة.
فأفتل قلائد
هديه. ثم لا
يجتنب شيئا
مما يجتنب
المحرم.
3181-359/1- Bana Yahya
b. Yahya ve Muhammed b. Rumh da tahdis edip dediler ki: Bize Leys haber verdi.
(H.) Bize Kuteybe de tahdis etti, Bize Leys, İbn Şihab'dan tahdis etti, o Urve
b. ez-Zubeyr ve Abdurrahman kızı Amre'den rivayet ettiğine göre Aişe
(radıyallahu anha) dedi ki: Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Medine'den
hediyelik kurban gönderir ben de onun hediyelik kurbanlıklarının
gerdanlıklarını bükerdim. Bundan sonra da ihramlı olan kimsenin uzak durduğu
hiçbir şeyden uzak durmazdı.
Diğer tahric: Buhari,
1698; Ebu Davud, 1758; Nesai, 2774; İbn Mace, 3094
AÇIKLAMA: "Rasuluilah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) Medine'den hediyelik kurban gönderirdi..." Bu
hadiste harem bölgesine hediyelik kurban göndermenin müstehap oluşuna ve oraya
bizzat gidemeyen kimsenin kurbanlığını başkası ile birlikte göndermenin
müstehap olduğuna, hediyelik kurbanlıkları gerdanlık takmak ve alametlendirmek
sureti ile belirlemenin de müstehap olduğuna delil vardır. Nitekim bundan
sonraki rivayette de böyle geleceği gibi daha sonra da alametlendirmek (iş'ar)
hususunda ilim adamları arasında görüş ayrılığını da kaydetmiş bulunmaktayız.
Ama bizim ve cumhurun kanaatine göre iş'ar (alametlendirme) ve gerdanlık takma
(taklit) deve ve sığır türünde müstehaptır. Koyun türünde ise yalnızca
gerdanlık takılması müstehaptır.
Yine bu hadisten:
1. Gerdanlıkların
bükülmesinin müstehap olduğu,
2. Hediyelik kurbanlık
gönderen bir kimse ihramlı olmayıp ihramlı olan kimseye haram olan hiçbir şeyin
ona haram olmayacağı hükümleri de anlaşılmaktadır.
Hem bizim hem de
genellikle bütün ilim adamlarının kanaati budur. Ancak İbn Abbas, İbn Ömer,
Ata, Mücahit ve Said b. Cübeyr'den rivayet olunan bir husus müstesnadır. Bunu
da Hattabi aynı zamanda re'y ehlinden de nakletmektedir. Buna göre kişi
hediyelik kurbanlık gönderecek olursa ihramlı kimsenin uzak durması
gerekenlerden uzak durması gerekir. Bununla birlikte ihram niyeti olmaksızın da
ihramlı olmaz. Fakat sahih olan, bu sahih hadisler dolayısı ile cumhurun
görüşüdür.
(1321) وحدثنيه
حرملة بن
يحيى. أخبرنا
ابن وهب.
أخبرني يونس
عن ابن شهاب،
بهذا
الإسناد،
مثله.
3182- .. ./2- Bunu bana
Harmele b. Yahya da tahdis etti, bize İbn Vehb haber verdi, bana Yunus, İbn
Şihab'dan bu isnad ile aynısını haber verdi.
Yalnız Müslim rivayet
etmiştir
360 - (1321) وحدثناه
سعيد بن منصور
وزهير بن حرب.
قالا: حدثنا
سفيان عن الزهري،
عن عروة، عن
عائشة، عن
النبي صلى
الله عليه
وسلم .ح
وحدثنا سعيد
بن منصور وخلف
بن هشام وقتيبة
بن سعيد.
قالوا: أخبرنا
حماد بن زيد
عن هشام بن
عروة، عن
أبيه، عن
عائشة. قالت:
كأني أنظر إلي
أفتل قلائد
هدي رسول الله
صلى الله عليه
وسلم، بنحوه.
3183-360/3- Bunu bana
Said b. Mansur ve Zuheyr b. Harb da tahdis edip dediler ki: Bize Süfyan,
ez-Zühri'den tahdis etti, o Urve'den, o Aişe'den, o Nebi (Sallallahu aleyhi ve
Sellem)'den rivayet etti. (H.) Bunu bize Said b. Mansur, Halef b. Hişam ve
Kuteybe b. Hişam da tahdis edip dediler ki: Bize Hammad b. Zeyd, Hişam b.
Urve'den haber verdi, o babasından, o Aişe'den şöyle dediğini rivayet etti:
Sanki ben Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in göndereceği hediyelik
kurbanlıklarınm gerdanlıklarını bükerken kendimi görür gibiyim, deyip hadisi
buna yakın rivayet etti.
Yalnız Müslim rivayet
etmiştir
361 - (1321) وحدثنا
سعيد بن
منصور. حدثنا
سفيان عن
عبدالرحمن بن
القاسم، عن
أبيه. قال:
سمعت عائشة
تقول:
كنت
أفتل قلائد
هدي رسول الله
صلى الله عليه
وسلم بيدي
هاتين. ثم لا
يعتزل شيئا
ولا يتركه.
3184-361/4- Bize Said b.
Mansur da tahdis etti, bize Süfyan, Abdurrahman b. el-Kasım’DAN tahdis etti, o
babasından şöyle dediğini rivayet etti: Aişe (r.anha)'yı şöyle derken dinledim:
Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in hediyelik kurbanlıklarının
gerdanlıklarını şu iki elimle büküyordum. Sonra da hiçbir şeyden uzak durmaz ve
terk de etmezdi.
Diğer tahric: Nesai,
Menasikü'l-Hacc Kitabı, Hediyelik Kurbanlıklara Gerdanlık Takmak Gerektirir mi
Babı
362 - (1321) وحدثنا
عبدالله بن
مسلمة بن
قعنب. حدثنا
أفلح عن
القاسم، عن
عائشة. قالت:
فتلت قلائد
بدن رسول الله
صلى الله عليه
وسلم بيدي. ثم
أشعرها وقلدها.
ثم بعث بها
إلى البيت.
وأقام
بالمدينة. فما
حرم عليه شيء
كان له حلا.
3185-362/5- Bize
Abdullah b. Mesleme b. Ka'neb de tahdis etti, bize Eflah el-Kasım’DAN tahdis
etti, o Aişe'den şöyle dediğini rivayet etti: Rasulullah {Sallallahu aleyhi ve
Sellem)'in develerinin gerdanlıklarını kendi ellerimle büktüm. Sonra onları
alametlendirip onlara gerdanlık taktı, sonra onları Beyt'e ggönderdi. Medine'de
de ikamet etti. Daha önce kendisine helal olan hiçbir şey bundan dolayı ona haram
olmadı.
Diğer tahric: Buhari,
1696, 1699; Ebu Davud, 1757; Nesai, 2782, 2771; İbn Mace, 3098;
AÇIKLAMA: (3185)
"Rasuluilah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in kurbanlık develerinin
gerdanlıklarını ellerimle büktüm ... " Hadis hediyelik kurbanlık develerin
hem alametlendirilmelerinin hem onlara gerdanlık takmanın bir arada müstehab
olduğuna delildir. İnekler de aynı durumdadır.
Yine hadiste bir kimse
hediyelik kurbanlık gönderecek olursa onu kendi bulunduğu beldeden
alametlendirip ona gerdanlık takacağına, eğer kurbanlığı beraberinde götürecek
olursa onları alametlendirip gerdanlık takma işini mıkatta ya da başka bir
yerden ihrama gireceği vakte kadar geciktireceğine delil vardır.
363 - (1321) وحدثنا
علي بن حجر
السعدي
ويعقوب بن
إبراهيم
الدورقي. قال
ابن حجر:
حدثنا
إسماعيل بن
إبراهيم عن
أيوب، عن القاسم
وأبي قلابة،
عن
عائشة. قالت:
كان
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم يبعث
بالهدي. أفتل
قلائدها بيدي.
ثم لا يمسك عن
شيء، لا يمسك
عنه الحلال.
3186-363/6- Bize Ali b.
Hucr es-Sadi ve Yakub b. İbrahim ed-Devraki de tahdis etti, İbn Hucur dedi ki:
Bize İsmail b. İbrahim, Eyyub'dan tahdis etti, o Kasım ve Ebu Kilabe'den, o
Aişe {r.anha)'dan şöyle dediğini rivayet etti: Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) hediyelik kurban gönderir, onların gerdanlıklarını da ben ellerimle
bükerdim. Sonra da helal olan (ihramda olmayan) bir kimsenin uzak durmadığı
hiçbir şeyden o da uzak durmazdı.
Yalnız Müslim rivayet
etmiştir
364 - (1321) وحدثنا
محمد بن
المثنى. حدثنا
حسين بن
الحسن. حدثنا
ابن عون عن
القاسم، عن أم
المؤمنين. قالت:
أنا
فتلت تلك
القلائد من
عهن كان
عندنا. فأصبح
فينا رسول
الله صلى الله
عليه وسلم
حلالا. يأتي
ما يأتي
الحلال من
أهله. أو يأتي
ما يأتي الرجل
من أهله.
3187-36417- Bize
Muhammed b. el-Müsenna da tahdis etti, bize Huseyn b. el-Hasan tahdis etti,
bize İbn Avn, Kasım'dan tahdis etti, o mü'minlerin annesinden şöyle dediğini
rivayet etti: O gerdanlıkları ben yanımızda bulunan renkli yünden bükmüştüm.
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) aramızda helal (ihramsız) olarak
sabahı etti. İhramsız olanın aile halkına yaklaştığı gibi yaklaşıyordu -yahut
da bir erkeğin hanımına yaklaştığı gibi yaklaşıyordu-.
Diğer tahric: Buhari,
1705 -muhtasar-; Ebu Davud, 1759; Nesai, 2779
AÇIKLAMA: "O
gerdanlıkları renkli yünden ben büktüm." İhn, yün demektir. Çeşitli
renklere boyanmış yün anlamında olduğu da söylenmiştir.
365 - (1321) وحدثنا
زهير بن حرب.
حدثنا جرير عن
منصور، عن إبراهيم،
عن الأسود، عن
عائشة. قالت:
لقد
رأيتني أفتل
القلائد لهدي
رسول الله صلى
الله عليه وسلم
من الغنم.
فيبعث به. ثم
يقيم فينا
حلالا.
3188-365/8- Bize Zuheyr
b. Harb da tahdis etti... Aişe dedi ki: Ben Resulullah {Sallallahu aleyhi ve
Sellem)'in hediyelik koyunlarına gerdanlıkları büktüğümü görmüşümdür. O da bu
kurbanlıkları hediyelik olarak gönderiyor, sonra da aramızda helal (ihrama
girmemiş olarak) ikamet ediyordu.
Diğer tahric: Buhari,
1703; Tirmizi, 909 -buna yakın-; Nesai, 2778, 2784, 2788, 2796;
366 - (1321) وحدثنا
يحيى بن يحيى
وأبو بكر بن
أبي شيبة وأبو
كريب (قال
يحيى: أخبرنا.
وقال الآخران:
حدثنا أبو
معاوية) عن
الأعمش، عن
إبراهيم، عن
الأسود، عن
عائشة. قالت:
ربما فتلت
القلائد لهدي
رسول الله صلى
الله عليه وسلم.
فيقلد هديه ثم
يبعث به. ثم
يقيم. لا
يجتنب شيئا
مما يجتنب
المحرم.
3189-366/9- Bize Yahya
b. Yahya, Ebu Bekr b. Ebu Şeybe ve Ebu Kureyb de tahdis etti. Yahya, bize Ebu
Muaviye, A'meş'den haber verdi derken diğer ikisi tahdis etti dedi. O
İbrahim'den, o el-Esved'den, o Aişe'den şöyle dediğini rivayet etti: Bazı
zamanlarda ben Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in hediyelik
kurbanlıklarına gerdanlıkları büker o da hediyelik kurbanlıklarına gerdanlık
taktıktan sonra onları gÖnderir, sonra da ihramlı kimsenin uzak durduğu
şeylerin hiçbirinden uzak durmamak sureti ile ikamet ederdi.
Diğer tahric: Buhari,
1702 -buna yakın-; Nesai, 2777; İbn Mace, 3095
367 - (1321) وحدثنا
يحيى بن يحيى
وأبو بكر بن
أبي شيبة وأبو
كريب. قال
يحيى: أخبرنا
أبو معاوية عن
الأعمش، عن
إبراهيم، عن
الأسود، عن
عائشة. قالت:
أهدي
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم، مرة إلى
البيت غنما،
فقلدها.
3190-367110- Bize Yahya
b. Yahya, Ebu Bekr b. Ebu Şeybe ve Ebu Kureyb de tahdis etti. Yahya dedi ki:
Bize Ebu Muaviye, A'meş'den haber verdi, o İbrahim'den, o Esved'den, o Aişe'den
şöyle dediğini rivayet etti: Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bir
seferinde Beyt'e hediyelik kurbanlık olarak koyun gönderdi ve onlara gerdanlık
taktı.
Diğer tahric: Buhari,
1701; Ebu Davud, 1755; Nesai, 2785, 27136, 2787; İbn Mace, 3096;
AÇIKLAMA: "Bir
defasında Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e Beyt'e hediyelik kurbanlık
olarak koyun gönderdi ve onlara gerdanlık taktı." Bu hadiste hem bizim hem
pek çok fukahanın koyunlara gerdanlık takılması müstehaptır şeklindeki
görüşlerinin lehine delil bulunmaktadır.
Malik ve Ebu Hanife ise
müstehap değildir demişlerdir. Hatta her iki imam gerdanlık takmayı, özel
olarak develerle inekler hakkında kabul etmişlerdir. Ama bu hadis açıkça her
ikisinin de aleyhine delil teşkil etmektedir.
368 - (1321) وحدثنا
إسحاق بن
منصور. حدثنا
عبدالصمد.
حدثني أبي.
حدثني محمد بن
جحادة عن
الحكم، عن
إبراهيم، عن
الأسود، عن
عائشة. قالت:
كنا
نقلد الشاء
فنرسل بها.
ورسول الله
صلى الله عليه
وسلم حلال، لم
يحرم عليه منه
شيء.
3191-368/11- Bize İshak
b. Mansur da tahdis etti, bize Abdussamed haber verdi, bana babam tahdis etti,
bana Muhammed b. Cuhade, el-Hakem'den tahdis etti, o İbrahim'den, o Esved'den,
o Aişe'den şöyle dediğini rivayet etti: Biz koyunlara gerdanlık takar ve onları
(hediye olarak) gönderirdik de Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) de
aramızda bundan dolayı üzerine hiçbir şey haram olmaksızın ihramsız olarak
kalırdı.
Diğer tahric: Nesai,
2789
AÇIKLAMA: "Muhammed
b. Cuhade"nin babasının ismi olan Cuhade cim harfi ötrelidir, ondan
sonraki ha ise şeddesiz okunur.
369 - (1321) حدثنا
يحيى بن يحيى.
قال: قرأت على
مالك عن
عبدالله بن
أبي بكر، عن
عمرة بنت
عبدالرحمن ؛
أنها أخبرته ؛
أن ابن زياد
كتب إلى عائشة
؛ أن عبدالله
بن عباس قال:
من
أهدي هديا حرم
عليه ما يحرم
على الحاج.
حتى ينحر
الهدي. وقد
بعثت بهديي.
فاكتبي إلى
بأمرك. قالت
عمرة: قالت
عائشة: ليس
كما قال ابن
عباس. أنا
فتلت قلائد هدي
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم بيدي. ثم
قلدها رسول
الله صلى الله
عليه وسلم
بيده. ثم بعث بها
مع أبي. فلم
يحرم على رسول
الله صلى الله
عليه وسلم شيء
أحله الله له.
حتى نحر الهدي.
3192-369/12- Bize Yahya
b, Yahya da tahdis edip dedi ki: Malik'e, Abdullah b. Ebu Bekir'den rivayetini
okudum, o Abdurrahman kızı Amre'den rivayet ettiğine göre kendisine şunu haber
vermiştir: İbn Ziyad, Aişe'ye şöyle bir mektup yazdı: Abdullah b. Abbas dedi
ki: Her kim bir hediyelik kurban gönderirse hediyelik kurbanlığı kesilinceye
kadar hacc edene ne haram oluyorsa ona da haram olur. Şimdi ben de hediyelik
kurbanlıklarımı göndermiş bulunuyorum. Bana emrin ne ise onu yaz.
Amre dedi ki: Aişe şöyle
dedi: Durum İbn Abbas'ın dediği gibi değildir. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem)'in hediyelik kurbanlıklarının gerdanlıklarını ben kendi ellerimle
büktüm. Sonra Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) o gerdanlıkları eli ile
onlara taktı. Sonra onları babamla birlikte gönderdi. Hediyelik kurbanlıkları
kesilinceye kadar Allah'ın kendisine helal kılmış olduğu hiçbir şey Rasulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e bundan dolayı haram olmadı.
Diğer tahric: Buhari,
1700 -buna yakın-, 2317; Nesai, 2792
AÇIKLAMA: "Abdurrahman
kızı Amre'den onun kendisine haber verdiğine göre Ziyad, Aişe'ye şöyle bir
mektup yazdı..." Sahih-i Müslim'in bütün nüshalarında bu şekilde "İbn
Ziyad" olarak kaydedilmiştir. Ebu Ali el-Gassani, el-Mezari, Kadı Iyaz ve
Müslim'in Sahihi üzerine söz söyleyenlerin hepsi, bu yanlıştır, doğrusu Ziyad
b. Ebu Süfyan olmasıdır. O da Ziyad b. Ebihi diye bilinen kişi- k#dir
demişlerdir. Bu şekilde doğru şekli ile Sahih-i Buhari'de, Muvatta'da, Ebu
Davud'un Süneni'nde ve bunların dışındaki itibar edilen diğer kitaplarda bu
doğru şekli ile yer almıştır. Çünkü İbn Ziyad, Aişe'ye yetişmemiştir. Allah en
iyi bilendir.
370 - (1321) وحدثنا
سعيد بن
منصور. حدثنا
هشيم. أخبرنا
إسماعيل بن
أبي خالد عن
الشعبي، عن
مسروق، قال: سمعت
عائشة، وهي من
وراء الحجاب
تصفق وتقول:
كنت أفتل
قلائد هدي
رسول الله صلى
الله عليه وسلم
بيدي. ثم يبعث
بها. وما يمسك
عن شيء مما يمسك
عنه المحرم.
حتى ينحر هديه.
3193-370/13- Bize Said
b. Mansur da tahdis etti... Mesruk dedi ki: Aişe perdenin arkasında iken
ellerini çırparak şöyle dediğini dinledim: Bem Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem)'in hediyelik kurbanlıklarının gerdanlıklarını ellerimle büküyor, sonra
da kurbanlıklarını gönderiyor, bununla birlikte hediyelik kurbanlıkları
kesilinceye kadar ihramlı bir kimsenin uzak durduğu hiçbir şeyden uzak
durmuyordu.
Diğer tahric: Buhari,
1704; Nesai, 2776
(1321) وحدثنا
محمد بن
المثنى. حدثنا
عبدالوهاب.
حدثنا داود. ح
وحدثنا ابن
نمير. حدثنا
أبي. حدثنا زكرياء.
كلاهما عن
الشعبي، عن
مسروق، عن
عائشة، بمثله
عن النبي صلى
الله عليه
وسلم.
3194- .. ./14- Bize
Muhammed b. el-Müsenna da tahdis etti, bize Abdülvehhab tahdis etti, bize Davud
tahdis etti (H.) Bize İbn Numeyr de tahdis etti, bize babam tahdis etti, bize
Zekeriya tahdis etti. (Davud'la) ikisi Şa'bl'den, o Mesruk'dan, o Aişe'den
aynısını Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'den diye rivayet etti.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan:
65- İHTİYAÇ DUYAN KİMSE
İÇİN HEDİYE KURBANLIK DEVEYE BİNMENİN CAİZ OLDUĞU BABI