|
SAHİH-İ MÜSLİM |
HAC |
(57) باب
من حلق قبل
النحر، أو نحر
قبل الرمي
57- KURBANINI KESMEDEN
TRAŞ OLAN YAHUT CEMREYE TAŞ ATMADAN ÖNCE KURBAN KESEN KİMSE
327 - (1306) حدثنا
يحيى بن يحيى.
قال: قرأت على
مالك عن ابن شهاب،
عن عيسى بن
طلحة بن
عبيدالله، عن
عبدالله بن
عمرو بن
العاص. قال:
وقف
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم، في حجة
الوداع،
بمنى، للناس
يسألونه. فجاء
رجل فقال: يا رسول
الله ! لم
أشعر، فحلقت
قبل أن أنحر.
فقال "اذبح
ولا
حرج" ثم جاءه
رجل آخر فقال:
يا رسول الله !
لم أشعر فنحرت
قبل أن أرمي.
فقال "ارم ولا حرج".
قال: فما سئل
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم عن شيء
قدم ولا
أخر، إلا قال
"افعل ولا حرج".
3143-327/1-
Bize Yahya b. Yahya da tahdis edip dedi ki: Malik'e İbn Şihab'dan rivayetini
okudum. O İsa b. Talha b. Ubeydullah'tan, o Abdullah b. Amr b. el-As’DAN şöyle
dediğini rivayet etti: Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Veda Haccında
insanlar ona soru sorsun diye Mina'da durdu. Bir adam gelip: Ey Allah'ın
Rasulü! Farketmedim, kurban kesmeden önce traş oldum dedi. Allah Rasulü:
"Kes, bir vebali yoktur" buyurdu.
Sonra bir başka adam ona
gelip: Ey Allah'ın Rasulü! Farkına varamadım. Cemreye taş atmadan önce kurban
kestim dedi. Allah Rasulü: "Taş bir vebali yok" buyurdu.
(Abdullah b. Amr) dedi
ki: O gün Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e öne alınan ve sonraya
bırakılan her ne hakkında soru sorulduysa mutlaka: "Yap, bir vebali
yoktur" diye cevap vermişti.
Diğer tahric: Buhari,
83, 124, 1736, 1737, 1738, 6665; Ebu Davud, 2014; Tirmizi, 916; İbn Mace 3051
328 - (1306) وحدثني
حرملة بن
يحيى. أخبرنا
ابن وهب.
أخبرني يونس
عن ابن شهاب.
حدثني عيسى بن
طلحة التيمي ؛
أنه سمع
عبدالله بن
عمرو بن العاص
يقول:
وقف
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم على
راحلته. فطفق
ناس يسألونه.
فيقول القائل
منهم: يا رسول
الله ! إني لم
أكن أشعر أن
الرمي قبل
النحر، فنحرت
قبل الرمي.
فقال رسول
الله صلى الله
عليه وسلم
"فارم ولا حرج"
قال: وطفق آخر
يقول: إني لم
أشعر أن النحر
قبل الحلق،
فحلقت قبل أن
أنحر. فيقول "انحر
ولا
حرج" قال: فما
سمعته يسأل
يومئذ عن أمر،
مما ينسى
المرء ويجهل،
من تقديم بعض
الأمور قبل
بعض،
وأشباهها،
إلا قال رسول
الله صلى الله
عليه وسلم
"افعلوا ذلك
ولا
حرج".
3144-328/2-
Bana Harmele b. Yahya da tahdis etti, bize İbn Vehb haber verdi, bana Yunus,
İbn Şihab'dan haber verdi, bana İsa b. Talha et-Teymi'nin tahdis ettiğine göre
o Abdullah b. Amr b. el-As'ı şöyle derken dinlemiştir: Rasulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) devesi üzerinde durdu. İnsanlar ona soru sormaya başladılar.
Onlardan birisi: Ey Allah'ın Resulü! Ben Akabe Cemresine taş atmanın kurban
kesmekten önce olduğunu fark etmediğim için taş atmadan önce kurbanımı kestim
dedi. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): Cemreye taş at, bir vebal
yok" buyurdu.
Bir diğeri şunu sordu:
Ben de kurban kesmenin traştan önce olması gerektiğini bilmiyordum. Bu sebeple
kurbanımı kesmeden önce traş oldum dedi. Allah Resulü: "Kurbanını kes bir
vebal yok" buyurdu.
(Abdullah) dedi ki: O
gün ona kişinin unuttuğu ve bilmeden bazı hususiarı diğerlerinden önce
yapmasına ve benzerlerine dair her ne sorulduysa Rasulullah (Sallallahu aleyhi
ve Sellem)'in: "Onu yapın ve bir vebal yoktur" demekten başka bir
cevap verdiğini duymadım.
(1306) حدثنا
حسن الحلواني.
حدثنا يعقوب.
حدثنا أبي عن
صالح، عن ابن
شهاب. بمثل
حديث يونس عن
الزهري إلى
آخره.
3145- .. ./2- Bize Hasan
el-Hülvani de tahdis etti, bize Yakub tahdis etti, bize babam Salih'den tahdis
etti, o İbn Şihab'dan, Yunus'un ez-Zühri'den hadisi rivayet ettiği gibi sonuna
kadar rivayet etti.
329 - (1306) وحدثنا
علي بن خشرم.
أخبرنا عيسى
عن ابن جريج. قال:
سمعت ابن شهاب
يقول: حدثني
عيسى بن طلحة.
حدثني
عبدالله بن
عمرو بن العاص
؛ أن النبي صلى
الله عليه
وسلم ؛ بينا
هو يخطب يوم
النحر، فقام
إليه رجل فقال:
ما
كنت أحسب، يا
رسول الله ! أن
كذا وكذا، قبل
كذا وكذا. ثم
جاء لآخر
فقال: يا رسول
الله ! كنت أحسب
أن كذا، قبل
كذا وكذا.
لهؤلاء
الثلاث. قال "افعل
ولا
حرج".
3146-329/4-
Bunu bize Ali b. Haşrem de tahdis etti, bize İsa, İbn Cüreyc'den şöyle dediğini
haber verdi: İbn Şihab'ı şöyle derken dinledim: Bana İsa b. Talha tahdis etti,
bana Abdullah b. Amr b. el-As'ın tahdis ettiğine göre Nebi (Sallallahu aleyhi
ve Sellem) kurban bayramı birinci günü hutbe vermekte iken bir adam huzuruna
kalkıp şöyle dedi: Ey Allah'ın Resulü! Ben şu ve şu işin, şu ve bu işten önce
olduğunu zannetmemiştim dedi. sonra bir başkası geldi ve: Ey Allah'ın Resulü!
Ben şu işin şu ve bu işten önce olduğunu zannediyordum deyip bu üç hususu
sordular. Allah Resulü: ''Yap, bir vebal yol'' buyurdu.
330 - (1306) وحدثناه
عبد بن حميد.
حدثنا محمد بن
بكر. ح وحدثني
سعيد بن يحيى
الأموي. حدثني
أبي. جميعا عن ابن
جريج، بهذا
الإسناد. أما
رواية ابن أبي
بكر فكرواية
عيسى. إلا
قوله: لهؤلاء
الثلاث. فإنه
لم يذكر ذلك.
وأما يحيى
الأموي ففي
روايته: حلقت
قبل أن أنحر.
نحرت قبل أن
أرمي. وأشباه
ذلك.
2147-330/5- Bunu bize
Abd b. Humeyd de tahdis etti, bize Muhammed b. Bekir tahdis etti, (H.) Bana
Said b. Yahya el-Umevi de tahdis etti, bana babam tahdis etti, hepsi İbn
Cüreyc'den bu isnad ile rivayet ettiler. Ama İbn Bekir'in rivayeti İsa'nın
rivayeti gibidir. Bundan: ''Bu üç husus için'' sözü müstesnadır. O bunu
zikretmedi. Yahya b. el-Umevi'nin rivayetinde ise şu ibareler vardır: Kurban
kesmeden önce traş oldum, taş atmadan önce kurban kestim ve buna benzer şeyler.
331 - (1306) وحدثناه
أبو بكر بن
أبي شيبة
وزهير بن حرب.
قال أبو بكر:
حدثنا ابن
عيينة عن
الزهري، عن
عيسى بن طلحة عن
عبدالله بن
عمرو. قال:
أتى
النبي صلى
الله عليه
وسلم رجل
فقال: حلقت قبل
أن أذبح. قال
"فاذبح ولا حرج"
قال: ذبحت قبل
أن أرمي. قال
"ارم ولا حرج".
3148-331/6-
Bunu bize Ebu Bekir b. Ebi Şeybe ve Züheyr b. Harb da tahdis etti. Ebu Bekir
dedi ki: Bize İbn Uyeyne, ez-Zühri'den tahdis
etti, o İsa b. Talha'dan, o Abdullah b. Amr'dan şöyle dediğini rivayet etti:
Bize Adam Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e gelerek: Kurban kesmeden önce
traş oldum. dedi. Allah Resulü: ''Kes bir vebal yok'' buyurdu. (Bir başkası)
taş atmadan kurban kestim dedi, Allah Resulü: ''At, bir vebal yok'' buyurdu.
332 - (1306) وحدثنا
ابن أبي عمر
وعبد بن حميد
عن عبدالرزاق،
عن معمر، عن
الزهري، بهذا
الإسناد:
رأيت
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم على ناقة
بمنى. فجاءه
رجل. بمعنى
حديث ابن
عيينة.
3149-332/7-
Bize İbn Ebi Ömer ve Abd b. Humeyd de Abdurrezzak'dan tahdis etti, o
Ma'mer'den, o ez-Zühri'den bu isnad ile şunu rivayet etti. Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'i Mina'da bir deve üzerinde gördüm. Bir adam onun
yanına geldi deyip İbn Uyeyne'ye hadisi rivayet ettiği manada rivayet etti.
333 - (1306) وحدثني
محمد بن
عبدالله بن
قهزاذ. حدثنا
علي بن الحسن
عن عبدالله بن
المبارك.
أخبرنا محمد بن
أبي حفصة عن
الزهري، عن
عيسى بن طلحة،
عن عبدالله بن
عمرو بن العاص
قال:
سمعت
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم، وأتاه
رجل يوم
النحر، وهو
واقف عند
الجمرة. فقال:
يا رسول الله !
إني حلقت قبل
الرمي. فقال
"ارم ولا حرج"
وأتاه آخر
فقال: إني
ذبحت قبل أن أرمي.
قال "ارم ولا حرج"
وأتاه آخر
فقال: إني
أفضت إلى
البيت قبل أن
أرمي. قال "ارم
ولا
حرج". قال:
فما رأيته سئل
يومئذ عن شيء،
إلا قال
"افعلوا ولا حرج".
3150-333/8-
Bana Muhammed b. Abdullah b. Kuhzaz da tahdis etti, bize Ali b. el-Hasan,
Abdullah b. el-Mubarek'den tahdis etti, bize Muhamed b. Havza, ez-Zühri'den haber
verdi, o İsa b. Talha'dan o Abdullah b. Amr b. el-As’dan şöyle dediğini rivayet
etti: Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'i nahr (kurban bayramı birinci)
günü Cemrenin yanında duruyorken bir adam ona gelerek: Ey Allah'ın Rasulü! Ben
taş atmadan öbce traş oldum demesi üzerine: ''At, bir vebal yok"
buyurduğunu, bir başkası gelerek ona: Ben taş atmadan önce kurban kestim demesi
üzerine ona: ''At bir vebal yok'' buyurduğunu, bir başkasının yanına gelerek:
Ben taş atmadan önce Beyt'te İfada tavafını yaptım demesi üzerine: ''At bir
vebal yoktur'' buyurduğunu işittim.
(Abdullah b. Amr) dedi
ki: O gün her ne hakkında ona soru sorulduysa ''yapın bir vebal yok"
sözünden başka bir söz söylediğini görmedim.
334 - (1307) حدثني
محمد بن حاتم.
حدثنا بهز. حدثنا
وهيب. حدثنا
عبدالله بن
طاوس عن أبيه،
عن ابن عباس ؛
أن النبي صلى
الله عليه
وسلم قيل له:
في الذبح،
والحلق،
والرمي،
والتقديم،
والتأخير،
فقال "لاحرج".
3151-334/9- Bana
Muhammed b. Hatim de tahdis etti, bize Behz tahedis etti, bize Vuheyb tahdis
etti, bize Abdullah b. Tavus babasından tahdis etti, onun İbn Abbas'dan
rivayetine göre Nebi {Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e kurban kesmek, traş olmak
ve taş atmak hususlarında takdim ve tehir ile ilgili sorular soruldu. O:
"Bir vebal yoktur" buyurdu.
Diğer tahric: Buhari,
1734
AÇIKLAMA: (3143)
"Ey Allah'ın Rasutü! Farketmedim, kurban kesmeden önce traş oldum ... Yap,
bir vebal yok, buyurdu." (3144) "O gün ona kişinin unuttuğu ya da
bilmediği bazı hususları diğerinden önce yapmak ve benzeri hususlara dair her
ne soru sorulduysa mutlaka Rasutullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) onu yapın
bir vebal yoktur diye cevap veriyordu." Diğer rivayette (3150) "Taş
atmadan önce traş oldum dedi, Allah Rasutü: ''At, bir vebal yok" buyurdu.
Diğer rivayette (3151) "Ona kurban kesmek, traş olmak, taş atmak takdim ve
tehir ile ilgili sorular soruldu o: "Bir vebal yoktur" buyurdu.
Bundan önceki babta da
kurban bayramı birinci günü yapılacak işlerin Akabe Cemresine taş atmak, sonra
kurban kesmek, sonra traş olmak sonra da İfada tavafı yapmak olduğunu ve
sünnetin bu sıralama ile yapılmasını ama buna aykırı hareket ederek birisini
diğerinin önüne geçirecek olursa caiz olup bu hadisler dolayısıyla da fidye
vermek yükümlülüğünün bulunmadığını söylemiştik. Seleften bir topluluk da böyle
demiştir. Mezhebimizin görilşüde budur.
Şafii'nin bu hususta
zayıf bir görüşü de vardır. Buna göre eğer Akabe Cemresine taş atmadan ve tavaf
etmeden önce traş olacak olursa kurban kesmesi gerekir. Bu da onun zayıf bir
görüşü olan: Traş olmak bir nüsuk (hacc ibadeti) değildir şeklindeki görüşüne
binaen ifade edilen bir görüştür. Aynı zamanda Ebu Hanife ve Malik de burada
kaydedilen görüşü ifade etmişlerdir.
Said b. Cübeyr, Hasan-ı
Basri, Nehai ve Katade ile İbn Abbas'dan gelen şaz bir rivayete göre de
bunla:(ın birini diğerinden önce yapan bir kimsenin kurban kesmesi gerekir.
Ancak bu kanaat sahiplerine karşı bu hadisler delil gösterilir ve kanaatleri
reddedilir. Eğer onlar bu hadisleri, kasıt bundan dolayı günah yoktur diye tevil
edip kurban kesmeleri gerektiğinin beyanının sonraya bırakılmasını caiz
olduğunu ileri sürecek olurlarsa biz de şöyle deriz Rasulullah {Sallallahu
aleyhi ve Sellem)'in: "Bir harec (vebal) yoktur" demiş olması hiçbir
şekilde senin üzerinde bir vebal yoktur anlamındadır. Hatta bazılarında ise az
önce kaydettiğimiz gibi Cemreye taş atmadan önce açıkça traş olduğunu ifade
etmiştir.
Halbuki icma ile kabul
ettiklerine göre bir kimse Cemreye taş atmadan önce kurban kesecek olursa ona
bir şey düşmez. Yine fukahanın ittifak ettiklerine göre bu hususta fidyenin
gerekip gerekmediği hususunda kasten yapan ile yanılarak yapan arasında bir
fark yoktur. Sadece takdimi kabul etmeyenlere göre günahları bakımından
aralarında bir fark olur. Allah en iyi
ilendir.
Rasulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem)'in: "Kurbanını kes, bir vebal yok, taş at bir vebal
yok" buyruğu da şu demektir: Geriye kalan yapman gerekenleri yap. Yaptığın
da senin için geçerli olmuştur, takdim ve tehir dolayısı ile sana bir vebal
yoktur.
(3144) "Rasulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) devesi üzerinde durdu, insanlar ona soru sormaya
başladı." Bu, ihtiyaç dolayısı ile bineğin üzerinde durmanın caiz olduğuna
delildir.
"Rasulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e takdim ya da tehir edilen her neye dair soru
sorulursa" kasıt bu dört husustur.
(3146) "Nebi
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) nahr (kurban bayramı birinci) günü hutbe verirken
bir adam huzurunda ayağa kalktı." Bir rivayette (3143) Rasulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) "Veda Haccında Mina'da insanlar için durdı
ona soru sordular. .. " bir diğer rivayette (3144) "devesi üzerinde
durdu, insanlar ona soru sormaya başladı" başka bir rivayette (3150)
"o Cemrenin yanında duruyorken" denilmektedir.
Kadı Iyaz dedi ki:
Bazıları bu rivayetlerin arası şu şekilde cem ve telif edilir demişlerdir:
Aslında bu tek bir konumdur. Onlara hitap etmesi de onlara öğretmesi
anlamındadır. Bununla birlikte bu hususun iki yerde olmuş olma ihtimali de
vardır.
Birincisi Cemrenin
yakınında devesi üzerinde durdu ve bu duruşu hakkında "hutbe verdi"
demedi, sadece onun durup ona soru sorulduğu belirtilmekte,
İkincisi ise Nahr günü
öğle namazından sonra hutbe vermek için durdu ve hutbe verdi. İşte bu da haccda
meşru olan hutbelerden birisi olup bu hutbesinde bundan sonra yapacakları hacc
ibadetlerini onlara öğretir. Kadı İyaz'ın açıklamaları bunlardır.
İşte ikinci ihtimal bu
olup doğrusu da budur. Bize göre haccda meşhur olan hutbeler dört tanedir.
Birincisi Zülhicce'nin yedinci gününde Kabe'nin yanında Mekke'de verilir.
İkincisi Arefe gününde Nemire'de verilir.
Üçüncüsü Nahr günü
Mina'da verilir. Dördüncüsü yine Mina'da ikinci Teşrik gününde verilir. Bütün
bu hutbeler tek bir hutbedir ve öğle namazından sonra verilir.
Nemire'deki hutbe
müstesna. O iki hutbe olarak verilir ve öğle namazından önce zevalden sonra
irad edilir. Bütün bunlara dair sahih hadislerden delilleri Şerhü'l-Mühezzeb'de
zikretmiş bulunuyorum. Allah en iyi bilendir.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan:
58- NAHR GÜNÜ
İFADA TAVAFINI YAPMANIN MÜSTEHAP OLDUĞU BABI