|
SAHİH-İ MÜSLİM |
HAC |
(42) باب جواز
الطواف على
بعير وغيره،
واستلام الحجر
بمحجن ونحوه
للراكب
42- DEVE VE BAŞKA
BİNEKLER ÜZERİNDE TAVAF EDİP HACER-İ ESVEDİ BİNEKLİ KİMSENİN BASTON VE BENZERİ
İLE İSTİLAM ETMESİNİN CAİZ OLDUĞU BABI
253 - (1272) حدثني أبو
الطاهر
وحرملة بن
يحيى. قالا:
أخبرنا ابن وهب.
أخبرني يونس
عن ابن شهاب،
عن عبيدالله
بن عبدالله بن
عتبة، عن ابن
عباس ؛
أن
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم طاف في
حجة الوداع
على بعير.
يستلم الركن
بمحجن.
3062-253/1-
Bana Ebu't-Tahir ve Harmele b. Yahya tahdis edip dedi ki: bize İbn Vehb haber
verdi, bana Yunus, İbn Şihab'dan haber verdi, o
Ubeydullah b. Abdullah b. Utbe'den, o İbn Abbas'dan rivayet ettiğine
göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Veda Haccında deve üzerinde bir
baston ile rüknü istilam ederek tavaf etti.
Diğer tahric: Buhari,
1607; Nesai, 2954, 712; İbn Mace, 2948
254 - (1273) حدثنا
أبو بكر بن
أبي شيبة. قال:
حدثنا علي بن
مسهر عن ابن
جريج، عن أبي
الزبير، عن
جابر. قال:
طاف
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم بالبيت،
في حجة
الوداع، على
راحلته. يستلم
الحجر بمحجنه.
لأن يراه
الناس،
وليشرف،
وليسألوه. فإن
الناس غشوة.
3063-254/2-
Bize Ebu Bekr b. Ebu Şeybe tahdis edip dedi ki: Bize Ali b. Muhsir, İbn
Cureyc'den tahdis etti, o Ebu Zubeyr'den, o Cabir'den şöyle dediğini rivayet
etti: Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Veda Haccında insanlar kendisini
görsün, o onları görsün, onlar da ona soru sorsunlar diye devesi üzerinde
Hacer-i Esvedi bastonu ile istilam ederek Beyt'i tavaf etti. Gerçekten insanlar
onun etrafında çok kalabalık olmuşlardı.
Diğer tahric: Ebu
Davud, 1880
255 - (1273) وحدثنا
علي بن خشرم.
أخبرنا عيسى
بن يونس عن ابن
جريج. ح
وحدثنا عبد بن
حميد. أخبرنا
محمد (يعني
ابن بكر)
قال: أخبرنا
ابن جريج.
أخبرني أبو
الزبير ؛ أنه
سمع جابر بن
عبدالله يقول:
طاف
النبي صلى
الله عليه
وسلم في حجة
الوداع على
راحلته،
بالبيت،
وبالصفا والمروة.
ليراه الناس،
وليشرف
وليسألوه. فإن
الناس غشوه.
ولم
يذكر ابن
خشرم:
وليسألوه. فقط.
3064-255/3-
Bize Ali b. Haşrem de tahdis etti, bize İsa b. Yunus, İbn Cureyc'den haber
verdi (H.) Bize Abd b. Humeyd de tahdis etti, bize. Muhammed -yani b. Bekr-
haber verip dedi ki: Bize İbn Cureyc haber verdi, bana Ebu Zubeyr'in haber
verdiğine göre o Cabir b. Abdullah'ı şöyle derken dinlemiştir: Nebi (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) insanlar kendisini görsün, o yüksete durup ona soru sorsunlar
diye Veda Haccında bineği üzerinde Beyt'i ve Safa ile Merve arasını tavaf etti.
Gerçekten insanlar da onun etrafında kalabalık olmuş, toplanmışlardı.
AÇIKLAMA: (3062)
"Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Veda Haccında rüknü bir bastonu
ile istilam ederek ... devesi üzerinde tavaf etti.
"Mihcen:
Baston" mim harfi kesreli, hı harfi sakin olmak üzere binekli kimsenin
düşen şeylerini onunla alabilmek için bir ucu ile de devesini yürüsün diye
dürtmek için bir tarafı bükülü asaya denilir.
Bu hadisten
anlaşıldığına göre:
1. Binekli olarak tavaf
etmek caizdir.
2. Hacer-i Esvedi
istilam etmek müstehaptır, eli ile onu istilam edemeyecek olursa bir sopa (vb.)
ile onu istilam edebilir.
3. Haccetül veda (Veda
Haccı) demek caizdir. Daha önce bazı ilim adamlarının ona haccetül veda demeyi
hoş görmediklerini ama bunun bir yanlışlık olup doğrusunun haccetül veda
demenin caiz olduğunu kaydetmiş idik. Allah en iyi bilendir.
Malik ve Ahmed'in
mezhebine mensup ilim adamları eti yenen hayvanların sidiğinin ve pisliğinin
temiz olduğuna delil göstermişlerdir. Çünkü devenin bunları yapmayacağından
emin olunamaz. Eğer bu necis olsaydı mescide girmelerine imkan verilmezdi.
Ancak bizim, Ebu Hanife'nin ve diğerlerinin mezhebine göre bunlar necistir. Bu hadiste
bu görüşlerine delil olacak bir taraf yoktur. Çünkü tavaf esnasında sidiğini
yapması yahut pislik yapması bir zorunluluk değildir, sadece bir ihtimaldir.
Bunun olacağı farz edilse dahi bundan dolayı mescid temizlenir. Nitekim
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) sidiklerini yapmayacaklarından emin
olunmamakla birlikte küçük çocukların mescide alınmalarına itiraz etmemiştir.
Hatta bu fiilen de olmuş bir iştir. Diğer taraftan (bu gibi hayvanların) bu
şekilde ihtiyaçlarını görmeleri kesin olsaydı pislikleri ister necaset olsun,
ister temiz olsun mescitten uzak tutulurlardı. Çünkü onların pislikleri
tiksinti vericidir.
Nebi (Sallallahu aleyhi
ve Sellem)'in binek üzerinde tavafı ile ilgili olarak: "İnsanlar onu
görsün, o yukarıdan onları görsün ve ona sorsunlar diye" sözü ise
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in binekli tavaf etmesinin gerekçesini
açıklamaktadır. Ayrıca bunun caiz olduğunun beyan edilmesi için olduğu da
söylenmiştir. Ebu Davud'un Süneni'ndeki rivayete göre Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) bu tavafı sırasında hasta idi. İşte Buhari bu hususa işaret
etmiş ve bunun için: Hasta kimsenin binekli tavaf edeceği babı diye bir başlık
açmıştır. Buna göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in bütün bu
gerekçeler dolayısı ile binek üzerinde tavaf etmiş olması ihtimali de vardır.
''İnsanlar da onun
etrafını kuşatmışlardı." Etrafında kalabalık oluşturmuşlardı.
256 - (1274) حدثني
الحكم بن موسى
القنطري.
حدثنا شعيب بن
إسحاق عن هشام
بن عروة، عن
عروة، عن
عائشة قالت:
طاف النبي صلى
الله عليه
وسلم في حجة
الوداع، حول
الكعبة، على
بعيره. يستلم
الركن. كراهية
أن يضرب عنه
الناس.
3065-256/4- Bana
el-Hakem b. Musa el-Kantari de tahdis etti. .. Aişe (r.anha) dedi ki: Nebi
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) Veda Haccında insanların etrafından zorla
uzaklaştırılmalarından hoşlanmadığı için Kabe'nin etrafında devesi üzerinde
tavaf etti, rüknü de istilam ediyordu.
Diğer tahric: Nesai,
2928
AÇIKLAMA: "İnsanların
etrafından zorla uzaklaştırılmasından hoşlanmadığı için" ibare nüshaların
bir çoğunda bu şekilde "yudrabe" şeklindedir. Bazılarında ise sad ve
fe harfi ile "yusrafe: uzaklaştırılması. .. " şeklindedir. Her ikisi
de doğrudur.
"Bana el-Hakem b.
Musa el-Kantari tahdis etti." es-Semani dedi ki: Bu Bağdat'taki bir
mahalle olan Kantaratu Berdan'(dan olup oraya nisbet edilmiş)'dir.
257 - (1275) وحدثنا
محمد بن
المثنى. حدثنا
سليمان بن
داود. حدثنا
معروف بن
خربوذ. قال:
سمعت أبا
الطفيل يقول:
رأيت
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم يطوف
بالبيت،
ويستلم الركن
بمحجن معه،
ويقبّل
المحجن.
3066-257/5-
Bize Muhammed b. el-Müsenna da tahdis etti, bize Süleyman b. Davud tahdis etti,
bize Ma'rufb. Harrebuze tahdis edip dedi ki: Ebu't-Tufeyl'i şöyle derken
dinledim: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'i Beyt'i tavaf ederken ve
rüknü de beraberindeki bir baston ile istilam edip sonra da bastonu öperken
gördüm.
Diğer tahric: Ebu
Davud, 1789; İbn Mace, 2449
AÇIKLAMA: "Bize
Ma'ruf b. Harrebuze tahdis etti." Ha harfi ötreli "hurrebuze"
diye de rivayet edilmekle birlikte fethalı "Harrebuze" şekli daha
meşhurdur. Her iki söyleyişi rivayet edenlerden birisi el-Meşarik adlı eserinde
Kadı lyaz'dır, ötreli okunacağını söyleyen de Ebu'l-Velid el-Baci'dir. Cumhur
ise fethalı söylenir demiştir. Hı harfinden sonra ise şeddeli ve fethalı bir
re, ötreli ve med harfli bir be, sonra da bir vav, arkasından bir zel harfi ile
yazılır.
"Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'i Beyt'i tavaf ederken ... gördüm." bu
hadiste Hacer-i Esvedin istilam edilmesinin müstehap olduğu, eli ile -binekli
olduğu için ya da başka bir sebeple- onu istilam edemeyecek olursa asa ve
benzeri bir şeyle onu istilam edebileceği, sonra da kendisi ile Hacer-i Esvedi
istilam ettiği şeyi öpmesinin müstehap olduğu hükmü anlaşılmaktadır. Bizim
mezhebimiz budur.
258 - (1276) حدثنا
يحيى بن يحيى.
قال: قرأت على
مالك عن محمد
بن عبدالرحمن
بن نوفل، عن
عروة، عن
زينيب بنت أبي
سلمة، عن أم
سلمة ؛ أنها
قالت: شكوت
إلى رسول الله
صلى الله عليه
وسلم أني أشتكي.
فقال:
"طوفي
من وراء الناس
وأنت راكبة"
قالت: فطفت. ورسول
الله صلى الله
عليه وسلم
حينئذ يصلي
إلى جنب
البيت. وهو
يقرأ بالطور
وكتاب مسطور.
3067-258/6-
Bize Yahya b. Yahya da tahdis edip dedi ki: Malik'e Muhammed b. Abdurrahman b.
Nevfel'den rivayetini okudum, o Urve'den, o Ebu Seleme'nin kızı Zeynep'den, o Um
Seleme'den şöyle dediğini rivayet etti: Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem)'e hasta olduğumu şikayet ettim. O:
Bineğin üzerinde olduğun
halde insanların arkalarından tavaf et" buyurdu.
Ben de tavaf ettim. O
zaman Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Beyt'in yanında namaz kılıyor ve
namazında: "Tur'a ve satır satır yazılı kitaba andolsun" suresini
okuyordu.
Diğer tahric: Buhari,
464, 1619, 1626, 1633,4853; Ebu Davud, 1882; Nesai, 2925, 2927; İbn Mace, 2961
AÇIKLAMA: "Bineğin
üzerinde olduğun halde insanların arkasından tava! et. .. " Rasulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in kendisine, insanların arkasında tavaf etmesini
emretmesinin iki sebebi vardı: Birincisi tavaf esnasında erkeklerden uzak
durmanın kadınlar için sünnet olmasıdır. İkincisi ise onun yaklaşmasından ötürü
insanların bineğinden rahatsız olmasından korkulur. Aynı şekilde erkeğin de
binek üzerinde tavaf etmesi halinde hükmü böyledir. Onun Nebi (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) namaz kılarken (kıldırırken) tavaf etmesi, onun için
tesettüre daha bir uygun olmasından dolayıdır. Rasulullah {Sallallahu aleyhi ve
Sellem)'in kıldırdığı bu namaz sabah namazı idi. Allah en iyi bilendir.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan: