SAHİH-İ MÜSLİM

HAC

 

(21) باب في الوقوف وقوله تعالى: ثم أفيضوا من حيث أفاض الناس

21- VAKFE YAPMAK VE YÜCE ALLAH'IN: "SONRA İNSANLARIN İFADA ETTİĞİ YERDEN SİZ DE İFADA EDİNİZ" (BAKARA, 199) BUYRUĞU HAKKINDA BİR BAB

 

151 - (1219) حدثنا يحيى بن يحيى. أخبرنا أبو معاوية عن هشام بن عروة، عن أبيه، عن عائشة رضي الله عنها. قالت:

 كان قريش ومن دان دينها يقفون بالمزدلفة. وكانوا يسمون الحمس. وكان سائر العرب يقفون بعرفة. فلما جاء الإسلام أمر الله عز وجل نبيه صلى الله عليه وسلم أن يأتي عرفات فيقف بها. ثم يفيض منها. فذلك قوله عز وجل: ثم أفيضوا من حيث أفاض الناس [2 /البقرة/ الآية 199].

 

2945-151/1- Bize Yahya b. Yahya da tahdis etti, bize Ebu Muaviye, Hişam b. Urve'den haber verdi, o babasından, o Aişe (r.anha)'dan şöyle dediğini rivayet etti: Kureyş ve onların dini üzere olanlar Müzdelife'de vakfe yapıyor ve kendilerine "el-Hums" adı veriliyordu. Sair Araplar ise Arafat'ta vakfe yapıyorlardı. İslam gelince aziz ve celil Allah Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e Arafat'a gidip orada vakfe yapmasını, sonra da oradan ifada etmesini (ayrılmasını) emir buyurdu. İşte aziz ve celil Allah'ın: "Sonra insanların ifada ettikleri yerden siz de ifada edin" (Bakara, 199) buyruğu bunu dile getirmektedir.

 

 

Diğer tahric: Buhari, 4520; Ebu Davud, 1910; Nesai, 3012

 

AÇIKLAMA:          "Kureyşiiler ve onun dinine uyanlar. .. " el-Hums, ha harfi ötreli, mim sakin okunur. Ebu'l-Heysem dedi ki: Hums, Kureyşliler, Kureyşlilerden doğanlar, Kinane ve Kayslıların Cedile koludur. Onlara bu ismin veriliş sebepleri; dinlerinde hamaset göstermeleri, yani sıkı bağlılıkları dolayısıyladır. Ka'be'den dolayı bu ismin kendilerine verildiği de söylenmiştir. Çünkü taşları siyaha çalan beyaz renklidir (yani) "hamsa"dır. Az önce bu hadisin şerhi ve onların Müzdelife'de vakfe yapmalarının sebebi geçmiş bulunuyor.

 

 

 

152 - (1219) وحدثنا أبو كريب. حدثنا أبو أسامة. حدثنا هشام عن أبيه. قال:

 كانت العرب تطوف بالبيت عراة. إلا الحمس. والحمس قريش وما ولدت. كانوا يطوفون عراة. إلا أن تعطيهم الحمس ثيابا. فيعطي الرجال الرجال والنساء النساء. وكانت الحمس لا يخرجون من المزدلفة. وكان الناس كلهم يبلغون عرفات. قال هشام:  فحدثني أبي عن عائشة رضي الله عنها قالت: الحمس هم الذين أنزل الله عز وجل فيهم: {ثم أفيضوا من حيث أفاض الناس} [2 /البقرة/ الآية 199] . قالت: كان الناس يفيضون من عرفات. وكان الحمس يفيضون من المزدلفة. يقولون: لا نفيض إلا من الحرم  فلما نزلت: {أفيضوا من حيث أفاض الناس}، رجعوا إلى عرفات.

 

2946-152/2- Bize Ebu Kureyb de tahdis etti, bize Ebu Usame tahdis etti, bize Hişam babasından şöyle dediğini tahdis etti: Humslar dışında Araplar Beyt'i çıplak tavaf ederlerdi. Hums Kureyşlilerle onların çocuklarıdır. Humsların kendilerine elbise vermesi hali dışında diğerleri çıplak tavaf ederlerdi. Erkekler erkeklere, kadınlar da kadınlara elbise verirdi. Ayrıca Humslular Müzdelife'nin dışına çıkmazlardı. Diğer insanların hepsi ise Arafat'a kadar ulaşırlardı.

 

Hişam dedi ki: Bana babam Aişe (radıyallahu anha)'dan şöyle dediğini tahdis etti: Humslular aziz ve celil Allah'ın haklarında: "Sonra insanların ifada ettikleri yerde siz de ifada edin" (Bakara, 199) buyruğunu indirdiği kimselerdir. Aişe (radıyallahu anha) dedi ki: İnsanlar Arafat'dan ifada ediyorlardı. Hums ise Müzdelife'den ifada ediyorlar ve biz ancak Harem bölgesinden ifada ederiz, diyorlardı. Fakat: "İnsanların ifada ettikleri yerden siz de ifada edin" buyruğu nazil olunca Arafat'a döndüler.

 

 

Yalnız Müslim rivayet etmiştir

 

AÇIKLAMA:          "Araplar Beyt'i çıplak olarak tavaf ederlerdi. Hums müstesna ... " Bu onların cahiliye dönemindeki hayasızlıklarındandır. Denildiğine göre bu husus ile ilgili olarak: "Onlar bir hayasızlık işlediklerinde biz atalarımızı bunu yapar bulduk derler" (A'raf, 28) buyruğu nazil olmuştur. Bundan dolayı Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Ebu Bekr'in hacc emiri olarak hacc ettiği dokuzuncu yılda münadisinin: Beyt'i çıplak kimse tavaf etmesin, diye nida etmesini emir buyurmuştur.

 

 

 

153 - (1220) وحدثنا أبو بكر بن أبي شيبة وعمرو الناقد. جميعا عن ابن عيينة. قال عمرو: حدثنا سفيان بن عيينة عن عمرو. سمع محمد بن جبير بن مطعم يحدث عن أبيه، جبير بن مطعم، قال:

 أضللت بعيرا لي. فذهبت أطلبه يوم عرفة. فرأيت رسول الله صلى الله عليه وسلم واقفا مع الناس بعرفة. فقلت: والله إن هذا لمن الحمس. فما شأنه ههنا ؟ وكانت قريش تعد من الحمس.

 

2947-153/3- Bize Ebu Bekr b. Ebu Şeybe, Amr en-Nakid'te birlikte İbn Uyeyne'den tahdis etti. Amr dedi ki: Bize Süfyan b. Uyeyne, Amr'dan tahdis etti, o Muhammed b. Cübeyr b. Mut'im'i babası Cübeyr b. Mut'im şöyle derken dinlediğini tahdis etti: Bir devemi kaybetmiştim. Arefe günü onu aramaya gittim. Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in Arafat'ta insanlarla beraber vakfe yapmakta olduğunu görünce (kendi kendime) Allah'a yemin ederim ki şüphesiz bu Hums'tandır. Peki burada işi ne? dedim. Çünkü Kureyş Hums'tan sayılırdı.

 

 

Diğer tahric: Buhari, 1664; Nesai, 3013

 

AÇIKLAMA:          "Cübeyr b. Mut'im dedi ki: ... Kureyş Hums'dan sayılırdı." Kadı Iyaz dedi ki: Bu olay hicretten önceki haccı esnasında olmuştu. Cübeyr o zaman kafir idi. Mekke fethedildiği zaman müslüman oldu. Hayber günü müslüman olduğu da söylenir. Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in Arafat'ta vakfe yapmasına hayret etmişti. Allah en iyi bilendir.

 

Sonraki sayfa için aşağıdaki link’i kullan:

 

22- İHRAMDAN ÇIKMANIN NESHİ VE TAMAMLAMANIN EMREDİLDİĞİ HAKKINDA BİR BAB