|
SAHİH-İ MÜSLİM |
HAC |
(18) باب
في المتعة
بالحج
والعمرة
18- HACC VE UMRE İLE
MUT'A (TEMETTU HACCI) HAKKINDA BİR BAB
145 - (1217) حدثنا
محمد بن
المثننى وابن
بشار. قال ابن
المثنى: حدثنا
محمد بن جعفر.
حدثنا شعبة.
قال: سمعت قتادة
يحدث عن أبي
نضرة قال:
كان
ابن عباس يأمر
بالمتعة. وكان
ابن الزبير ينهى
عنها. قال:
فذكرت ذلك
لجابر بن
عبدالله. فقال:
على يدَيَّ
دارَ الحديثُ.
تمتعنا مع
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم. فلما
قام عمر قال:
إن الله كان
يحل لرسوله ما
شاء بما شاء.
وإن القرآن قد
نزل منازله.
فأتموا الحج
والعمرة لله.
كما أمركم
الله. وأبتوا
نكاح هذه
النساء. فلن
أوتى برجل نكح
امرأة إلى
أجل، إلا رجمته
بالحجارة.
2939-145/1- Bize Muhammed
b. el-Müsenna ve İbn Beşşar tahdis etti, İbnu'l-Müsenna dedi ki: Bize Muhammed
b. Cafer tahdis etti, bize Şu'be tahdis edip dedi ki: Katade'yi Ebu Nadra'dan
tahdis ederken dinledim. Dedi ki: İbn Abbas mut'a yapmayı emrederdi. İbn Zubeyr
ise bunu yapmayı yasaklardı. Sonra ben bunu Cabir b. Abdullah'a söyledim. O
dedi ki: Bu hadis (olay) benim önümde cereyan etti. Biz Rasulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) ile birlikte mut'a yaptık. Ömer kalkıp da: Muhakkak Allah,
Rasulü'ne dilediği şeyi dilediği surette helal kılar ve şüphesiz Kur'an-ı Kerim
yerli yerince nazil olmuş (her şey yerini bulmuş)tur. Bu sebeple Allah'ın size
emrettiği gibi haccı da umreyi de Allah için tamamlayınız. Bu sebeple işi kesin
yapınız ve bu kadınlarla (böyle bir) nikahtan uzak durunuz. Bana belli bir
süreliğine bir kadını nikahlamış bir adam getirilecek olursa kesinlikle onu
taşlarla recmederim.
(1217) وحدثنيه
زهير بن حرب.
حدثنا عفان.
حدثنا همام. حدثنا
قتادة، بهذا
الإسناد. وقال
في الحديث: فافصلوا
حجكم من
عمرتكم. فإنه
أتم لحجكم.
وأتم لعمرتكم.
Bunu bana Zuheyr b. Harb
da tahdis etti, bize Affan tahdis etti, bize Hemmam tahdis etti, bize Katade bu
isnad ile tahdis etti ve hadiste: o halde haccınızı umrenizden ayırınız.
Şüphesiz ki bu haccınızın da daha mükemmel, umrenizin de daha mükemmel olmasını
sağlayacaktır.
Yalnız Müslim rivayet
etmiştir
AÇIKLAMA: "İbn
Abbas [bize] mut'ayı emreder, İbn Zubeyr ise onu yasaklardı. .. Onu taşa
tutarak recmederim" diğer rivayette ise Ömer (r.a.)'ın: "Haccınızı
umrenizden ayırınız çünkü böylesi haccınız için de daha mükemmeldir, umreniz
için de daha mükemmeldir." Bundan sonra da Müslim, Ebu Musa el-Eş'ari
(radıyallahu anh)'ın mut'a (Temettu haccı)'nın yapılacağı şeklinde fetva
verdiğini ve Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in kendisine bunu emretmiş
olduğunu delil gösterdiği hadisini rivayet edecektir. Aynı zamanda Ömer
(r.a.)'ın: Biz Allah'ın Kitabı'nın hükmünü alırız. Şüphesiz aziz ve celil Allah
(haccı da umreyi de) tamamlamayı emir buyurmuştur sözünü kaydedecektir. Osman
(radıyallahu anh)'dan da mut'a (Temettu haccını) ya da umreyi yasakladığı, Ali
(radıyallahu anh)'ın bu hususta ona muhalefet edip her ikisi için birlikte
ihrama girdiği de zikredilmektedir. Ebu Zer (r.a.)'ın: "Haccda mut'a
Muhammed (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'ın ashabına ait bir özellikdi" sözü
ile bir rivayette "(onlara ait özel) bir ruhsattı" diğer taraftan
İmran b. Husayn'ın: "Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) aile halkının
bazılarına (bazı zevcelerine) Zülhicce'nin ilk on gününde umre yaptırmıştır.
Bunu fesheden bir ayet-i kerime de inmedi" bir diğer rivayette hacc ile
umreyi bir arada yaptı sonra da Bunun hakkında kitaptan bir hüküm nazil olmadı
ve bunu nehyetmedi" gibi rivayetlerle ilgili olarak el-Mazeri şunları
söylemektedir:
Ömer (radıyallahu
anh)'ın hacc esnasında yasakladığı mut'anın ne olduğu hususunda ihtilaf
edilmiştir. Bunun haccın umreye feshedilmesi olduğu söylendiği gibi hacc
aylarında umre yapmak sonra da aynı sene haccetmek olduğu da söylenmiştir. Buna
göre Ömer (radıyallahu anh)'ın umre yapmayı yasaklamasının sebebi İfrad
haccının daha faziletli olması hasebi ile İfrad haccını teşvik etmek içindir.
Yoksa o böyle bir umrenin batıl ya da haram olduğuna inandığından dolayı
değildir.
Kadı lyaz der ki: Cabir,
İmran ve Ebu Musa'nın rivayet ettikleri hadislerin zahirinden anlaşıldığına
göre hükmü hakkında ihtilafa düştükleri mut'a haccı feshedip umreye
dönüştürmekten başkası değildir. Bundan dolayı Ömer (radıyallahu anh) insanları
böyle yaptıklarından ötürü döverdi. Yoksa onlar, hac aylarında sadece Temettu
haccı yaptıklarından ötürü dövmüyordu. Onları dövmelerinin sebebi kendisinin ve
diğer ashabın inandıkları haccı feshedip umreye dönüştürmenin o seneye, az önce
sözünü ettiğimiz hikmet dolayısı ile ait bir özellik olduğuna inanmalarından
dolayı idi.
İbn Abdilber dedi ki:
"Kim hacc zamanına kadar umreden yararlanmak isterse (Temettu etmek
isterse) kurbandan kolayına geleni kessin" (Bakara, 196) buyruğunda
kastedilen Temettunun haccdan önce hacc aylarında umre yapmak olduğu arasında
görüş ayrılığı bulunmamaktadır. Kıran haccı da aynı şekilde Temettu
türündEmdir. Çünkü Kıran haccı yapan bir kimse kendi evinden diğer ibadet için
ayrıca yolculuk yapmak külfetinden kurtularak faydalanmış (Temettu etmiş) olur.
Yine haccın feshedilip umreye dönüştürülmesi de Temettu şekillerindendir. Kadı
lyaz'ın açıklamaları bunlardır.
Derim ki tercih edilen Ömer,
Osman ve başkalarının yasakladıkları hacc aylarında umre yaptıktan sonra aynı
yıl tekrar hacc yapmak şeklindeki mut'adır. Onların bu yasaklamaktan kasıtları
ise daha faziletli olması dolayısı ile İfrad haccını teşvik etmek için
evleviyet anlamında bir yasaklamadır. Esasen bundan sonra kerahet sözkonusu
olmaksızın ifratın Temettun ve kıran haclarının caiz olduğu üzerinde de icma
gerçekleşmiş, ilim adamları ancak bunların hangisinin daha faziletli olduğu
hususunda ihtilaf etmişlerdir.
Bu mesele bu babın baş
taraflarında yeterli açıklamaları ile geçmiş bulunmaktadır. Allah en iyi
bilendir.
Ömer (radıyallahu
anh)'ın bir kadını belli bir süreliğine nikahlamak demek olan mut'a nikahı
hakkındaki sözlerine gelince: Mut'a nikahı önceleri mübahtı. Sonra Hayber günü
nesh edildi. Sonra Mekke'nin fethedildiği günü mübah kılındı, sonra yine
Mekke'nin fethedildiği günlerde nesh edildi. Şu anda da haramlığı kıyamet
gününe kadar devam etmektedir. Birinci asırda hakkında görüş ayrılığı vardı,
sonradan bu görüş ayrılığı kalkmış olup haram olduğu üzerinde icma olmuştur.
İleride yüce Allah'ın izni ile Nikah Kitabı'nda Bunun hükümleri genişçe
açıklanacaktır.
146 - (1216) وحدثننا
خلف بن هشام
وأبو الربيع
وقتيبة. جميعا
عن حماد. قال
خلف: حدثنا
حماد بن زيد
عن أيوب. قال:
سمعت مجاهدا
يحدث عن جابر
بن عبدالله
رضي الله
عنهما. قال:
قدمنا
مع رسول الله
صلى الله عليه
وسلم ونحن نقول:
لبيك ! بالحج.
فأمرنا رسول
الله صلى الله
عليه وسلم أن
نجعلها عمرة.
2940-146/2- Bize Halef
b. Hişam, Ebu'r-Rabi' ve Kuteybe de birlikte Hammad'dan tahdis ettiler. Halef
dedi ki: Bize Hammad b. Zeyd, Eyyub'dan şöyle dediğini tahdis etti: Mücahid'i
Cabir b. Abdullah (radıyallahu anhuma)'dan şöyle dedi diye tahdis ederken
dinledim: Biz Rasulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ile birlikte Lebbeyke
bil hacc, hacc niyeti ile geldik emrine uyduk diyerek gelmiştik ama Rasulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) bize onu umre yapmamız! emir buyurdu.
Diğer tahric: Buhari,
1570
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan:
19- NEBİ
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'İN HACCI BABI