|
SAHİH-İ MÜSLİM |
HAC |
(15) باب
جواز اشتراط
المحرم
التحلل بعذر
المرض ونحوه
15- HASTALIK VE BENZERİ BİR
MAZERET SEBEBİ İLE İHRAMLI KİMSENİN İHRAM'DAN ÇIKMA ŞARTINI KOŞMASININ CAİZ
OLDUĞU BABI
154 - (1207) حدثنا
أبو كريب محمد
بن العلاء
الهمداني. حدثنا
أبو أسامة عن
هشام، عن
أبيه، عن
عائشة رضي الله
عنها. قالت:
دخل
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم على
ضباعة بنت
الزبير. فقال
لها " أردت
الحج ؟ " قالت: والله
! ما أجدني إلا
وجعة. فقال
لها " حجي واشترطي.
وقولي: اللهم !
محلي حيث
حبستني "
وكانت تحت
المقداد.
2894- Bize Ebu Kureyb
Muhammed b. el-Ala el-Hemdani tahdis etti, bize Ebu Usame, Hişam'dan tahdis
etti, o babasından, o Aişe (r.anha)'dan şöyle dediğini rivayet etti: Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) ez-Zübeyr kızı Dubaa'nın yanına girdi. Ona:
Haccetmek mi istedin dedi. Dubaa: Allah'a yemin ederim ki kendimi hasta
buluyorum dedi. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ona: "Haccet ve:
Allah'ım ihramdan çıkacağı m yer beni alıkoyacağın yer olsun diyerek şart
koş" buyurdu. Dubaa, el-Mikdad'ın zevcesi idi.
Diğer tahric: Buhari,
5089
AÇIKLAMA: Bu babta
ez-Zübeyr kızı Dubaa (r.anha)'nın hadisi yer almaktadır: "Buna göre Nebi
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) kendisine ... diye şart koş buyurdu." Bu
hadiste hacc ya da umre yapmak isteyen bir kimsenin eğer hastalanacak olursa
ihramdan çıkmış olsun diye şart koşmasının caiz olduğunu söyleyenlerin
görüşlerinin lehine delil bulunmaktadır. Bu Ömer b. el-Hattab, Ali, İbn Mesud
ve ashab-ı kiram (r.anhum)'dan daha başkalarının bir görüşü olduğu gibi
tabiinden de bir topluluğun Ahmed, İshak ve Ebu Sevr'in de görüşüdür. Şafii
mezhebinin sahih olan görüşü de budur. Bu kanaat sahiplerinin delili ise bu
sahih ve açık hadistir.
Ebu Hanife, Malik ve
tabiinden bazıları ise: Şart koşmak sahih olmaz demişler ve hadisi Bunun
muayyen bir olayolup ve bunun Dubaa'ya özel olduğuna yorumlamışlardır.
Kadı İyaz hadisin zayıf
olduğuna işaret ederek şunları söylemektedir: elAsili dedi ki: Şart koşmak
hususunda sahih bir isnad sabit değildir. Nesai de şöyle demektedir: Ben bu
hadisi' Ma'mer'den başka ez-Zühri'den müsned olarak rivayet eden bir kimse
olduğunu bilmiyorum.
Kadı İyaz'ın işaret
ettiği nokta ile el-Asili'nin hadisin zayıf olduğuna dair söyledikleri oldukça
fahiş bir yanlışlıktır. Buna kanılmaması için dikkat çekmek durumunda oldum.
Çünkü bu hadis Buhari'nin ve Müslim'in Sahihlerinde, Ebu Davud'un, Tirmizi'nin,
Nesai'nin Sünenlerinde vesair güvenilir hadis kitaplarında pek çok senetle ve
ashab-ı kiramdan bir topluluktan çok sayıda rivayet yolu ile rivayet
edilmiştir. Müslim'in zikrettiği bu hadisin farklı yolları ise bu hususta
oldukça kesin ve yeterli bir delildir. Ayrıca bu hadiste hastalığın ihrama
girerken şart koşulmamış olması halinde ihramdan çıkmayı mübah kılmadığına da
delil vardır. Allah en iyi bilendir.
Duba.a ise -Müslim'in
kitapta sözünü ettiği gibi- ez-Zübeyr b. Abdulmuttalib'in kızı Dubaa'dır. O
Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in amcasının kızıdır. el-Vasıt sahibinin bu
Eslem'li Dubaa' dır şeklindeki iddiası ise fahiş bir yanlışlıktır, doğrusu onun
Haşimoğullarından olduğudur.
105 - (1207) وحدثنا
عبد بن حميد.
أخبرنا
عبدالرزاق.
أخبرنا معمر
عن الزهري، عن
عروة، عن
عائشة رضي
الله عنها
قالت:
دخل
النبي صلى
الله عليه
وسلم على
ضباعة بنت الزبير
بن عبدالمطلب.
فقالت: يا
رسول الله !
إني أريد
الحج. وأنا
شاكية. فقال النبي
صلى الله عليه
وسلم " حجي،
واشترطي أن محلي
حيث حبستني
"
2895- Bize Abd b. Humeyd
de tahdis etti... Aişe (r.anha) dedi ki: Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ez-Zübeyr
b. AbdülMuttalib'in kızı Dubaa'nın yanına girdi. Dubaa: Ey Allah'ın Resulül Ben
haccetmek istiyorum ama hastayım dedi. Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
"Haccet ve ihramdan çıkacağım yer beni alıkoyacağın yer olsun, diye şart
koş" buyurdu.
Diğer tahric: Nesai,
2767
(1207) وحدثنا
عبد بن حميد.
أخبرنا
عبدالرزاق.
أخبرنا معمر
عن هشام بن
عروة، عن
أبيه، عن
عائشة رضي
الله عنها،
مثله.
2896- Bize Abd b. Humeyd
de tahdis etti, bize Abdurrezzak haber verdi, bize Ma'mer, Hişam b. Urve'den
haber verdi, o babasından, o Aişe (r.anha)'dan aynısını rivayet etti.
106 - (1208) وحدثنا
محمد بن بشار.
حدثنا
عبدالوهاب بن
عبدالمجيد
وأبو عاصم ومحمد
بن بكر عن ابن
جريج. ح
وحدثنا إسحاق
بن إبراهيم
(واللفظ
له) أخبرنا
محمد بن بكر.
أخبرنا اين
جريج. أخبرني
أبو الزبير ؛
أنه سمع طاوسا
وعكرمة مولى
ابن عباس عن
ابن عباس ؛ أن
ضباعة بنت
الزبير
بن عبدالمطلب
رضي الله عنها
أتت رسول الله
صلى الله عليه
وسلم. فقالت:
إنى إمرأة
ثقيلة. وإني
أريد الحج.
فما تأمرني ؟
قال:
"أهلى
بالحج ،
واشترطى أن
محلى حيث
تحبسنى". قال:
فأدركت.
2897- Bize Muhammed b.
Beşşar da tahdis etti, bize Abdülvehhab b. Abdülmecid, Ebu Asım ve Muhammed b.
Bekr, İbn Cüreyc'den tahdis etti (H.) Bize İshak b. İbrahim -ki lafız ona
ait-de tahdis etti, bize Muhammed b. Bekr haber verdi, bize İbn Cüreyc haber
verdi, bana Ebu'z-Zübeyr'in haber verdiğine göre o Tavus ile İbn Abbas'ın
azadlısı İkrime'nin İbn Abbas'dan şunu rivayet ettiğini dinlemişlerdir: Zübeyr
b. Abdulmuttalib'in kızı Dubaa (r.anha) Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem)'e gelip: Ben ağır bir kadınım ama haccetmek de istiyorum bana ne emir
buyurursun? dedi. Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Hacc niyeti
ile ihrama gir ve benim ihramdan çıkacağım yer beni alıkoyacağın yer olsun diye
şart koş" buyurdu.
(Ravi) dedi ki: Fakat
(hacca) yetişti.
Diğer tahric: Nesai,
2766; İbn Mace, 2938
AÇIKLAMA: "Sonra
yetişti" yani hacca yetişti ve haccı bitirinceye kadar da ihramdan
çıkmasına gerek kalmadı.
107 - (1208) حدثنا
هارون بن
عبدالله.
حدثنا أبو داود
الطيالسي.
حدثنا حبيب بن
يزيد عن عمرو
بن هرم، عن
سعيد بن جبير
وعكرمة، عن
ابن عباس رضي
الله عنهما ؛
أن ضباعة
أرادت الحج.
فأمرها النبي
صلى الله عليه
وسلم أن
تشترط. ففعلت
ذلك عن أمر
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم.
2898- Bize Harun b.
Abdullah da tahdis etti... Said b. Cübeyr ve İkrime, İbn Abbas (r.a.}'dan
rivayet ettiklerine göre: Dubaa haccetmek istedi, Resulullah (Sallallahu aleyhi
ve Sellem) ona şart koşmasını emir buyurdu. O da Resulullah (Sallallahu aleyhi
ve Sellem)'in emri üzere bunu yaptı.
Diğer tahric: Nesai,
2764
108 - (1208) وحدثنا
إسحاق بن
إبراهيم
وأيوب الغيلاني
وأحمد بن خراش
(قال إسحاق:
أخبرنا. وقال الآخران
: حدثنا أبو
عامر، وهو
عبدالملك بن
عمرو). حدثنا
رباح (وهو ابن
أبي معروف) عن
عطاء، عن ابن
عباس رضي الله
عنه ؛ أن
النبي صلى
الله عليه
وسلم قال
لضباعة رضي
الله عنها:
"حجي،
واشترطي أن
محلي حيث
تحبسني". وفي رواية
إسحاق: أمر
ضباعة.
2899- Bize İshak b. İbrahim,
Ebu Eyyub el-Gaylani ve Ahmed b. Hiraş tahdis etti. İshak bize Ebu Amir -ki o
Abdülmelik b. Amr'dır- haber verdi dedi, diğer ikisi tahdis etti dedi. (Ebu
Amir dedi ki): Bize Rebah -ki o b. Ebu Ma'ruf'dur- Ata'dan tahdis etti, o İbn
Abbas (r.a.)'dan rivayet ettiğine göre Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem),
Dubaa (r.a.)'ya: "Haccet ve ihramdan çıkacağın yer beni alıkoyacağın yer
olsun diye şart koş" diye buyurdu.
İshak'ın rivayetinde:
Dubaa'ya emretti şeklindedir.
Yalnız Müslim rivayet
etmiştir
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan: