|
SAHİH-İ MÜSLİM |
ORUÇ |
(37) باب صوم
سرر شعبان
37- ŞABAN AY'I
SONLARINDA ORUÇ TUTMAK BABI
199 - (1161) حدثنا
هداب بن خالد.
حدثنا حماد بن
سلمة عن ثابت،
عن مطرف (ولم
أفهم مطرفا من
هداب) عن
عمران بن حصين
رضي الله عنهما
؛ أن رسول
الله صلى الله
عليه وسلم قال
له (أو لآخر)"
أصمت من سرر
شعبان ؟ " قال:
لا. قال " فإذا
أفطرت، فصم
يومين".
2743- Bize Heddab b.
Halid de tahdis etti, bize Hammad b. Seleme, Sabit'ten tahdis etti, o
Mutarrif'den -(Müslim dedi ki:) Ben Heddab'dan Mutarrif'i anlamış değilim- o
İmran b. Husayn (r.anhuma)'dan rivayet ettiğine göre Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) ona -ya da bir başka kimseye-: "Şabanın son günlerinde
oruç tuttun mu?" sordu. o: Hayır, dedi. Allah Resulü: "Oruç açarsan
iki gün oruç tut" buyurdu.
Diğer tahric: Buhari,
1983 -muallak olarak-; Ebu Davud, 2328
200 - (1161) وحدثنا
أبو بكر بن
أبي شيبة.
حدثنا يزيد بن
هارون عن
الجريري، عن
أبي العلاء،
عن مطرف، عن عمران
بن حصين رضي
الله عنهما ؛
أن النبي صلى
الله عليه
وسلم قال لرجل
"هل صمت من سرر
هذا الشهر
شيئا ؟ " قال:
لا. فقال رسول
الله صلى الله
عليه وسلم:
"فإذا
أفطرت من
رمضان، فصم
يومين مكانه".
2744- Bize Ebu Bekr b.
Ebi Şeybe de tahdis etti, bize Yezid b. Harun el-Cureyri'den tahdis etti, o
Ebu'I-P;la'dan, oMutarrif'den, o İmran b. Husayn (r.anhuma)'dan rivayet
ettiğine göre Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) bir adama: "Sen bu ayın
sonlarından hiç oruç tuttun mu?" sordu. Adam: Hayır deyince. Resulullah (Sallallahu
aleyhi ve Sellem): "Ramazan ayını bitirip orucunu açtıktan sonra onun
yerine iki gün oruç tut" buyurdu.
Diğer tahric: Ebu
Davud, 2328
201 - (1162) حدثنا
محمد بن
المثنى. حدثنا
محمد بن جعفر.
حدثنا شعبة عن
ابن أخي مطرف
بن الشخير.
قال: سمعت
مطرفا يحدث عن
عمران بن حصين
رضي الله
عنهما ؛ أن
النبي صلى
الله عليه
وسلم قال لرجل:
"هل
صمت من سرر
هذا الشهر
شيئا ؟ " يعني
شعبان. قال: لا.
قال فقال له:
"إذا أفطرت
رمضان، فصم
يوما أو
يومين" (شعبة
الذي شك فيه)
قال: وأظنه
قال يومين.
2745- Bize Muhammed b.
el-Müsenna da tahdis etti, bize Muhammed b. Cafer tahdis etti, bize Şu'be,
Mutarrif b. eş-Şihhır'in kardeşinin oğlundan şöyle dediğini tahdis etti:
Mutarrif'i, İmran b. Husayn (r.a.)'dan şöyle tahdis ederken dinledim. Nebi
(Sallallahu aleyhi ve Sellem) bir adama: "Sen bu ayın sonlarında hiç oruç
tuttun mu?" sordu. Bununla Şaban'ı kastediyordu. Adam: Hayır, deyince
Allah Resulü ona: "Ramazan orucunu bitirdikten sonra bir ya da iki gün
oruç tut" buyurdu. -Bu hususta şüphe eden Şu'be'dir- (Şu'be) zannederim o
iki gün dedi demiştir.
Yalnız Müslim rivayet
etmiştir
(1162) وحدثني
محمد بن قدامة
ويحيى
اللؤلؤي.
قالا: أخبرنا
النضر. أخبرنا
شعبة. حدثنا
عبدالله بن هانئ
بن أخي مطرف،
في هذا
الإسناد،
بمثله.
2746- Bana Muhammed b.
Kudame ve Yahya el-lu'luı de tahdis edip dediler ki: Bize en-Nadr haber verdi,
bize Şu'be haber verdi, bize Mutarrif'in kardeşi'nin oğlu Abdullah b. Hani bu
isnad ile aynısını tahdis etti.
Yalnız Müslim rivayet
etmiştir
AÇIKLAMA: Bu babta
(2743) "İmran b. Huseyn'den rivayete göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) kendisine yahut bir başkasına ... oruç tut, buyurdu" hadisi, bir
diğer rivayette (2744) "Ramazan'dan sonra oruç açacak olursan onun yerine
iki gün oruç tut" hadisi yer almaktadır. Bu hadiste geçen (ayın son
günleri anlamında ki) "serer" lafzı sin harfi hem fethalı hem hem
kesreli (sirer) diye zabt edilmiştir. Kadi İyaz Bunun ötreli söylenişini
(sürer) de nakletmekte ve şunları söylemektedir. Bu çoğul olup, aynı zamanda
sin harfi fethalı ve kesreli olmak üzere serar ve sirar da denilir. Hepsi de
gizlenmek anlamında ki "elistisrar'dan" gelmektedir.
Evzai, Ebu Ubeyd ve
lügat bilginlerinin hadis ve garip hfızlar alimlerinin çoğunluğu bu lafızIa
kastedilen ayın son günleridir. Bu gunlere bu isimin veriliş sebebi ayın son
günlerinde ayın gizlenmesidir demişlerdir. Kadi İyaz dedi ki: Ebu Ubeyd ve
lügat alimleri serer ayın son günleridir demişlerdir. (Yine Kadi İyaz) dedi ki:
Ancak bazıları bunu kabul etmeyerek kasıt ayın ortasıdır demişlerdir. Çünkü her
şeyin sirarı onun ortasıdır. Böyle diyen kişi ayrıca: Ayın sonunda oruç tutmaya
dair herhangi bir teşvik (nedb) gelmemiştir. Dolayısıyla hadisteki emir onun
hakkında yorumlanamaz. Oysa ayın ortası böyle değildir. Çünkü ayın ortasında
beyaz günler vardır. Ebu Davud da Evzai'den ayın sererinin ilk günleri olduğunu
söylediğini rivayet etmektedir. Hattabi ise Evzai'den son günleri olduğunu
söylediğini nakletmiştir. Beyhaki es-Sünenir (ya da el-Kübra)'da her iki
rivayeti de Evzai'den zikrettikten sonra şunları söylemektedir: Doğrusu ayın
son günleri olduğudur. el-Ezheri ise Bunun, ayın ilk günleri anlamına
geldiğinden söz etmemiştir.
el-Herevi dedi ki:
İnsanların bildikleri ise; bunun, ayın son günleri anlamına geldiğidir. Bunu
ayın ortası diye açıklayanları, bundan önceki babta yer alan rivayet
desteklemektedir. (Çünkü) "bu ayın sürresi ve bu vadinin süraresi onun
ortası ve hayırlısı anlamındadır. İbnü's-Sikkit dedi ki: Yerin sira rı yerin en
değerli yeri, ortası demektir. Her şeyin sirarıda ortası ve en faziletli olanı
anlamındadır. Bu durumda ay hakkında sirar da bu anlam ile alakalı olur.
Kadi İyaz dedi ki: Ama
daha meşhur olan burada kast edilenin Ebu Ubeyd'in ve çoğunluğunun dedikleri
üzere, ayın son günleri olduğudur. Buna göre şöyle denilir: Bu hadis Ramazan'dan
önce bir yahut iki gün oruç tutmayı yasaklayan diğer sahih hadislere aykırıdır.
Buna ise el-Bazeri ve başkalarının verdiği şekilde cevap verilir. O da şudur:
Bu adam ayın sonlarında oruç tutmayı alışkanlık haline getirmiş yahut da bunu
adamıştı. Ramazan'dan önce oruç tutma yasağının kapsamına girerim korkusu ile
de orucu tutmamıştı. Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ona alışılmış orucun
yasağın kapsamına girmediğini bize ancak alışkanlık haline getirilmemiş
olanların yasaklanmış olduklarını beyan etmiş oldu.
(2745) Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in Muhammed b. el-Müsenna' nın naklettiği
rivayette: "Ramazan'dan sonra oruç açarsan" anlamındaki ibare bütün
nüshalarda bu şekildedir ve sahihtir. Ramazan lafzından önce "min"
harfifedatı var gibidir. Bundan önceki rivayette olduğu gibi. Bu rivayette bu
lafzın anlam itibariyle kastedilmekle birlikte hazf edilmesi yüce Allah'ın:
"Musa kavminden ... seçti" (A'raf, 155) buyruğunda olduğu gibi
"kavmi" lafzın. dan önce "min" lafzının hazf edilmesine
benzer. Allah en iyi bilendir.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan:
38- MUHARREM AYI
ORUCUNUN FAZİLETİ BABI