|
SAHİH-İ MÜSLİM |
ORUÇ |
(18) باب
استحباب
الفطر للحاج
يوم عرفة
18- ARAFE GÜNÜNDE
HACILARIN ORUÇ TUTMAMALARININ MÜSTEHAB OLDUĞU BABI
Hacıların Arafe Günü
Arafatta Oruç Tutmalarının Hükmü: Şafii, Malik, Ebu Hanife ve ilim adamlarının
cumhurunun görüşüne göre hacıların Arafat'ta Arafe günü oruç tutmamaları
müstehabtır. İbnü'l-Münzir bu kanaati, Ebu Bekir es-Sıddık, Ömer, Osman b.
Avfan, İbn Ömer ve esSevıfden de nakletmiş olup şunları söylemiştir:
İbnü'z-Zübeyr ve Aişe ise bugünde oruç tutarlardı. Ömer b. el-Hattab ve Osman
b. Ebu'l-As'dan da oruç tuttukları rivayet edilmiştir. İshak da buna
meylederdi. Ata ise kışın Arafe gününde oruç tutar, yazın tutmazdı. Katade de
şöyle demiştir: Eğer dua etmek için gerekli gücü bulup zayıf düşmeyecekse oruç
tutmasında bir mahzur yoktur.
Cumhur, Nebi (Sallallahu
aleyhi ve Sellem) 'in bu günde oruç tutmadığını delil göstermiştir. Ayrıca
böylesi vakfenin adabı ve hacc menasikinin önemli işlerinin yerine
getirilebilmesi bakımından hacceden için daha uygundur.
Diğer görüşün sahipleri
ise arefe günü oruç tutmanın iki yılla keffaret olduğunu bildiren mutlak
hadisleri delil göstermişlerdir. Cumhur ise bu hadisleri arafatta olmayanlar
hakkında diye yorumlamışlardır.
110- (1123) حدثنا
يحيى بن يحيى.
قال: قرأت على
مالك عن أبي
النضر، عن
عمير مولى
عبدالله بن
عباس، عن أم
الفضل بنت
الحارث ؛ أن
ناسا تماروا
عندها، يوم
عرفة، في صيام
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم. فقال بعضهم:
هو صائم. وقال
بعضهم: ليس
بصائم. فأرسلت
إليه بقدح
لبن، وهو واقف
على بعيره بعرفة،
فشربه.
2627- Bize Yahya bYahya
tahdis edip dedi ki: Malik'e Ebu'n-Nadr'dan rivayetini okudum. O Abdullah b.
Abbas'ın azadlısı Umeyr'den, el-Haris kızı Ümmü el-Fadl'dan rivayet ettiğine göre
arefe gününde Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in orucu hususunda bazı
kimseler yanında ,tartıştı. Kimisi o oruçludur dedi, kimisi oruçlu değildir
dedi. Ümmü el-Fadl Bunun üzerine ona bir kase süt gönderdi. O da arafatta
devesi üzerinde vakfe yapıyorken onu içti.
Diğer tahric: Buhari,
1661, 1658, 1988, 1988 -muallak olarak-, 5604, 5618, 5636; Ebu Davud, 2441
(1123) حدثنا
إسحاق بن
إبراهيم وابن
أبي عمر عن
سفيان، عن أبي
النضر، بهذا
الإسناد.
ولم
يذكر: وهو
واقف على
بعيره. وقال:
عن عمير مولى
أم الفضل.
2628- Bize İshak b.
İbrahim ve İbn Ebu Ömer, Süfyan'dan tahdis etti, o Ebu'n-Nadr'dan bu isnad ile
hadisi rivayet etmekle birlikte "devesi üzerinde vakfede olduğu
halde" ibaresini zikretmedi ve "Um el-Fadl'ın azad!ısı
Umeyr'den" dedi.
م (1123)
حدثني زهير بن
حرب. حدثنا
عبدالرحمن بن
مهدي عن
سفيان، عن
سالم أبي النضر،
بهذا الإسناد.
نحو حديث ابن
عيينة. وقال: عن
عمير مولى أم
الفضل.
2629- Bana Zuheyr b.
Harb da tahdis etti, bize Abdurrahman b. Mehdi, Süfyan'dan tahdis etti, o Salim
Ebu'n-Nadr'dan bu isnad ile İbn Uyeyne'nin hadisine yakın olarak hadisi rivayet
etti ve: "Um el-Fadl'ın azad!ısı Umeyr'den" dedi.
111 - (1123) وحدثني
هارون بن سعيد
الأيلي. حدثنا
ابن وهب. أخبرني
عمرو ؛ أن أبا
النضر حدثه ؛
أن عميرا مولى
ابن عباس رضي
الله عنه حدثه
؛ أنه سمع أم الفضل
رضي الله عنها
تقول:
شك
ناس من أصحاب
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم في صيام
يوم عرفة.
ونحن بها مع
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم. فأرسلت
إليه بقعب فيه
لبن، وهو
بعرفة، فشربه.
2630- Bana Harun b. Said
el-Eyl! de tahdis etti ... Ebu'n-Nadr'ın tahdis ettiğine göre İbn Abbas'ın
(r.a.) azad!ısı Umeyr'in kendisine tahdis ettiğine göre o Ümmü el-Fadl (r.anha)'yı
şöyle derken dinlemiştir: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in
ashabından bazı kimseler arafat günü oruçlu olup olmadığı hususunda şüphe
etmişti. Biz de ResuluIlah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) ile birlikte arafatta
bulunuyorduk. Ben de o arafatta iken içinde bir miktar süt bulunan ağaçtan
yapılmış bir kabı ona gönderdim. O da o sütü içti.
112 - (1124) وحدثني
هارون بن سعيد
الأيلي. حدثنا
ابن وهب. أخبرني
عمرو عن بكير
بن الأشج، عن
كريب مولى ابن
عباس رضي الله
عنهما، عن
ميمونة زوج
النبي صلى
الله عليه
وسلم ؛ أنها
قالت:
إن
الناس شكوا في
صيام رسول
الله صلى الله
عليه وسلم يوم
عرفة. فأرسلت
إليه ميمونة
بحلاب اللبن. وهو
واقف في
الموقف. فشرب
منه. والناس
ينظرون إليه.
2631- Bana Harun b. Said
el-Eyli de tahdis etti... İbn Abbas (r.anhuma)'nın azadlısı Kureyb Nebi
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in zevcesi Meymune'den şöyle dediğini rivayet
etti: Bazı kimseler arefe günü ResuluIlah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'in
oruçlu olup olmadığı hususunda şüphe etti. Bunun üzerine Meymune ona içine süt
sağılan bir kap gönderdi. Allah Resulü de vakfe yerinde vakfede idi. İnsanlar
ona bakıp dururken o kaptan (süt) içti:
Diğer tahric: Buhari,
1989
AÇIKLAMA: (2627)
Abbas (r.anh)'ın hanım i "Um el-Fadl, Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e
bir kase süt gönderdi... o da ondan içti."
Bu hadiste çeşitli
hükümler vardır:
1. Arafatta vakfe yapan
kimsenin oruçlu olmaması müstehabtır.
2. Binekli olarak vakfe
yapmak müstehabtır. Mezhebimizde sahih olan görüş budur. Yine mezhebimizde
bineksiz vakfe yapmanın daha faziletli olduğu şeklinde bir görüş de vardır. Her
ikisi arasında bir fark olmadığı da söylenmiştir.
3. Ayakta ve binek
üzerinde içecek içmek caizdir.
4. Nebi (Sallallahu
aleyhi ve Sellem)'e hediye vermek mübahtır.
5. Dininden emin olunan
evli kadının hediyesini kabul etmekmübahtır.
Kendi malından mı
kocasının malından mı olduğunu sorması yahut da kocası buna izin vermiş midir,
değil midir diye soru sormak -dinine güvenilen birisi ise- şart değildir.
6. Kadının kendi
malından tasarrufu caizdir, Bunun için kocasının izni şart değildir. İster
malının üçte birinde tasarruf etsin ister fazlasında tasarruf etsin. Hem bizim
hem cumhurun kanaati budur. Malik ise şöyle demektedir:
Malının üçte birinden
fazlasında kocası izin vermeden tasarrufta bulunmaz. Hadisin delil olan kısmı
ise Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem) Bunun malından olup olmadığını, üçte
birden bu kadarının çıkıp çıkmayacağını yahut da kocasının izni ile olup
olmadığını sormamış olmasıdır. Eğer hüküm farklılık gösterecek olsaydı elbette
bunu sorardı.
(2627) "Abdullah b.
Abbas'ın azadlısı Umeyr" iki rivayette (2628,2629): Ümmü el-Fadl'ın
azadlısı" bir rivayette (2630) "İbn Abbas'ın
azadlısı"denilmektedir. Ancak zahir (daha güçlü) görünen gerçekte Ümmü
el-Fadl'ın azadlısı olduğudur. Ona İbn Abbas'ın azadlısı da denilir. Buhari ve
ondan başka imamlar şöyle demektedir: O gerçekte Ümmü el-Fadl'ın azadlısıdır.
Ona hep onun yanında bulunması, ondan ilim öğrenmiş bulunması ve ona bağlı
bulunması dolayısı ile "İbn Abbas'ın azadlısı" da denilir. Nitekim
Ebu Murre için de Ebu Talib'in kızı Ümmü Hani'nin azadlısı demişlerdir. Yine
Ebu Talib'in oğlu Akıl'in azadlısı da derler. Bunu söylemeleri ise onun
yanından ayrılmaması ve ona olan bağlılığından ötürüdür. Buna yakın bir
adlandırma da İbn Abbas'ın azadlısı Miksan içindir. Halbuki onun gerçekte
mevlası (azadlısı) değildir. Ona İbn Abbas'ın azadlısı denilmesinin sebebi onun
yanında çokça bulunması idi.
(2631) "Meymune ona
içine süt sağılan bir kap gönderdi". Hilab, içine süt sağılan kap
demektir, ona aynı zamanda mihleb de denilir.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan: