|
SAHİH-İ MÜSLİM |
ZEKAT |
باب بيان
أن أفضل
الصدقة صدقة
الصحيح
الشحيح
32- EN FAZİLETLİ SADAKA SAĞLIKLI
VE CİMRİ HALDE BULUNANIN VERDİĞİ SADAKA OLDUĞUNUN BEYANI BABI
حدثنا
زهير بن حرب.
حدثنا جرير عن
عمارة بن القعقاع،
عن أبي زرعة،
عن أبي هريرة.
قال: أتى رسول
الله صلى الله
عليه وسلم رجل
فقال: يا رسول الله
! أي الصدقة
أعظم ؟ فقال
"أن تصدق وأنت
صحيح شحيح.
تخشى الفقر
وتأمل الغنى.
ولا
تمهل حتى إذا
بلغت الحلقوم
قلت: لفلان كذا.
ولفلان كذا.
ألا وقد كان
لفلان".
2379- Bize Zuheyr b.
Harb tahdis etti, bize Cerir, Umare b. elKa' ka'dan tahdis etti, o Ebu
Zura'dan, o Ebu Hureyre'den şöyle dediğini rivayet etti: Bir adam Resulullah
(Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e gelip: Ey Allah'ın Resulü! Hangi sadaka(nın
sevabı) daha büyüktür, dedi. O: "Sen sağlıklı ve cimri iken fakirlikten
korkup zengin olmayı ümit ederken verdiğin sadakadır. Can boğaza dayanıncaya
kadar mühlet verip (o hale gelince): Filana şu, filana bu demeye kalkışma.
Dikkat et (o halde) zaten o filana ait olmuş (olacak) tır" buyurdu.
Diğer tahric: Buhari,
1419,2748; Ebu Davud, 2865; Nesai, 2541, 3613
وحدثنا
أبو بكر بن
أبي شيبة وابن
نمير. قالا: حدثنا
ابن فضيل عن
عمارة، عن أبي
زرعة، عن أبي
هريرة ؛ قال:
جاء رجل إلى
النبي صلى
الله عليه
وسلم فقال: يا
رسول الله ! أي
الصدقة أعظم
أجرا ؟ فقال:
" أما
وأبيك
لتنبأنه: أن
تصدق وأنت
صحيح شحيح. تخشى
الفقر وتأمل
البقاء. ولا تمهل
حتى إذا بلغت
الحلقوم قلت:
لفلان كذا.
ولفلان كذا. وقد
كان لفلان".
2380- Bize Ebu Bekr b.
Ebi Şeybe ve ıbn Numeyr tahdis edip dedi ki: Bize İbn Fudayl Umare'den tahdis
etti, o Ebu Zura'dan, o Ebu Hureyre'den şöyle dediğini rivayet etti: Bir adam
Nebi (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'e gelerek: Ey Allah'ın Resulü! Hangi
sadakanın ecri daha büyüktür, dedi. Allah Resulü: "Şunu bil ki baban hakkı
için sana bu sorunun cevabı verilecektir: Sen sağlıklı ve cimri iken
fakirlikten çekinip hayatta kalmayı ümit ederken sadaka vermendir. İşi, canın
gelip boğaza dayanacağı vakte kadar bırakarak o zaman şu filanın, bu filanın
demeyesin. O zaten filanın olmuş (olacak) tır. "
حدثنا
أبو كامل
الجحدري.
حدثنا
عبدالواحد.
حدثنا عمارة
بن القعقاع،
بهذا
الإسناد، نحو
حديث جرير.
غير أنه قال:
أي الصدقة
أفضل.
2381- Bize Ebu Kamil
el-Cahderi de tahdis etti, bize Abdulvahid tahdisetti, bize Umare b. el-Ka' ka
bu isnad ile Cerir'in hadisine yakın olarak tahdis etti. Ancak o: "Hangi
sadaka daha faziletlidir, dedi."
AÇIKLAMA: (2379)
"Ey Allah'ın Resulü! Hangi sadaka(nın sevabı) daha büyüktür: .. Zaten
filanın,olmuş, (olacak)tır." Hattabi dedi ki: Şuhh (cimrilik) buhul'den
(cimrilik) daha geneldir. Sanki şuhh bir cins, buhul de onun bir nevidir. Buhul
çoğunlukla bireysel hususlar hakkında kulIanıldığı halde şuhh ise ayrılmayan
bir nitelik ve tabiattan kaynaklanan bir vasıf gibidir. Hadisin anlamına
gelince, cimrilik sağlik halinde daha baskındır. Eğer bu halde iken cömert
davranıp sadaka verecek olursa kişi niyetinde daha samimi, ecri ise daha büyük
olur. Bu halde ölümü yaklaşmış, hayatta kalmaktan ümidini kesmiş, malının artık
başkasının eline geçeceğini görmüş kimsenin halinden farklıdır. Bu durumdaki
bir kimsenin bu zamanda vereceği sadaka sağlık haline nisbetle eksiktir. Şuh
ise hayatta kalmayı ümit etmek, fakirlikten korkınaktır. "Zengin olmayı
ümit etmek" zengin olmayı ummak anlamındadır. "Boğaza gelip
dayanınca" ruh oraya gelince demek olup oraya yakın yere gelince demektir.
Çünkü gerçekten can boğaza ulaşacak olursa artık kişi'nin vasiyeti de sadakası
da herhangi bir tasarrufu da fukahanın ittifakı ile sahih değildir.
"Filana şu filana
bu olsun. Zaten filana olmuş (olacak) tır. " Hattabi dedi ki: Bundan kasıt
mirasçılardır. Başkası ise: Bundan kas ıt zaten Bunun kendisine vasiyet
yapılana verileceğine dair takdir önceden edilmiştir .. diye açıklamışlardır.
Artık o mal onun tasarrufualtından tam anlam ile mulkıyetınden çıkmış, dilediği
gibi bağımsız.. olarak tasarrufta bulunma imkanı kalmamıştır. Böyle bir halde
yapacağı vasiyetin sağlıklı ve cimri halde kimsenin sadakası'na nisbetle büyük
bir sevabı yoktur anlamına gelme ihtimali de vardır.
(2380) "Baban hakkı
için sana Bunun cevabı verilecektir." Allah Resulü adamın babası adına
yemin etti. Halbuki kendisi Allah'tan başkasına yemin etmeyi, babalar adına
yemin etmeyi yasaklamıştır denilebilir. Buna cevap şudur: Allah'tan başkası
adına yemin etmek bunu kasti olarak yapan kimse için yasaklanmıştır. Hadiste
geçen bu lafız ise yemin kastı olmaksızın dilden (konuşma üslubu gereği)
dökülüverir. Bu bakımdan bu yemin de olmaz, böyle bir tabiri kullanmak yasak da
olmaz. Nitekim İman Kitabı'nda Bunun açıklaması geçmiş bulunmaktadır.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan: