|
SAHİH-İ MÜSLİM |
ZEKAT |
باب من
جمع الصدقة
وأعمال البر
28- SADAKA VE DİĞER İYİ
AMELLERİ BİR ARADA YAPAN KİMSE BABI
حدثني
أبو الطاهر
وحرملة بن
يحيى التجيبي
(واللفظ لأبي
الطاهر) قالا:
حدثنا بن وهب.
أخبرني يونس
عن ابن شهاب،
عن حميد بن
عبدالرحمن،
عن أبي هريرة
؛ أن رسول
الله صلى الله
عليه وسلم قال:
"من
أنفق زوجين في
سبيل الله نودي
في الجنة: يا
عبدالله ! هذا
خير. فمن كان
من أهل
الصلاة، دعي
من باب
الصلاة. ومن
كان من أهل
الجهاد، دعي
من باب
الجهاد. ومن
كان من أهل الصدقة،
دعي من باب
الصدقة. ومن
كان من أهل
الصيام، دعي
من باب الريان".
قال
أبو بكر
الصديق: يا
رسول الله ! ما
على أحد يدعى
من تلك
الأبواب من
ضرورة. فهل
يدعى أحد من
تلك الأبواب
كلها ؟ قال
رسول الله صلى
الله عليه وسلم:
"نعم. وأرجو أن
تكون منهم".
2368- Bana Ebu't-Tahir
ve Harmele b. Yahya et-Tucibi -lafız Ebu'tTahir'e ait olmak üzere- tahdis edip
dediler ki: Bize İbn Vehb tahdis etti, bana Yunus İbn Şihab'dan haber verdi, o
Humeyd b. Abdurrahman'dan o Ebu Hureyre'den Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem)'in şöyle buyurduğunu rivayet etti: "Allah yolunda iki zevc bir şey
infak eden kimseye cennette: Ey Allah'ın kulu! İşte bu (daha) hayırlıdır, diye
seslenilir. Namaz ehlinden olan kimse namaz kapısından çağırılır. Cihad
ehlinden olan kimse cihad kapısından davet olunur. Sadaka ehlinden olan kimse
sadaka kapısından davet olunur. Oruç ehlinden olan kimse de reyyan kapısından
çağırılır."
Ebu Bekr es-Sıddık dedi
ki: Ey Allah'ın Resulü! Bir kimsenin bu kapılardan herhangi birisinden davet
olunmasından hiçbiYzarar gelmez. Peki acaba bütün bu kapılardan davet olunacak
kimse var mı? Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Evet! Senin de
onlardan olacağını ümit ederim" buyurdu.
Diğer tahric: Buhari,
1897,3666; Tirmizi, 3674; Nesai, 2237, 2438,3135; Tuhfehı'I-Eşraf, 12279
حدثني
عمرو الناقد
والحسن
الحلواني
وعبد بن حميد.
قالوا: حدثنا
يعقوب (وهو
ابن إبراهيم
بن سعد) حدثنا
أبي عن صالح ح
وحدثنا عبد بن
حميد. حدثنا
عبدالرزاق.
أخبرنا معمر.
كلاهما عن
الزهري.
بإسناد يونس،
ومعنى حديثه.
2369- Bana Amr en-Nakid,
Hasan el-Hülvani ve Abd b. Humeyd de tahdis edip dediler ki, bize Yakub -ki b.
İbrahim b. Sa'd'dır- tahdis etti, bize babam Salih'den tahdis etti. (H.) Bize
Abd b. Humeyd de tahdis etti, bize Abdürrezzak tahdis etti, bize Ma'mer haber
verdi. Her ikisi ez-Zühri'den Yunus'un isnadı ve onun hadisi rivayet ettiği
mana ile haber verdi.
وحدثني
محمد بن رافع.
حدثنا محمد بن
عبدالله بن
الزبير. حدثنا
شيبان. ح
وحدثني محمد
بن حاتم
(واللفظ له)
حدثنا شبابة.
حدثني شيبان
بن عبدالرحمن
عن يحيى بن
أبي كثير، عن
أبي سلمة بن
عبدالرحمن ؛
أنه سمع أبا
هريرة يقول: قال
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم:
"من
أنفق زوجين في
سبيل الله
دعاه خزنة
الجنة. كل
خزنة باب: أي
فل ! هلم". فقال
أبو بكر: يا
رسول الله !
ذلك الذي
لاتوى عليه.
قال رسول الله
صلى الله عليه
وسلم: "إني
لأرجو أن تكون
منهم".
2370- Bana Muhammed b.
Rafi'de tahdis etti, bize Muhammed b. Abdullah b. ez-Zübeyr tahdis etti, bize
Şeyban tahdis etti (H.) Bana Muhammed b. Hatim -ki lafız onundur- de tahdis
etti, bize Şebabe tahdis etti, bana Şeyban b. Abdurrahman, Yahya b. Ebu
Kesir'den tahdis etti, o Ebu Seleme b. Abdurrahman'dan rivayet ettiğine göre
Ebu Hureyre'yi şöyle derken dinlemiştir: Resulullah (Sallallahu aleyhi ve
Sellem) buyurdu ki: "Allah yolunda iki avuç bir şey infak eden bir kimseyi
cennet bekçileri her bir bekçi bir kapıdan olmak üzere: Ey filgn gel, diye
davet edeceklerdir."
Bunun üzerine Ebu Bekr:
Ey Allah'ın Resulü! İşte böyle bir hususta helak sözkonusu olmaz, dedi.
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Şüphesiz ben senin onlardan
olacağını ümit ederim" buyurdu.
Diğer tahric: Buhari
2841, 3216
حدثنا
ابن أبي عمر.
حدثنا مروان
(يعني الفزاري)
عن يزيد (وهو
ابن كيسان) عن
أبي حازم
الأشجعي، عن
أبي هريرة.
قال: قال رسول
الله صلى الله
عليه وسلم:
"من
أصبح منكم
اليوم صائما
؟" قال أبو بكر
رضي الله عنه:
أنا. قال "فمن
تبع منكم
اليوم جنازة."
قال أبو بكر
رضي الله عنه:
انا. قال فمن
أطعم منكم
اليوم مسكينا
؟" قال أبو بكر
رضي الله عنه.
أنا. قال "فمن
عاد منكم اليوم
مريضا." قال
أبو بكر رضي
الله عنه: أنا.
فقال رسول
الله صلى الله
عليه وسلم: "ما
اجتمعن في
أمريء، إلا
دخل الجنة".
2371- Bize İbn Ömer tahdis
etti, bize Mervan -yani el-FezariYezid'den -ki o b. Keysan'dır- tahdis etti, o
Ebu Hazim el-Eşcal'den, o Ebu Hureyre'den şöyle dediğini rivayet etti:
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Bugün hanginiz oruçlu olarak
sabahı etti?" buyurdu. Ebu Bekr (r.a.): Ben, dedi. Allah Resulü:
"Bugün hanginiz bir cenazenin arkasından gitti?" buyurdu. Ebu Bekr
(r.a.): Ben, dedi. Allah Resulü: "Bugün hanginiz bir yoksula yemek
yedirdi?" buyurdu. Ebu Bekr (r.a.): Ben, dedi. Allah Resulü: "Bugün
hanginiz bir hastayı ziyaret etti?" buyurdu. Ebu Bekr (r.a.): Ben, dedi.
Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem): "Bunlar bir kişide bulunacak
olursa mutlaka cennete girer" buyurdu.
AÇIKLAMA: (2368)
"Kim Allah yolunda iki zevc infak ederse ... " Kadi İyaz dedi ki: Herevl
bu hadisin açıklamasında dedi ki: İki zevc nedir? İki at mı, iki köle mi, yoksa
iki deve mi? diye soruldu. İbn Arefe dedi ki: Benzeri ile bir araya getirilen
her bir şeye bir zevc denilir. Mesela birer birer iki deveyi bir araya
getirecek olursan develeri bir araya tezvic ettim, denilir. Bir dirhem ile
birlikte bir dinar, bir dirhem ile birlikte bir elbise(nin bir araya
getirilmesine'denir) de denilmiştir.
"Zeve"
kelimesi iki için de tek sayı için de kullanılır. Bunun beraberinde bir
başkasının bulunması halinde ancak tek kişi hakkında kullanılacağı da
söylenmiştir. Aynı şekilde zevc tür (sınıf) hakkında da kullanılır. Bu da yüce
Allah'ın: "Ve siz üç zevc olacaksınız" (Vakıa, 7) buyruğu ile
açıklanmıştır. Bir diğer açıklamaya göre bu hadisin iki namaz, iki gün oruç
tutmak gibi bütün hayırlı ameller hakkında sözkonusu olma ihtimali vardır.
Maksat ise bir sadakanın bir başkası ile birlikte yapılmasıdır. Böylelikle
sadakanın ve itaat yolunda infakın faziletine ve bunların çokça yapılmasına
dikkat çekilmiş olmaktadır.
"Allah
yolunda" Bunun bütün hayır türleri hakkında genel anlamda kullanıldığı
söylendiği gibi özel olarak cihad hakkında kullanıldığı da söylenmiştir. Ama
birincisi daha sahih ve daha açıktır. Kadi İyaz'ın açıklamaları burada sona
ermektedir ..
"Cennette ona: Ey
Allah'ın kulu! Bu daha hayırlıdır, diye seslenilir."
Bunun burada senin için
bir hayır, bir sevap ve imrenilecek mükafat vardır, anlamında olduğu söylendiği
gibi bu kapı bizim kanaatimize göre senin için diğer kapılardan daha hayırlıdır.
Buna sebeb ise sevabının ve nimetinin çok oluşudur. Bu sebeble gel de buradan
gir anlamında olduğuda söylenmiştir. Dediğimiz şekilde ifadenin takdir edilmesi
kaçınılmazdır. Yani her bir münadi, kendisinin çağırdığı kapının diğerinden
daha faziletli olduğuna inanmaktadır.
"Namaz ehlinden
olan kişi namaz kapısından davet edilir." Aynısı sadaka, cihad ve oruç
hakkında da zikredilmektedir. ilim adamları dedi ki: Yani am el ve itaatinde
çoğunluğu teşkil eden bu olursa demektir.
Oruç tutan kişi hakkında
da: "Reyyan kapısından davet olunur" buyurmaktadır. ilim adamları
dedi ki: Oruç kapısına "reyyan kapısı" denilmesi sıcak günlerde oruç
tuttuğu için susuz kalan kimsenin susuzluğunun gideceğine ve akıbette oraya
varacağına dikkat çekmek içindir. Reyyan (susuzluğun gitmesi anlamında)
"er-rey"den türemiştir.
(2370) "Cennet
bekçilerinin her biri bir kapıdan: Ey filan ... diye davet eder" biz
"fulu: filan" lafzını bu şekilde lam harfi ötreli olarak zaptettik,
meşhur olan budur. Kadi İyaz da başkaları da farklı bir şekil zikretmemiştir.
Bazıları ise bunu lam harfi sakin (ful şeklinde) zaptetmiş iseler de birincisi
daha doğrudur.
Kadı İyaz dedi ki: Bu ey
filan demek olup sonundaki nun hazfedilerek terhin yapılmışhr. Kelimenin i'rabı
da terhin hususundaki iki söyleyişten birisine göre nakledilmiştir. Kadi İyaz
şunları da eklemektedir: "Fulu" lafzının nida ve terhin olmadığı
hallerde "filan"ın bir söyleyişi olduğu da söylenmiştir.
"Helak olmaz"
helak olması sözkonusu değildir.
Nebi (Sallallahu aleyhi ve
Sellem)'in Ebu Bekr es-Sıddık (r.a.)'a: "Gerçekten ben senin onlardan
olacağını ümit ederim" buyurması Ebu Bekr (r.a.) için bir menkıbedir.
Ayrıca bundan eğer kendisini beğenmesi ve başka bir suretle fitneye maruz
kalacağından korkulmuyor ise bir kimseyi yüzüne karşı övmenin caiz olduğu hükmü
anlaşılmaktadır. Allah en iyi bilendir.
Nebi (Sallallahu aleyhi
ve Sellem)'in: "Şu kapıdan, bu kapıdan" buyurup namaz, sadaka, oruç
ve cihad kapılarını sözkonusu etmesi ile ilgili olarak Kadi İyaz şunları
söylemektedir: Cennetin sekiz kapısının geti kalanları ise tevbe babı ile
öfkelerini yutanlar, insanları affedenler babı ve razı olup hoşnut edenler
babında sözkonusu edilmiştir. İşte bunlar hadis-i şeriflerde adı geçen yedi
kapıdır. Bir hadiste de hesapsız olarak cennete girecek yetmiş bin kişinin sağ
kapıdan girecekleri zikredilmektedir. O sekizinci kapı olabilir.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan:
29- İNFAKIN TEŞVİK
EDİLMESİ VE İHSA'NIN (SAYMANIN) HOŞ OLMADIĞI BABI