|
SAHİH-İ MÜSLİM |
ZEKAT |
باب لا
زكاة على
المسلم في
عبده وفرسه
3- KÖLESİ VE ATI SEBEBİ
İLE MÜSLÜMANA ZEKAT YOKTUR BABI
وحدثنا
يحيى بن يحيى
التميمي قال:
قرأت على مالك
عن عبدالله بن
دينار، عن
سليمان بن
يسار، عن عراك
بن مالك، عن
أبي هريرة ؛
أن رسول الله
صلى الله عليه
وسلم قال:
" ليس
على المسلم في
عبده ولا فرسه
صدقة ".
2270-7/1- Bize Yahya b. Yahya
et-Temımı de tahdis edip dedi ki: Ben Malik'e Abdullah b. DInar'dan diye
rivayetini okudum. O Süleyman b. Yesar'dan, o irak b. Malik'den, o Ebu
Hureyre'den rivayet ettiğine göre Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem):
"Müslümana kölesi ve atı sebebi ile zekat yoktur" buyurdu.
Diğer tahric: Buhari,
1463, 1464; Ebu Davud, 1594, 1595; Tirmizi, 628; Nesai, 2466, 2467, 2468, 469,
2470, 2471; İbn Mace, 1812
وحدثني
عمرو الناقد
وزهير بن حرب.
قالا: حدثنا
سفيان بن
عيينة. حدثنا
أيوب بن موسى
عن مكحول، عن
سليمان ابن
يسار، عن عراك
بن مالك، عن
أبي هريرة،
(قال عمرو): عن
النبي صلى
الله عليه
وسلم. (وقال
زهير: يبلغ به):
"ليس
على المسلم في
عبده ولا فرسه
صدقة".
2271- Bana Amr en-Nakid ve
Zuheyr b. Harb da tahdis edip dediler ki: Bize Süfyan b. Uyeyne tahdis etti,
bize Eyyub b. Musa, Mekhul'den tahdis etti, o Süleyman b. Yesar'dan, o irak b.
Malik'den, o Ebu Hureyre'den rivayet etti. -Amr dedi ki: Nebi (Sallallahu
aleyhi ve Sellem)'den -Zuheyr dedi ki: Onunla (Nebi (Sallallahu aleyhi ve
Sellem)'e-) ulaşarak (şöyle buyurdu) dedi: "Müslümana kölesi ve atı sebebi
ile sadaka yoktur. "
حدثنا
يحيى بن يحيى.
أخبرنا
سليمان بن
بلال. ح وحدثنا
قتيبة. حدثنا
حماد بن زيد. ح
وحدثنا أبو
بكر بن أبي
شيبة. حدثنا
حاتم بن
اسماعيل. كلهم
عن خثيم بن
عراك بن مالك،
عن أبيه، عن
أبي هريرة، عن
النبي صلى
الله عليه
وسلم. بمثله.
2272- Bize Yahya b,
Yahya tahdis etti, bize Süleyman b. Bilal haber verdi (H.) Bize Kuteybe tahdis
etti, bize Hammad b. Zeyd tahdis etti. (H.) Bize Ebu Bekr b. Ebi Şeybe de
tahdis etti, bize Hatim b. İsmail tahdis etti. Hepsi Huseyn b. İrak b.
Malik'den, o babasından, o Ebu Hur2yre'den, o Nebi (Sallallahu aleyhi ve
Sellem)'den aynısını rivayet etti.
وحدثني
أبو الطاهر
وهارون بن
سعيد الأيلي
وأحمد بن
عيسى. قالوا:
حدثنا ابن
وهب. أخبرني
مخرمة عن
أبيه، عن عراك
بن مالك. قال:
سمعت أبا هريرة
يحدث عن رسول
الله صلى الله
عليه وسلم قال:
"ليس
في العبد صدقة
إلا صدقة
الفطر".
2273- Bana Ebu't-Tahir
ve Harun b. Said el-Eyli ile Ahmed b. İsa tahdis edip dediler ki: Bize İbn Vehb
tahdis etti, bana Mahreme babasından haber verdi, o İrak b. Malik'den şöyle
dediğini rivayet etti: Ebu Hureyre'yi Resulullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem)'den
şöyle buyurdu diye tahdis ederken dinledim: "Köleden dolayı zekat yoktur,
fıtır sadakası müstesna. "
AÇIKLAMA: (2270) .
"Müslümana kölesi ve atı sebebi ile sadaka (zekat) yoktur." Bu hadis
ihtiyaç mallarında zekat düşmeyeceği hususunda asıl bir dayanaktır. Aynı
zamanda ticaret maksadı ile edinilmemeleri halinde atlarda ve kölelerde de
zekat düşmediği hususunda da asli bir dayanaklır. Selef ve halefden genel
olarak ilim adamları da böyle demiştir. Ancak Ebu Hanife ve onun hocası Hammad
b. Ebu Süleyman ile bir topluluk tamamen dişi olmaları ya da dişi ve erkek
karışık olmaları halinde her bir at için bir dinar zekatı vacip (farz) kabul
etmişlerdir. Arzu ederse de bunların kıymetlerini tesbit edip her iki yüz
dirhem için beş dirhem de verebilir. Fakat bu hususta onların bir delilleri
bulunmamaktadır. Bu hadis onların bu kanaatlerini reddetmek için açık bir
delildir.
(2273) Köle hakkında:
"Fıtır sadakası müstesna" ibaresi kölesinin fıtır sadakasının
efendisi tarafından ödenmesinin vacip olduğu hususunda açık bir delildir. Bu
köle ister ihtiyaç için alıkonulmuş olsun, ister ticaret için fark etmez.
Malik, Şafii ve cumhurun görüşü budur. Kufeliler ise ticaret maksadı ile sahip
olunan kölelerin fıtır sadakasını ödemek vacip değildir demişlerdir. Davud'dan
ise fıtır sadakasını ödemek efendisine değil kölenin kendisine vaciptir. Bu
durumda efendinin fıtır sadakasını ödeyebilmesi için kölesine kazanma imkanını
vermesi gerekir, dediği nakledilmiştir. Aynı zamanda bu görüşü Kadı İyaz, Ebu
Sevr'den de nakletmiştir.
Şafii'nin ve ilim
adamlarının cumhurunun görüşüne göre ise mükatep kölenin fıtır sadakası
kendisine de efendisine de vacip değildir. Ata, Malik ve Ebu Sevr'den efendisi
üzerine vacip olduğu görüşü nakledilmiştir. Bu aynı zamanda Şafii mezhebine
mensub bazı ilim adamlarının bir görüşüdür. Çünkü Nebr (Sallallahu aleyhi ve
Sellem): "Üzerinde ödemekle yükümlü bulunduğu bir dirhem dahi kaldığı
sürece mükatep köledir" hadisi bunu gerektirmektedir. Yine bu hususta bazı
mezhep alimlerimizin bir diğer görüşü vardır ki fıtır sadakası mükatebin
kendisi tarafından ödenmesi icab eder. Çünkü mükatep pek çok hüküm bakımından
hür kimse gibidir.
Sonraki sayfa için
aşağıdaki link’i kullan:
4- ZEKATIN ERKEN
ÖDENMESİ VE VERİLMEMESİ HAKKINDA BİR BAB